زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

رختخواب




رختخواب‌ که معنای آن واضح است در فقه احکام ی دارد که در این مقاله به آن پرداخته شده است.


۱ - معنای رختخواب


رختخواب مجموعه تشک، لحاف، بالش و مانند آنها که براى خوابیدن و استراحت استفاده مى‌شود.
[۱] فرهنگ بزرگ سخن.


۲ - رختخواب در ابواب فقه


از آن در بابهاى طهارت، صلات، حج و نکاح سخن گفته‌ اند.

۳ - احکام رختخواب



۳.۱ - منی در رختخواب


اگر شخصى پس از بیدار شدن، در رختخواب اختصاصى خود منی ببیند، بر او واجب است براى نماز غسل جنابت کند.
[۲] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۱۳- ۲۰.    

همچنین «اگر آب باران به همه جای تشک‌ و مانند آن، که نجس شده برسد و در همه آن نفوذ کند، ظاهر و باطن آن پاک می‌شود و اگر به قسمتی از آن برسد همان قسمت پاک می‌شود و اگر باران به‌ظاهر آن برسد و به داخل آن نفوذ نکند فقط ظاهر آن پاک می‌گردد.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱ ص۱۵، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسالة۲۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


۳.۲ - نماز در رختخواب


کسى که در حال خوابیده یا به پهلو بر رختخواب نماز مى‌گزارد، در صورتى که پوشش بدنش غیر رختخواب باشد، بنابر قول برخى، نجس یا از جنس ابریشم و یا از اجزاى حیوان حرام گوشت بودن رختخواب، ضررى به صحّت نماز نمى‌زند.
[۴] طباطبائی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی‌، ج۲، ص۳۵۶.    


۳.۳ - دعا در رختخواب


مسح رختخواب، هرچند با گوشه لباس و خواندن دعا ى وارد شده هنگام خوابیدن بر روى آن مستحب است.
[۵] سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج۵، ص۴۸۷.    


۳.۴ - رختخواب در حج


بنابر تصریح برخى خوابیدن بر رختخواب سیاه یا رنگى در حال احرام مکروه است؛ هرچند برخى، کراهت را محدود به رختخواب زرد رنگ کرده‌اند
[۶] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۵، ص۴۲۹.    
[۷] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۸، ص۴۲۷.    


۳.۵ - نفقه


از نفقه واجب زن بر شوهر، تهیه رختخواب او است.
[۸] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۳۵.    

امام خمینی در بیان نفقه زن و چگونگی آن می‌نویسد: «زیرانداز و روانداز؛ پس آنچه را که بر زمین فرش می‌کند و آنچه که برای خواب - از لحاف‌ و بالش و آنچه که روی آن می‌خوابد - احتیاج دارد، باید برای زن تهیّه شود و در مقدار و جنس و وصف آن به آنچه که (لایق امثال او است و) در غیر آن ذکر شد، رجوع می‌شود.»
[۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۰، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و (بر مرد واجب نیست به‌عنوان تملیک تحویل دهد) زیرانداز و روانداز و لحاف‌ و وسائلی از آنچه که از آن‌ها استفاده می‌شود و عین آن‌ها باقی‌ می‌ماند و جهت انفاق به زن تحویل داده می‌شود. پس همه این‌ها بر ملک شوهر باقی می‌مانند و زوجه از آن‌ها استفاده می‌کند، پس شوهر حق دارد که اگر استحقاق زن از بین رفت آن‌ها را برگرداند، مگر اینکه آن‌ها را تملیک او کرده باشد.»
[۱۰] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۲، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
بر همین اساس آینه عروس و تشک‌ و لحاف عروسی شهید مثلاً «اگر جزء مهر نیست و به زن بخشیده نشده؛ جزء ترکه شهید محسوب است.»
[۱۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۴۰، استفتائات امام خمینی، ج۹، ص۵۹۱، سؤال۱۱۱۹۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


۳.۶ - عدم تحقق نشوز با پهن نکردن رختخواب‌


در جایی که اطاعت زن از شوهر واجب نیست ترک آن موجب تحقق نشوز نمی‌باشد؛ پس اگر زن از خدمات خانه و حوائج مرد که با تمتع بردن او ارتباط ندارد از قبیل جارو کردن یا خیاطی یا غذا پختن یا غیر این‌ها، حتی آب دادن و پهن کردن رختخواب، خودداری نماید نشوز تحقق پیدا نمی‌کند.
[۱۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۲۸، کتاب النکاح، القول فی النشوز، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


۳.۷ - خوابیدن دو زن یا دو مرد در یک رختخواب‌


خوابیدن دو مرد یا دو زن با هم در یک رختخواب‌ «اگر مفسده نداشته باشد جایز است.»
[۱۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۴۱، استفتائات امام خمینی، ج۱۰، ص۷۱، سؤال۱۱۳۹۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
ولی اگر «دو نفری (دو مرد) که زیر یک روانداز جمع شده‌اند درصورتی‌که برهنه باشند و با یکدیگر رحم نباشند و ضرورتی آن را اقتضا نکرده باشد، هر دو تعزیر می‌شوند. و تعزیر به نظر حاکم است و احوط (وجوبی) در اینجا، به مقدار حدّ است مگر یک تازیانه.»
[۱۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۳، کتاب الحدود، الفصل الثانی فی اللواط و السحق و القیادة، مسالة۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
همچنین «اگر دو زن بیگانه زیر یک روانداز به‌صورت برهنه باشند، هر یک از آن‌ها به کمتر از حدّ تعزیر می‌شود و احوط صد تازیانه می‌باشد مگر یک تازیانه.»
[۱۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۳، کتاب الحدود، الفصل الثانی فی اللواط و السحق و القیادة، مسالة۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و «اگر عمل مذکور از آن‌ها تکرار شود و دو مرتبه تعزیر شوند، حدّ بر آن‌ها اقامه می‌شود. و اگر بعد از حد، به همان عمل برگردند، احوط (وجوبی) دو مرتبه تعزیر است و در مرتبه سوم حدّ ثابت می‌باشد. و بعضی گفته‌اند که به قتل می‌رسند. و بعضی‌ گفته‌اند که در مرتبه نهم یا دوازدهم کشته می‌شوند. ولی اشبه آن است که گذشت.»
[۱۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۴، کتاب الحدود، الفصل الثانی فی اللواط و السحق و القیادة، مسالة۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


۴ - پانویس

 
۱. ↑ فرهنگ بزرگ سخن.
۲. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۱۳- ۲۰.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱ ص۱۵، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسالة۲۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۴. ↑ طباطبائی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی‌، ج۲، ص۳۵۶.    
۵. ↑ سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج۵، ص۴۸۷.    
۶. ↑ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۵، ص۴۲۹.    
۷. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۸، ص۴۲۷.    
۸. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۳۵.    
۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۰، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۱۰. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۲، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۱۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۴۰، استفتائات امام خمینی، ج۹، ص۵۹۱، سؤال۱۱۱۹۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۱۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۲۸، کتاب النکاح، القول فی النشوز، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۱۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۴۱، استفتائات امام خمینی، ج۱۰، ص۷۱، سؤال۱۱۳۹۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۱۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۳، کتاب الحدود، الفصل الثانی فی اللواط و السحق و القیادة، مسالة۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۱۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۳، کتاب الحدود، الفصل الثانی فی اللواط و السحق و القیادة، مسالة۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۱۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۴، کتاب الحدود، الفصل الثانی فی اللواط و السحق و القیادة، مسالة۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


۵ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۴، ص۸۰-۸۱.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | طهارت | فقه | نکاح | نماز




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.