ابریشمابریشم تارهای تنیده شده به وسیله کرم ابریشم میباشد و از آن در باب های طهارت، صلات و حج بحث شده است. ۱ - پوشیدن لباس ابریشمپوشیدن لباس ابریشمی خالص یا لباسی که آستر آن ابریشم خالص باشد برای مرد حرام و نماز با آن باطل است. در جواز پوشیدن آن برای خنثای مشکل اختلاف است. ۲ - استثناء در پوشیدن ابریشمپوشیدن لباس ابریشم هنگام ضرورت و نیز لباسی که ابریشمی بودن آن مشکوک است برای مرد، جایز و نماز با آن صحیح است. ۳ - پوشیدن ابریشم در حال جنگپوشیدن ابریشم در حال جنگ جایز است، لیکن در صحت نماز با آن در صورت امکانِ کندن آن در حال نماز، اختلاف است. ۴ - چیزهای ابریشمی که نماز با آنها صحیح نیستدر جواز پوشیدن چیزهای ابریشمی که نماز با آنها به تنهایی صحیح نیست ـ مانند بند شلوار و عرق چین ـ برای مرد در نماز و غیر آن، اختلاف است . ۵ - پوشیدن لباس احرام ابریشمیلباس احرام مرد نباید از ابریشم خالص باشد. در جواز پوشیدن آن برای زن در حال احرام اختلاف است. ۶ - استعمال ابریشم در کفن میتکفن مرده ـ اعم از مرد، زن و کودک ـ نباید از ابریشم خالص باشد. ۷ - همراه داشتن ابریشم در نمازغیر پوشیدن و همراه داشتن پارچه ابریشمی خالص، مانند دستمال، حتّی در نماز جایز است. ۸ - استفاده های دیگر از ابریشماستفاده های دیگر از ابریشم، مانند فرش کردن و نشستن بر آن، تکیه دادن به آن و روانداز قرار دادن آن جایز است. ۹ - دیدگاه فقهی امام خمینی۱- مقصود از ابریشم آن چیزی است که شامل پیله (هم) می‌شود، و برای زنان جایز است، حتی در نماز و برای مردان در ضرورت و در جنگ جایز است. [۱۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۳، کتاب الصلاة، المقدمة الثالثة:فی الستر و الساتر، الخامس.
۲- پوشیدن ابریشم برای پسربچه اشکالی ندارد، بنابراین اگر ولیّ به او ابریشم بپوشاند حرام نیست و بعید نیست که نمازش در لباس ابریشم صحیح باشد. [۱۴]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۴، کتاب الصلاة، المقدمة الثالثة:فی الستر و الساتر، مسالة ۱۹.
۳- کفن کردن میّت (در حال اختیار) نباید با ابریشم خالص باشد، حتی برای طفل و زن. [۱۵]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۷۷، کتاب الطهارة، القول فی تکفین المیت، مسالة ۱.
۴- آنچه بر مردان حرام است، خصوص پوشیدن ابریشم است، بنابراین فرش کردن و روی آن سوارشدن و آن را به خود پیچیدن - یعنی در وقت خواب روی خود‌انداختن - مانعی ندارد و دکمه لباس و نشانه‌های آن و بندها و قیطان‌هایی که بر روی لباس قرار داده می‌شود، اشکالی ندارد (که از ابریشم باشد) چنان که دستمال روی جراحات و زخم‌ها و پارچه‌ای که مسلوس البول جهت نگهداری بول از آن استفاده می‌کند اشکالی ندارد، بلکه وصله زدن لباس و حاشیه‌دوزی آن با ابریشم درصورتی‌که آن‌قدر زیاد نباشد که پوشیدن حریر بر آن صدق کند، اشکالی ندارد؛ اگرچه در حاشیه‌دوزی احتیاط آن است که از چهار انگشت به‌هم‌چسبیده بیشتر نباشد؛ بلکه در وصله قراردادن نیز احتیاط این است که از این مقدار بیشتر نباشد. [۱۶]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۳، کتاب الصلاة، المقدمة الثالثة:فی الستر و الساتر، مسالة ۱۵.
دانستی که آنچه حرام است پوشیدن ابریشم محض است، یعنی ابریشم خالصی که با غیر ابریشم ممزوج (مخلوط) نباشد. بنابراین پوشیدن ابریشمی که با چیزی ممزوج است، اشکالی ندارد. و معیار آن است که به حدی امتزاج داشته باشد که ممزوج بودن بر آن صدق کند و آن را از ابریشم خالص بودن خارج سازد. اگرچه آن چیز مخلوط شده یک‌دهم ابریشم باشد. و آن غیر ابریشم - ازاین‌جهت که بتواند با آن نماز بخواند - باید چیزی باشد که نماز در آن صحیح است، بنابراین کفایت نمی‌کند که با پشم و کرک حیوان حرام گوشت مخلوط باشد، اگرچه مخلوط بودن با این‌ها برای رفع حرمت پوشیدن کفایت می‌کند. البته پوشیدن لباسی که از تابیده ابریشم و طلا، بافته شده، حرام است همان گونه که نماز در آن صحیح نیست. [۱۷]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۳، کتاب الصلاة، المقدمة الثالثة:فی الستر و الساتر، مسالة ۱۶.
۵- از شرایط نماز است که « لباس مردان، ابریشم خالص نباشد، بلکه پوشیدن آن برای آنان در غیر نماز هم جایز نیست؛ اگرچه بنابر احتیاط (واجب)، نماز در آن تمام نباشد (ساتر نباشد)، مثل بند شلوار و عرقچین و مانند آنها.» [۱۸]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۳، کتاب الصلاة، المقدمة الثالثة:فی الستر و الساتر، الخامس.
۱۰ - پانویس۱۱ - منبع• فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۲۳۳. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |