دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری | |
اطلاعات دعا و زیارت | |
---|---|
موضوع | دعا هنگام فرارسیدن ماه رمضان، تکالیف مؤمنان در ماه رمضان، ویژگیهای ماه رمضان |
مأثور/غیرمأثور | مأثور |
صادره از | امام سجاد(ع) |
راوی | متوکل بن هارون |
منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
تکنگاریها | صهبای حضور اثر محمدتقی مصباح یزدی |
زمان | آغاز ماه رمضان |
دعاها و زیارات مشهور | |
دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امینالله • زیارت اربعین |
دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه از دعاهای مأثور از امام سجاد(ع) که هنگام فرارسیدن ماه رمضان آن را میخواند. امام سجاد(ع) در این دعا وظایف مؤمن در ماه رمضان و شرایط روزه واقعی را بیان میکند و از خدا درخواست دارد که از شرّ شیطان در امان باشد.
حضرت زین العابدین در ابتدای این دعا، خدا را به دلیل دادن مقام شکر به بندگان سپاسگزار است و از خدا درخواست پاک شدن گناهان و رسیدن به مقام صالحان را دارد.
دعای چهل و چهارم در شرحهای صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان، شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی و صهبای حضور تألیف محمدتقی مصباح یزدی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علیخان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
نیایش |
آموزهها
دعای چهل و چهارم، از دعاهای صحیفه سجادیه که امام سجاد(ع) هنگام ورود ماه رمضان آن را میخواند. امام(ع) در این دعا ضمن برشمردن فضائل ماه رمضان به تکالیف مؤمن در این ماه پرداختهاست.
آموزههای این دعا به شرح ذیل است:
- شکر کردن خدا به دلیل دادن مقام سپاسگزاری به بندگان
- رابطه تکوینی میان شکر و افزایش نعمت
- پاداش نیکوی خدا به شکرگزاران
- ستایش خدا بهخاطر بهره مند شدن از نعمت دین
- رمضان ماه رسیدن به احسان و رضوان الهی
- رمضان ماه قیام به عبادت
- نامهای ماه رمضان: (ماه خدا، ماه اسلام و تسلیم، ماه پاکیزگی، ماه آزمایش (پاک و خالص شدن با روزه) ماه قیام برای عبادت، ماه نزول قرآن)
- برتری ماه رمضان بر سایر ماهها
- برتری شب قدر بر سایر شبها
- بهره مندی بندگان از برکات دائمی شبهای قدر
- درخواست معرفت فضیلت ماه رمضان
- دعا برای توفیق بزرگداشت ماه رمضان
- درخواست پرهیز از شنیدن لغو و دیدن لهو در ماه رمضان
- درخواست دوری از دست یازیدن به حرام و گام نهادن در مسیر حرام
- دعا برای در امان ماندن از لقمه حرام
- درخواست برای سخن گفتن برطبق خواست و دستور خداوند
- دعا برای انجام اعمالی بدون ریا و شهرتطلبی
- اهمیت توجه به اوقات نمازهای پنجگانه در ماه رمضان
- درجات بالای کسانی که به مراتب و منزلت نمازهای واجب رسیدهاند
- آداب روزهداری و آفات آن: کنترل قوای ظاهری و باطنی، نیت خالص و ...
- دعا برای رسیدن به درجاتی بالاتر از فرشتگان در پرتو کردارهای پاکیزه و پاکی از گناهان
- اسلام پاسخگوی همه نیازهای فطری انسان
- روابط اخلاقی و اجتماعی مطلوب در ماه رمضان: صله رحم، روابط حسنه با همسایگان، تطهیر اموال با پرداخت خمس و زکات، تولی و تبری درباره دوستان و دشمنان، مدارا با دشمنان و ...
- پناهبردن به خدا از انحراف در توحید
- دعا برای بهره مند شدن از کرامت اولیاء الهی
- دعا برای بهترین بندگان بودن در ماه رمضان
- دعا برای مصونیت از فریب شیطان
- درخواست بهره مندی از عفو بخشش الهی
- در خواست عبادت و طاعت در تمام ماه رمضان
- دعا برای محو گناهان با محو شدن هلال ماه رمضان
- بخشیده شدن شمار زیادی از جهنمیان در ماه رمضان
- پناه بر خدا از چیرگی شیطان در ماه رمضان
- حساسیت شبها و روزهای آخر ماه رمضان
- گواهی روز و شب ماه رمضان بر اعمال انسان
- در خواست استمرار حال عبادت و بندگی پس از ماه مبارک رمضان و در طول سال
- دعا برای ارث بردن بهشت
- درود بر پیامبر اسلام(ص) در همه وقت و در هر حال
شرحها
دعای چهل و چهارم در شرحهای صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان، شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری به زبان فارسی شرح شده است.
