سریلانکا
|
| |||||
| اطلاعات عمومی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| دین رسمی | بودایی | ||||
| جمعیت کل | ۲۱ میلیون | ||||
| مساحت | ۶۶۰۰۰ کیلومتر مربع | ||||
| حکومت | جمهوری | ||||
| پایتخت | کلمبو | ||||
| ادیان(درصد) | بودایی ۷۰% • مسلمان ۱۰% • هندو ۱۳% • مسیحی ۷% | ||||
| زبان رسمی | سینهالی / تامیل | ||||
| اسلام | |||||
| پیشینه اسلام | در قرن اول قمری پیش از ورود به شمال هند | ||||
| جمعیت مسلمانان | ۱,۷۲۵,۰۰۰ () | ||||
| آمار شیعیان | |||||
| جمعیت | بین ۵۰۰۰ تا ۱۷،۰۰۰ | ||||
| درصد به جمعیت کشور | کمتر از یک درصد | ||||
| تاریخ تشیع | |||||
| پیشینه | در دست نیست. | ||||
| احزاب و گروه‌های شیعی | |||||
| فرق | اثناعشری • بهره | ||||
| مراکز شیعی | |||||
| حسینیه‌ها | مرکز اسلامی آموزش و فعالیت‌های فرهنگی مشهور به icc (حسینیه شیعیان) | ||||
| مؤسسات فرهنگی | انجمن دوستداران اهل بیت(ع) | ||||
سریلانکا یا سیلان، از کشورهای جنوب شرق آسیا است که به صورت جزیره‌ای در جنوب شرقی هند واقع شده است. اسلام در قرن نخست قمری، پیش از آنکه به شمال هند ورود پیدا کند، به این جزیره راه یافت. در این کشور تعدادی شیعه اثناعشری،بهره و صوفی نیز زندگی می‌کنند، آمار رسمی و دقیقی از جمعیت شیعیان سریلانکا در دست نیست، اما بنا بر گزارش پورتال اهل بیت، شمار شیعیان این کشور بین ۵،۰۰۰ تا ۱۷،۰۰۰ تن برآورد شده است که کمتر از یک درصد از جمعیت این کشور است، شیعیان سریلانکا در عزاداری محرم از شیعیان هند و پاکستان متأثرند. البته با نفوذ وهابیت فعالیت شیعیان کمرنگ شده است.
مرکز اسلامی آموزش و فعالیت‌های فرهنگی مشهور به icc (حسینیه شیعیان) و انجمن دوستداران اهل بیت(ع) سریلانکا از مراکز شیعی در این کشور است.
اطلاعات عمومی
سریلانکا به صورت جزیره‌ای با وسعت ۶۶۰۰۰ کیلومتر مربع در جنوب شرقی هند قرار دارد. دین بیشتر مردانش، بودائی و برهمایی است، پایتخت آن کلمبو است. زبان رسمی سینهالی و تامیلی است، زبان انگلیسی نیز متداول است.
ادیان بودایی ۷۰ %، مسلمان ۱۰ %، هندو ۱۳ %، مسیحی ۷ % از جمعیت ۲۱ میلیون نفری این کشور را تشکیل می‌دهند.
تاریخ سیاسی
تاریخ روشن سریلانکا به حدود ۲۶ قرن پیش باز می‌گردد. در آن زمان سینهالی‌ها که از طوایف هند شمالی بودند، بومیان این جزیره را مغلوب و حکومت جدیدی تاسیس کردند. اولین پادشاه سینهالی در اوایل قرن پنجم پیش از میلاد حکومت می‌کرده است، در قرن دوازدهم میلادی تامیل‌ها که سال‌ها پیش از آن، از هند جنوبی به شمال سریلانکا آمده بودند، پس از درگیری با سینهالی‌ها، حکومتی در شمال این کشور ایجاد کردند.
از قرن دوازدهم و سیزدهم تا اوایل قرن شانزدهم میلادی، بازرگانان مسلمان، داد و ستد در این منطقه را در دست داشتند، در ۱۵۰۵ میلادی پرتغالی‌ها کنترل نواحی ساحلی سریلانکا در دست گرفتند. در ۱۶۵۸ میلادی هلندی‌ها جای پرتغالی‌ها را گرفتند و در ۱۷۹۵ انگلستان متصرفات هلند را اشغال نمود و در ۱۷۹۸ آن را به مستعمره رسمی خویش تبدیل کرد. در سال‌های جنگ جهانی اول نهضت استقلال طلبی در سیلان به وجود آمد و در چهارم فوریه ۱۹۴۸ سیلان به استقلال کامل دست یافت.
