تبدیلتبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر. ۱ - تبدیل در فقهاز آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد، تجارت، وقف و وصیت سخن رفته است. ۱.۱ - تبدیل در طهارتاز وظایف مستحاضه تعویض پنبه براى هر نماز است. در استحاضه کثیره و متوسطه علاوه بر تعویض پنبه، پارچه روى آن نیز براى هر نماز باید عوض شود بر حائض مستحب است در اوقات نماز پنبه و پارچه روى آن را عوض کند و وضو گرفته، رو به قبله بنشیند و ذکر خدا گوید [۳]
العروة الوثقى ج۱، ص۳۴۸.
کفنى که نجس شده و امکان ازاله نجاست از آن- به شستن یا بریدن- نیست در صورت امکان واجب است به کفنى دیگر تبدیل گردد. [۴]
العروة الوثقى ج۱، ص۴۰۵.
[۵]
مستمسک العروة ج۴، ص۱۶۳.
۱.۲ - تبدیل در باب صلاتامامت فردى که در قرائت، حرفى را به حرفى دیگر تبدیل مىکند، براى کسى که صحیح نماز مىخواند بنابر مشهور جایز نیست. ۱.۳ - تبدیل در باب زکاتدر تعلق زکات به چارپایان (گاو، گوسفند و شتر) و نیز درهم و دینار، گذشت یک سال از زمان تملک آنها شرط است؛ ازاینرو چنانچه در اثناى سال، آنها را به جنسى دیگر- حتّى بنابر مشهور به همجنس خود- تبدیل کند، سال به هم مىخورد. پس از سپرى شدن سال، عزل (کنار گذاشتن) مقدار زکات و تعیین آن جایز است؛ لیکن پس از عزل تبدیل آن به مالى دیگر جایز نیست. برخى عدم جواز تبدیل را- از این جهت که عزل تا زمانى که زکات به دست مستحق نرسیده موجب تعیین آن نخواهد شد- مورد اشکال قرار دادهاند. [۱۲]
العروة الوثقى ج۲، ص۳۲۴.
۱.۴ - تبدیل در باب حجاگر ارزش خانه یا غیر آن از دارایى شخص، افزون بر مقدار لایق به حال وى باشد و تبدیل آن عسر و حرجى نداشته باشد، در اینکه چنین شخصى مستطیع شمرده مىشود، تا تبدیل، بر او واجب باشد یا نه، اختلاف است. نظر اکثر، قول اوّل است. [۱۴]
العروة الوثقى ج۲، ص۴۳۳.
۱.۵ - تبدیل در باب جهاداگر ذمی از آیین خود به آیینى همچون بودایی و بهائیت که از نظر اسلام به عنوان آیین آسمانى شناخته نمىشود، بگرود، از او پذیرفته نمىشود؛ لیکن در اینکه محکوم به چه حکمى است، اختلاف است. برخى گفتهاند: یا باید اسلام را بپذیرد و یا کشته شود. برخى دیگر گفتهاند: بازگشت به آیین سابقش نیز از او پذیرفته مىشود. گروه سوم رجوع به هر آیینى را که اسلام آن را آیین آسمانى شمرده (یهودیت، مسیحیت و مجوسیت) جایز دانستهاند. همچنین اگر از یکى از ادیان آسمانی همچون یهودیت به آیین آسمانی دیگر همچون مسیحیت یا بالعکس بازگردد، در اینکه از او پذیرفته مىشود یا نه، اختلاف است. ۱.۶ - تبدیل در باب تجارتتغییر دادن شغل و حرفهاى که درآمد مناسب ندارد براى دستیابى به شغل مناسب درآمدزا، از آداب تجارت به شمار مىرود. ۱.۷ - تبدیل در باب وقفهرگونه تغییر و تبدیل وقف حتّى عنوان آن، مانند تبدیل عنوان مدرسه به خانه- جز در مواردى که غیر قابل استفاده است- ممنوع مىباشد ۱.۸ - تبدیل در وصیتتبدیل وصیت دیگرى جایز نیست و از گناهان کبیره شمرده شده و قرآن کریم با صراحت، آن را (اثم) و گناه معرفى کرده است. البتّه وصیت‌کننده مىتواند قبل از مرگش وصیت خود را تغییر دهد ۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۳۲۸. |