کتاب «صهبای حضور» اثر محمدتقی مصباح یزدی در شرح این دعا است. در این کتاب مضامین عرفانی، عبادی و اخلاقی این مناجات توضیح شده است. همچنین ویژگیهای ماه رمضان مانند هدایت، عبادت، رحمت، برکت، مغفرت، توبه، سعادت، معرفت، طهارت، اخلاص، نزول قرآن، وجود شب قدر در آن، نماز و روزه از دیدگاه امام سجاد(ع) بررسی شده است.
دعای چهل و چهارم به همراه دعای وداع با ماه رمضان در کتابهای سیمای رمضان تألیف علی کریمی جهرمی و سروش رمضان (شرحی بر نیایش امام سجاد در آغاز و انجام ماه رمضان) اثر سید رضا باقریانموحد و علی باقریفر شرح شده است. در این دو کتاب به بررسی ابعاد مختلف ماه رمضان و پارهای از فضایل عید فطر و آداب خروج از آن ماه پرداخته شده است.
دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب ریاض السالکین اثر سید علیخان مدنی، فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضلالله به زبان عربی شرح شده است. واژههای این دعا هم در شرحهای لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری توضیح داده شده است.
متن و ترجمه
دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه
مـتـن | ترجمه |
---|---|
(۱) الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الْمُحْسِنِينَ (۲) وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا (۳) وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ مِنْ تِلْكَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ رَمَضَانَ، شَهْرَ الصِّيَامِ، وَ شَهْرَ الْإِسْلَامِ، وَ شَهْرَ الطَّهُورِ، وَ شَهْرَ التَّمْحِيصِ، وَ شَهْرَ الْقِيَامِ «الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ، هُدىً لِلنَّاسِ، وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ» (۴) فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ- جَلَّ وَ عَزَّ- أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ. (۵) ثُمَّ فَضَّلَ لَيْلَةً وَاحِدَةً مِنْ لَيَالِيهِ عَلَى لَيَالِي أَلْفِ شَهْرٍ، وَ سَمَّاهَا لَيْلَةَ الْقَدْرِ، «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ» سَلامٌ دَائِمُ الْبَرَكَةِ إِلَى طُلُوعِ الْفَجْرِ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ بِمَا أَحْكَمَ مِنْ قَضَائِهِ. (۶) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَى لَهْوٍ (۷) وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ، لَا نُشْرِكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ. (۸) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ (۹) وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ- صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ- فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ. (۱۰) وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ. (۱۱) وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ. (۱۲) اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ: مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَى بِرَحْمَتِكَ. (۱۳) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ (۱۴) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ. (۱۵) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ. (۱۶) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ. (۱۷) اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ. (۱۸) اللَّهُمَّ وَ اجْعَلْنَا فِي سَائِرِ الشُّهُورِ وَ الْأَيَّامِ كَذَلِكَ مَا عَمَّرْتَنَا، وَ اجْعَلْنَا مِنْ عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُونَ، وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ، أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ، وَ مِنَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ. (۱۹) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ. | (۱) ستایش ویژۀ خداست که ما را به سپاسگزاریاش هدایت فرمود و ما را درخور سپاس قرار داد، برای اینکه از شکرگزاران احسانش شویم؛ تا در برابر این سپاس و شکر، پاداش نیکوکاران را به ما عطا کند. (۲) خدا را سپاس که دینش را به ما هبه کرد و ما را به آیینش