ورود اسلام
منابع تاریخی از سریلانکا به جزیره یاقوت یاد کرده‌اند و از ورود اسلام در قرن اول قمری پیش از ورود به شمال هند به این جزیره خبر داده‌اند. ابن شهریار ورود اسلام را به این سرزمین در دوران خلافت عمر دانسته است. در قرن هشتم میلادی نیز گروهی از هاشیمان به سریلانکا و جنوب هند مهاجرت کردند و در مناطق مختلف این جزیره ساکن شدند. فتوحات مسلمانان ترک که منجر به تشکیل دولت اسلامی در ۱۲۰۶م در هند گردید و نیز ازدواج بازرگانان عرب با زنان بومی در گسترش اسلام مؤثر بود. مسعودی در ۹۳۰ م از سریلانکا دیدن کرده است و وضعیت مسلمانان آن منطقه را در مروج الذهب گزارش کرده است.
مسلمانان با افراد سینهالی در زبان و با تامیل‌های شمالی در عقاید دینی اختلاف داشتند. پرتقالی‌ها در ۱۵۰۲م وارد سیلان شده و ضربات سختی به مسلمانان وارد کردند و در ۱۵۲۶م رسما نسبت به اخراج آنان اقدام نمودند. هلندی‌ها در ۱۶۵۸م عمل پرتقالی‌ها را تکرار نمودند.
مسلمانان از ۱۹۴۷م تا ۱۹۶۰م در اقلیت به سر می‌بردند. از ۱۹۶۰م تا ۱۹۷۷م در امور سیاسی نقش فعال‌تری را پیش گرفتند و در نظام آموزشی این کشور تحولاتی به نفع مدارس اسلامی پدید آمد. از ۱۹۷۷م بین سینهالی‌های اکثریت و تامیل‌های اقلیت، نزاع‌هایی در گرفت، مسلمانان در این درگیری‌ها، ضربات سختی را تحمل کردند.
مسلمانان در نقاط مختلف این کشور پراکنده‌اند. آنان در مناطق منار، کلمبو و امباری سکونت دارند. عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر (ص) از تعطیلات رسمی این کشور است.
تشکل‌های مسلمانان
- جمعیت العلما
- جماعت تبلیغ
- جماعت اسلامی
- جماعت توحید
- الشباب
- بهره ها
- بنیاد هاشمی
- موسسه الاتحاد اسلامی
تشیع
علاوه بر شیعیان اثناعشری، بهره ها نیز در این کشور اقلیت قابل ملاحظه‌ای دارند که تعدادشان به ۲۵۰۰ نفر می‌رسد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شماری از شیعیان سریلانکا برای تحصیل راهی ایران شدند، برخی از معارف اهل البیت به زبان تامیلی وسینهالی ترجمه شده است. پیروان طریقت‌های صوفی مانند شاذلیه، قادریه، رفاعیه و نقشبندیه نیر در این کشور حضور دارند. در کلمبو علاوه بر شیعیان سریلانکایی، تعدادی شیعه از پاکستان و افغانستان نیز اقامت دارند. رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در شهرهای کلمبو، والاچینا وایرائور، دارالقرآن‌هایی تأسیس کرده است.
از جمعیت شیعیان این کشور آمار دقیقی در دست نیست، پورتال اهل بیت وابسته به مجمع جهانی اهل بیت در ۲۰۰۸م جمعیت آنها را ۵،۰۰۰ تن تخمین زده است، اما بنا به گزارش موسسه pew در ۲۰۰۹ م شمار آنان ۱۷،۰۰۰ تن برآورد شده‌اند، که کمتر از یک درصد از جمعیت کشور را تکشیل می‌دهند.
مراکز شیعی
- مرکز اسلامی آموزش و فعالیت‌های فرهنگی مشهور به icc (حسینیه شیعیان)
- انجمن دوستداران اهل بیت(ع) سریلانکا
عزاداری محرم (کربلا دی)
کربلا دی، به معنای روز کربلا است، مراسم عزاداری محرم در شهرهای مسلمان‌نشین سریلانکا قریب به هفتاد سال پیش به سبک شیعیان هند و پاکستان برگزار می‌شده است. هر چند با تبلیغات وهابیت این مراسم کمرنگ شده، اما برخی شیعیان در منازل خود عزاداری می‌کنند و با حمایت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مراسم عاشورا در برخی مناطق سریلانکا مانند کندی، والاچینا و کالمونه برگزار می‌شود.
به گزارش سازمان ارتباطات اسلامی به نقل از سایت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سریلانکا، از حدود هفت‌صد سال پیش در شهر کورناگله مراسمی خاص برگزار می‌شده است که با مراسم عزاداری امام حسین ارتباط داشته است. در آن زمان حاکمی مسلمان بر این شهر حکومت می‌کرده است، محل قتل مادر این حاکم به مزار و مسجدی تبدیل شده است، که هر ساله در ماه محرم مراسمی در آن برگزار می‌شده است، و در روز عاشورا در آنجا اطعام می‌دادند و عده‌ای خود را با زنجیر خونین می‌کرده‌اند. البته این مراسم اخیراً کمرنگ شده است.
پانویس
منابع
- دفتری، فرهاد، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، فرزان، ۱۳۷۵ش.
- گلی زواره، غلامرضا، سرزمین اسلام؛ شناخت کشورهای اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی،قم، ۱۳۷۷ش.