علفعلف،خوراک بعضی چارپایان، مانند اسب ، الاغ ، گاو و گوسفند می باشد. ۱ - احکام مرتبطاز آن در بابهای طهارت ، صلات ، زکات ، انفال ، حج ، ودیعه ، اجاره ، نکاح ، اطعمه و اشربه و لقطه سخن گفته‌اند. ۲ - علف در باب طهارتچنانچه بره و بزغاله قبل از علف خوار شدن بمیرند، پنیرمایه درون شکم آن‌ها حلال و پاک است و تنها ظاهر آن باید آب کشیده شود. [۱]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۷۱، م ۹۳
۳ - علف در باب صلاتبر بادیه نشینانی که برای تأمین آب و علف چارپایان خویش پیوسته در حال جابه جایی اند، حکم مسافر بار نمی‌شود؛ از این رو، نمازشان تمام و روزه شان صحیح است [۳]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۷۰۰ .
[۴]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۷۳۴.
سجده بر خوردنیها جایز نیست؛ لیکن بر علوفه حیوان صحیح است. [۵]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۵۸۶، م ۱۰۷۸.
۴ - علف در باب زکاتشرط تعلّق زکات به انعام ثلاث (انعام ثلاث) چریدن آن‌ها در طول سال از علف بیابان و مراتع طبیعی است (چریدن). بنابر این، به حیوانی که در بخشی از سال از علف فراهم آمده تغذیه می‌کند، زکات تعلق نمی‌گیرد ۵ - علف در باب انفالعلف چراگاههای عمومی و طبیعی ( چراگاه ) ملک کسی نیست و استفاده از آن برای عموم جایز است [۹]
توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۰۵
.۶ - علف در باب حجتوانایی بر تأمین علوفه چارپا در سفر حج در صورت استفاده از چارپا به عنوان مرکب جزء نفقه حج است؛ از این رو، با ناتوانی از تهیه آن استطاعت حاصل نمی‌شود و حج واجب نخواهد بود. کندن گیاه و علف حرم حرام است؛ جز اذخر که بر محرم مستحب است مقداری از آن را بکند و بجود. [۱۱]
مناسک حج (مراجع) ، ص۱۹۶.
[۱۲]
مناسک حج (مراجع) ، ص۲۱۳.
البته رها کردن حیوان و چریدن آن از علف حرم جایز است. [۱۴]
مناسک حج (مراجع) ، ص۱۹۸
بر سفر کننده با چارپا مستحب است هنگام رسیدن به سرزمین سر سبز و علف زار، از شتاب خود بکاهد و بر چارپا آسان گیرد تا از علفها بخورد، چنان که مستحب است در بیابان بی آب و علف با شتاب حرکت کند و نیز مستحب است هنگام استراحت در سفر پیش از پرداختن به خوراک خود، به حیوان آب و علف دهد. [۱۶]
لوامع صاحبقرانی، ج۷، ص۳۹۱.
بر کسی که حیوانی را نزد دیگری به ودیعه گذارده، واجب است آب و علف آن را تأمین کند؛ خواه مالک به آن امر کرده باشد یا نه و اگر مالک او را از علف دادن به حیوان نهی کند، قبول آن جایز نیست؛ بلکه واجب است به حیوان علف دهد؛ لیکن چنانچه ترک کند و حیوان بر اثر آن بمیرد، ضمانی متوجه او نیست؛ هرچند مرتکب گناه شده است. ۷ - علف در باب اجارهبر اجاره کننده حیوان واجب است آن را علوفه دهد و در صورت کوتاهی و تلف شدن حیوان، ضامن است. به قول برخی، اجاره چراگاه برای علف آن جایز است. [۲۲]
مهذب الاحکام، ج۱۹، ص۱۶۷.
۸ - علف در باب نکاحتهیه علوفه حیوان محترمی که انسان‌آن را نگهداری می‌کند، واجب است. ۹ - در باب اطعمه و اشربهگوشت و شیر حیوان حلال گوشتی که به خوردن مدفوع انسان عادت کرده حرام و مدفوع و ادرار آن نجس است با منع حیوان از خوردن مدفوع و خوراندن علف پاک به آن تا زمانی معیّن، استبرا حاصل می‌شود. در مدت زمان استبرا اختلاف است. قول مشهور، چهل روز برای شتر ، بیست روز برای گاو و ده روز برای گوسفند است . ۱۰ - علف در باب لقطهشتری که بر اثر ابتلا به بیماری یا شکستگی اعضا و مانند آن از سوی صاحبش رها شده است، در صورتی که سرزمین رها شده برای استفاده و ادامه حیات حیوان، بی آب و علف باشد، گرفتن حیوان به قول مشهور جایز است و گیرنده مالک آن می‌شود، بدون آن‌که ضمانی متوجه او باشد؛ اما اگر منطقه‌ای که حیوان در آن رها شده، دارای آب و علف و یا حیوان سالم باشد، هرچند در بیابان بی آب و علف رها شده باشد گرفتن آن جایز نیست و در صورت گرفتن، گیرنده ضامن است ۱۱ - پانویس
۱۲ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۴۵۰، برگرفته از مقاله«علف». |