عزیز (اسم الله)

از دانشنامه‌ی اسلامی


«عزیز» از اسما و صفات خداوند سبحان و به معناى تفوّق و برترى نسبت به مادون و در مقابل ذلت است. مفاهیم قهر، غلبه، قوّت و شدّت از آثار و لوازم آن است. عزت تام و کامل فقط در مورد خداى سبحان تحقق دارد زیرا نور او غیرمتناهى و غیرمحدود ازلى و ابدى است، مثل علم و قدرت و حیات و سایر صفات ذاتى اش؛ پس او برتر است بر ماوراى عالم وجود و بر جمیع آسمان ها و زمین و مابین این دو.

این واژه ۹۹ بار در قرآن کریم آمده است:

شمارهنام سورهآیات
1سوره بقره(2)آیات 129، 209، 220، 228، 240 و 260.
2سوره آل عمران(3)آیات 4، 6، 18، 62 و 126.
3سوره نساء(4)آیات 56، 158 و 165.
4سوره مائده(5)آیات 38، 95 و 118.
5سوره انعام(6)آیه 96.
6سوره انفال(8)آیات 10، 49، 63 و 67.
7سوره توبه(9)آیات 40، 71 و 128.
8سوره هود(11)آیات 66 و 91.
9سوره یوسف(12)آیات 30، 51، 78 و 88.
10سوره ابراهیم(14)آیات 1، 4، 20 و 47.
11سوره نحل(16)آیه 60.
12سوره حج(22)آیات 40 و 74.
13سوره شعراء(26)آیات 9، 68، 104، 122، 140، 159، 175، 191 و 217.
14سوره نمل(27)آیات 9 و 78.
15سوره عنکبوت(29)آیات 26 و 42.
16سوره روم(30)آیات 5 و 27.
17سوره لقمان(31)آیات 9 و 27.
18سوره سجده(32)آیه 6.
19سوره احزاب(33)آیه 25.
20سوره سبا(34)آیات 6 و 27.
21سوره فاطر(35)آیات 2، 17 و 28.
22سوره یس(36)آیات 5، 38.
23سوره ص(38)آیات 9، 66.
24سوره زمر(39)آیات 1، 5 و 37.
25سوره غافر(40)آیات 2، 8 و 42.
26سوره فصلت(41)آیات 12 و 41.
27سوره شوری(42)آیات 3 و 19.
28سوره زخرف(43)آیه 9.
29سوره دخان(44)آیات 42 و 49.
30سوره جاثیه(45)آیات 2 و 37.
31سوره احقاف(46)آیه 2.
32سوره فتح(48)آیات 3، 7 و 19.
33سوره قمر(54)آیه 42.
34سوره حدید(57)آیات 1 و 25.
35سوره مجادله(58)آیه 21.
36سوره حشر(59)آیات 1، 23 و 24.
37سوره ممتحنه(60)آیه 5.
38سوره صف(61)آیه 1.
39سوره جمعه(62)آیات 1 و 3.
40سوره تغابن(64)آیه 18.
41سوره ملک(67)آیه 2.
42سوره بروج(85)آیه 8.

پانویس

  1. التحقیق، ج۸ ، ص۱۱۴، «عزّ»؛ شرح اسماءاللّه الحسنى، نیشابورى، ص ۱۶۲؛ اسما و صفات الهى فقط در قرآن، محقّق، ج۲، ص۸۲۴.


منابع

  • فرهنگ قرآن، جلد ۲۰، صص ۳۹۱-۳۹۰.
اسماء الله در قرآن
تعداد:۱۳۵
الف اله، اَحَد، اوّل، آخِر، اعلى، اکرم، اعلم، ارحم الراحمین، احکم الحاکمین، احسن الخالقین، اهل التقوی، اهل‌ المغفرة، اقرب، ابقى، اسرع الحاسبین.
ب بارى، باطن، بدیع، بَرّ، بصیر.
ت توّاب.
ج جبّار، جامع.
ح حکیم، حلیم، حیّ، حق، حمید، حسیب، حفیظ، حفى.
خ خبیر، خالق، خلاق، خیر، خیرالماکرین، خیرالرازقین، خیرالفاصلین، خیرالحاکمین، خیرالفاتحین، خیرالغافرین، خیرالوارثین، خیرالراحمین، خیرالمنزلین.
ذ ذوالعرش، ذوالطول، ذوانتقام، ذوالفضل العظیم، ذوالرحمة، ذوالقوة، ذوالجلال و الاکرام، ذوالمعارج.
ر رحمان، رحیم، رؤوف، رب، رفیع الدرجات، رزاق، رقیب.
س سمیع، سلام، سریع الحساب، سریع العقاب.
ش شهید، شاکر، شکور، شدید العذاب، شدید العقاب، شدید المحال.
ص صمد.
ظ ظاهر.
ع عالِمُ غيبِ السماواتِ و الأرضِ، علیم، عزیز، عفوّ، على، عظیم، علام‌الغیوب، عالم الغیب و الشهادة.
غ غافرالذنب،غالب، غفار، غفور، غنى.
ف فالق الاصباح، فالق الحب و النوى، فاطر، فتّاح.
ق قوى، قدوس، قیوم، قاهر، قهار، قریب، قادر، قدیر، قابل‌التوب، القائم على کل نفس.
ک کبیر، کریم، کافی.
ل لطیف.
م مؤمن، مهیمن، متکبر، مصوِّر، مجید، مجیب، مبین، مولی، محیط، مقیت، متعال، محیى، متین، مقتدر، مستعان، مبدى، مالک الملک.
ن نصیر ، نور.
و وهاب، واحد، ولی، والی، واسع، وکیل، ودود.
ه هادی.