اختصاص داد و در راههای احسانش وارد کرد؛ تا در آنها به لطف و احسانش، به سوی خشنودیاش، حرکت کنیم؛ حمدی که از ما بپذیرد و به سبب آن از ما راضی شود. (۳) و خدا را سپاس که از جملۀ آن راهها، ماه خود، ماه رمضان را قرار داد؛ ماه روزه و ماه اسلام، ماه پاک کننده، ماه آزمایش، ماه قیام به عبادت و ماهی که قرآن را در آن نازل کرد که سراسر برای مردم هدایت است و نشانههایی روشن از هدایت و جداکنندۀ بین حق و باطل؛ (۴) پس برتریاش را بر ماههای دیگر، بر پایۀ احترامات زیادی که برایش قرار داد و فضیلتهایی که بین مردم مشهور است، آشکار ساخت؛ پس آنچه را در ماههای دیگر حلال بود، برای بزرگداشت این ماه، حرام کرد؛ و خوراکیها و آشامیدنیها را محض گرامیداشت آن، ممنوع فرمود؛ و بر آن وقتی واضح و روشن قرار داد و آن نهمین ماه از ماههای قمری است که حضرتش -جلّوعزّ- اجازه نمیدهد از آن وقت معین، پیش افتد؛ و نمیپذیرد که از آن پس افتد. (۵)سپس یکی از شبهایش را، بر شبهای هزار ماه، برتری داد و آن را شب قدر نامید؛ فرشتگان و روح در آن شب، به دستور پروردگارش، برای تعیین سرنوشتها و آوردن هر خیر و برکتی و حساب هر کاری، نازل میشوند. شبی است آکنده از سلامت و رحمت، برکتش تا سپیدهدم بر هر کس از بندگانش که بخواهد، از طریق قضایش که محکم و استوار کرده، پیوسته و دائمی است. (۶) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و شناخت برتری این ماه و بزرگداشت احترامش را و خودداری از آنچه که در این ماه ممنوع کردی، به ما الهام فرما؛ و ما را به روزه داشتن این ماه و حفظ انداممان از گناهانت و به کار گرفتن آنها در آنچه که تو را خشنود میکند، یاری ده؛ تا با گوشمان به گفتار لغو گوش نکنیم و با چشممان به تماشای لهو نشتابیم؛ (۷) و تا جایی که دستهایمان را به جانب حرامی نگشاییم و با گامهایمان به سوی ممنوعی نرویم و شکمهایمان، جز آنچه را حلال کردی، در خود جای ندهد؛ و زبانمان، جز به آنچه تو گفتهای، گویا نشود؛ و عمل و وظیفهای، جز آنچه ما را به ثواب تو نزدیک میکند، متحمّل نشویم؛ و جز آنچه ما را از کیفر تو نگاه میدارد، عهدهدار نشویم. آنگاه همۀ اینها را از ریای ریاکاران و شهرتطلبی شهرت طلبان، خالص و پاک فرما؛ به گونهای که کسی را جز تو در اعمالمان شریک نکنیم و مقصد و منظوری در آن اعمال غیر تو نطلبیم. (۸) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را در این ماه، بر اوقات نمازهای پنجگانه، با آدابی که برای آنها مقرّر کردی و واجباتی که جهت آنها واجب فرمودی و شروطی که محض آنها مقرّر نمودی و اوقاتی که تعیین کردی، آگاه ساز. (۹) و ما را در ادای این نمازهای پنجگانه، در رتبۀ کسانی قرار ده که به مراتب و منزلتهای آن رسیدهاند؛ کسانی که حفظکنندۀ ارکان آنهایند و هر یک از پنج نماز را در اوقات مخصوص به خودش ادا میکنند؛ و بر پایۀ آن کمیت و کیفیتی که بنده و رسولت -که درود تو بر او و خاندانش باد- تشریع فرموده و بیان کرده، در رکوع و سجودش و همۀ فضایل و درجاتش، با کاملترین طهارت و روشنترین مرتبه خشوع و رساترینش، بجا میآوردند. (۱۰) و ما را در این ماه توفیق ده که با خویشاوندان خود، با نیکی و صلۀ رحم ارتباط پیدا کنی؛ و با احسان و بخشش، به همسایگان خود رسیدگی نماییم و اموال خود را از آنچه به ستم گرفتهایم، پاک کنیم و با بیرون کردن زکات، ثروت و مال خود را در مدار پاکی قرار دهیم؛ و با کسی که با ما رابطهاش را بریده، آشتی نموده؛ و با آنکه به ما ستم روا داشته، به عدالت و انصاف معامله کنیم؛ و با شخصی که با ما دشمنی کرده، از در مسالمت در آییم؛ مگر کسی که در راه تو و به خاطر تو با او دشمنی شده باشد؛ همانا او دشمنی است که با او دوستی نکنیم و حزبی است که به او دست صداقت ندهیم. (۱۱) و ما را در این ماه توفیق ده که به وسیلۀ اعمال شایسته که ما را به سبب آنها از گناهان پاک کنی، به تو تقرّب جوییم؛ و ما را در این ماه، از اینکه بخواهیم اعمال زشت را از سر بگیریم حفظ فرما و کار بندگی ما در این ماه به جایی رسد که هیچ یک از فرشتگانت نتواند، بالاتر از آنچه ما به جا آوردیم، از ابواب بندگی و طاعت برای تو و انواع اعمالی که سبب قرب ما به حضرت توست، به پیشگاهت ارائه کند. (۱۲)خدایا! به حق این ماه و به حق کسی که از آغاز تا پایانش تو را