زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

تأخیر





به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.


۱ - حکم تکلیفی تأخیر



عمل به لحاظ ظرف زمانی آن یا دارای امتداد است که انجام دادن آن در تمامی آنات آن زمان ممتد، جایز و صحیح است و یا امتداد ندارد، بلکه فوریت دارد.
تأخیر در انجام دادن عمل از نوع دوم ـ مانند تأخیر ازاله نجاست از مسجد
جایز نیست، برخلاف نوع اوّل که جایز و صحیح است و گاه به عللی واجب یا مستحب و یا مکروه می‏گردد.

۲ - مصادیق تأخیر واجب



مانند تأخیر نماز تا قبل از آخر وقت برای کسی که به علّت عذری باید تیمّم کند یا کسی که فاقد شرطی از شرایط نماز همچون پوشش برای پوشاندن عورت است
[۳] العروة الوثقی ج۱، ص۵۲۷.
که بنابر قول گروهی در هر دو مورد، تأخیر واجب است.

۳ - مصادیق تأخیر مستحب


مانند تأخیر نماز عشا تا هنگام ناپدید شدن شفق که زمان پایانی وقت فضیلت نماز مغرب می‌باشد.

۴ - مصادیق تأخیر مکروه



مانند تأخیر نماز از اوّل وقت بدون عذر به قول مشهور.

۵ - حکم وضعی تأخیر



بر تأخیر، احکام وضعی که به آن اشاره می شودـ و آثار آن به شمار می‏رود ـ مترتّب می‏گردد.

۵.۱ - سقوط حق با تأخیر


تأخیر در استفاده حق فسخ در موارد فوری بودن آن ـ مانند خیار فسخ نکاح به سبب عیوب خاص و تدلیس ـ موجب سقوط آن خواهد شد.

۵.۲ - ضمان و رد بدون تأخیر


در ودیعه اگر مالک، مالی را که نزد کسی به امانت گذاشته است از او مطالبه کند ردّ فوری آن واجب است و در صورت امتناع و تأخیر ـ با قدرتِ بر باز پس دادن آن در اوّل وقت امکان ـ ضامن است.

۵.۳ - بطلان عقد با تآخیر


از شرایط صحّت عقد لازم، فوری بودن قبول بعد از ایجاب به حسب عرف است و تأخیر آن به‏گونه‏ای که به نظر عرف، جواب ایجاب محسوب نگردد موجب بطلان عقد است .



۶ - پانویس


 
۱. جواهر الکلام ج۶، ص۹۷.    
۲. جواهر الکلام ج۵، ص۱۵۷-۱۶۰.    
۳. العروة الوثقی ج۱، ص۵۲۷.
۴. جواهر الکلام ج۷، ص۳۰۵-۳۰۶.    
۵. الحدائق الناضرة ج۶، ص۱۰۰.    
۶. جواهر الکلام ج۲۷، ص۱۳۷.    
۷. جامع المقاصد ج۱۲، ص۷۸.    


۷ - منبع


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۳۱۹-۳۲۰.    


رده‌های این صفحه : فقه | معاملات | نماز | وقت نماز




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.