دیناردینار: سکه ی طلا، مقابل درهم است . فهرست مندرجات۲ - وزن دینار شرعی ۳ - مقایسه ی دینار با درهم ۴ - کاربرد فقهی ۵ - طهارت و دینار ۶ - زکات و دینار ۶.۱ - نصاب دینار ۶.۲ - شرط تعلّق زکات به دینار ۶.۳ - پرداخت زکات مستحب به دینار ۷ - خمس و دینار ۷.۱ - نصاب خمس معدن ۷.۲ - نصاب خمس غوص در دریا ۸ - تجارت و دینار ۸.۱ - شرط صحّت معامله ی درهم و دینار ۸.۲ - حکم معامله دینار با دینار ۸.۳ - حکم معامله دینار با درهم ۹ - حدود و دینار ۱۰ - دیات و دینار ۱۱ - پانویس ۱۲ - منبع ۱ - ماهیت دیناردینار، واحد پول فلزى از جنس طلا است که از صدر اسلام، بلکه دوران جاهلى تا اوائل سده ی چهاردهم هجری قمری میان مسلمان ان رایج بود. ۲ - وزن دینار شرعیوزن دینار شرعی که به تصریح بسیارى، همواره ثابت بوده و هیچ گونه تغییرى در آن ایجاد نشده، یک مثقال شرعی و سه چهارم مثقال صیرفی است که معادل ۲۶۵/ ۴ گرم است. برخى بر این مطلب ادعاى اجماع کرده‌اند. ۳ - مقایسه ی دینار با درهم- یک دینار، بیست قیراط شرعی و در مقایسه با درهم از نظر وزنى، معادل یک و سه هفتم درهم و از نظر ارزشى -معادل ده درهم بوده است. [۱]
اوزان المقادیر، ص ۱۳۲ تا ۱۳۳
- دینار همچون درهم- بر خلاف پول هاى رایج امروزى که صرفاً داراى ارزش اعتباری اند- علاوه بر ارزش اعتباری داراى ارزش ذاتی است و آنچه مورد نظر فقها است، همان طلا ى مسکوک با وزن معیّن است. [۷]
ذکرى الشیعة،ج ۱، ص ۲۷۹
۴ - کاربرد فقهیاز این عنوان در باب هاى طهارت، زکات، خمس، تجارت، حدود و دیات سخن گفته‌اند. ۵ - طهارت و دینارکفّاره ی آمیزش در حال حیض، در یک سوم نخست مدت حیض، یک دینار و در یک سوم میانى، نصف دینار و در یک سوم آخر، یک چهارم دینار است. در وجوب یا استحباب آن اختلاف است. چنان که در وجوب پرداخت دینار (یک مثقال طلا ى خالص مسکوک) یا کفایت پرداخت قیمت آن اختلاف مى‌باشد. [۱۳]
مسالک الافهام،ج ۱، ص ۶۴.
۶ - زکات و دینار۶.۱ - نصاب دیناردر دینار همچون درهم، در صورت رسیدن به حدّ نصاب، زکات واجب است. در نصاب بیست دینار، بنابر مشهور، نصف دینار (ده قیراط) با شرایطى واجب مى‌شود که یک چهلم بیست دینار خواهد بود، و در بیشتر از بیست دینار در هر چهار دینار افزایش، دو قیراط (یک چهلم چهار دینار، برابر یک دهم دینار) به عنوان زکات افزایش مى‌یابد. ۶.۲ - شرط تعلّق زکات به دینارشرط تعلق زکات به دینار، مسکوک و رایج بودن آن در بازار است؛ بنابر این، در دینار غیر مسکوک و یا مسکوک غیر رایج، زکات ثابت نیست. البته اگر قبلا رایج بوده و اکنون از رواج افتاده، زکات به آن تعلّق مى‌گیرد. در اینکه به طلا و نقره ی مسکوک و رایج در بازار که براى زینت استفاده مى‌شود، زکات تعلّق مى‌گیرد یا نه، اختلاف است. ۶.۳ - پرداخت زکات مستحب به دینارپرداخت زکاتمادیان ى که در چراگاه طبیعى مى‌چرد و یک سال از مالکیت آن گذشته، مستحب است. مقدار زکات آن، براى هر رأس از نوع تازی دو دینار و از نوع غیر تازى یک دینار است. ۷ - خمس و دینار۷.۱ - نصاب خمس معدننصاب خمس معدن- بنابر نظر برخى- رسیدن قیمت آن به ارزش بیست دیناراست. [۲۲]
ذخیرة المعاد، ص ۴۷۸.
۷.۲ - نصاب خمس غوص در دریانصاب آنچه با غواصی ازدریا به دست مى‌آید، همچون جواهر بنابر مشهور، رسیدن قیمت آن به قدر یک دینار است. ۸ - تجارت و دینار۸.۱ - شرط صحّت معامله ی درهم و دینارشرط صحّت معامله ی درهم و دینار با یکدیگر- که از آن به بیع صرف، تعبیر مى‌کنند- بنابر مشهور،تقابض در مجلس است. [۲۵]
رسائل فقهیة (الربا فقهیا و اقتصادیا)، ص ۱۶۵ تا ۱۶۶.
۸.۲ - حکم معامله دینار با دینارگرفتن زیادى در معامله ی دینار با دینار، ربا به شمار مى‌رود و حرام است. ۸.۳ - حکم معامله دینار با درهمگرفتن زیادى در معامله ی دینار با درهم، از آن جهت که دو جنس محسوب مى‌شوند، اشکال ندارد؛ چنان که معامله ی یک درهم و یک دینار با دو درهم و دو دینار- از آن جهت که هر کدام از آن دو در برابر جنس مخالف خود قرار مى‌گیرد- ربا محسوب نمى‌شود و بدون اشکال است. ۹ - حدود و دیناراز شرایط اجراى حدّ سرقت مال ، رسیدن آن به حدّ نصاب است، که بنا بر مشهور یک چهارم دینار یا قیمت آن مى‌باشد. ۱۰ - دیات و دیناردیه ی کامل مرد آزاد مسلمان، صد شتر یا دویست حلّه یا هزار گوسفند یا دویست گاو یا هزار دینار و یا ده هزار درهم است. ۱۱ - پانویس۱۲ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۶۸۶ تا ۶۸۸ رده‌های این صفحه : احکام نقود | فقه
|