بندگی کرده، از فرشتهای که او را مقرّب خود کردی، یا پیامبری که برای هدایت مردم فرستادی، یا بندۀ شایستهای که به کرامت خود اختصاص دادی؛ از تو میخواهم که بر محمّد و آلش درود فرستی و ما را در این ماه، شایسته کرامتی که به اولیایت وعده دادی گردان؛ و آنچه برای اهل کوشش در بندگیات قرار دادی، برای ما قرار ده؛ و ما را در زمره کسانی که به رحمتت، شایستگی رسیدن به برترین مرتبه را یافتند، در آور. (۱۳) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از انحراف در توحیدت و کوتاهی در ستایشت و تردید در دینت و گمراهی از راهت و بیاحترامی به حرمتت و گول خوردن از دشمنت، شیطان راندهشده، بر کنار کن. (۱۴) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و چنانچه در هر شب از شبهای این ماه رمضانمان، بندگانی هستند که بخششت آنها را آزاد میکند و گذشت و چشمپوشیات آنان را میبخشد، پس ما را از آن بندگان محسوب کن و ما را برای ماه رمضانمان، از بهترین اهل و اصحاب قرار ده. (۱۵) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و با محو شدن هلالش، گناهانمان را محو کن؛ و با سپری شدن روزهایش، گناهان را از وجود ما برکن؛ تا ماه رمضان در حالی از ما بگذرد که وجودمان را از خطاها پاکیزه و از بدیها خالص و آراسته، فرموده باشی. (۱۶) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست؛ و چنانچه ما در این ماه، از حق و عدالت و بندگی و طاعت منحرف شویم، به دایرۀ عدل و درستی برگردان؛ و اگر از راه هدایت به گمراهی افتیم، استوارمان ساز؛ و اگر دشمنت شیطان، بر ما چیره شود، از کید و مکرش ما را رهایی بخش. (۱۷) خدایا! این ماه را با بندگیمان، برای حضرتت پُر کن؛ و اوقاتش را به طاعتمان، برای وجود مبارکت زینت ده و در روزش، ما را به روزه داشتن و در شبش، ما را به نماز و زاری به درگاهت و فروتنی به پیشگاهت و خواری در برابرت، یاری فرما؛ تا روزش به غفلت ما از روزه و شبش به کوتاهی ما از عبادت، گواهی ندهد. (۱۸)خدایا! ما را در دیگر ماهها و دیگر ایّام تا زمانیکه زندهمان میداری، چنین قرار ده؛ و هم چنین ما را از بندگان شایستهات مقرر کن؛ آنان که بهشت را به ارث میبرند و در آن جاوداناند و از اموال خود در راه خدا میبخشند و عمل شایسته انجام میدهند، در حالی که دلهایشان از اندیشۀ بازگشت به سوی پروردگارشان ترسان است؛ و از کسانی قرار ده که به سوی خیرات میشتابند و نسبت به آن، از دیگران پیشی میگیرند. (۱۹) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست، در همه وقت و در همه دم و در هر حال، به شمارۀ درودی که فرستادهای، بر هر که درود فرستادهای و چندین برابر همۀ آنها، به چندین برابری که جز تو نتواند آنها را بشمارد؛ همانا تو آنچه را بخواهی، انجام میدهی. |
پانویس
- ↑ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۸۸.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۴۰۷-۴۷۰؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۸۸-۴۲۴؛ .
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۳۹۹-۴۷۰.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۸۳-۴۲۴.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۲۱-۲۷۹.
- ↑ مصباح یزدی، صهبای حضور، ۱۳۹۱ش، فهرست مطالب.
- ↑
- ↑
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۶، ص۵-۹۴.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۴۹۹-۵۱۳.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۵۴۳-۵۵۳.
- ↑ فضلالله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۵۹-۳۸۸.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۸۷-۸۹.
- ↑ جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۲۱۶-۲۲۲.
- ↑
منابع
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضلالله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علیخان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مصباح یزدی، محمدتقی، صهبای حضور (شرح دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه)، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۳۹۱ش.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیتالله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.