امانتداری
| اخلاق |
| آیات اخلاقی آیات افک • آیه اخوت • آیه اطعام • آیه نبأ • آیه نجوا • آیه مشیت • آیه بر • آیه اصلاح ذات بین • آیه ایثار |
| احادیث اخلاقی حدیث قرب نوافل • حدیث مکارم اخلاق • حدیث معراج • حدیث جنود عقل و جهل |
| فضایل اخلاقی تواضع • قناعت • سخاوت • کظم غیظ • اخلاص • خشیت • حلم • زهد • شجاعت • عفت • انصاف • اصلاح ذات البین • عیب‌پوشی |
| رذایل اخلاقی تکبر • حرص • حسد • دروغ • غیبت • سخن‌چینی • بخل • عاق والدین • حدیث نفس • عجب • سمعه • قطع رحم • اشاعه فحشاء • کفران نعمت |
| اصطلاحات اخلاقی جهاد نفس • نفس لوامه • نفس اماره • نفس مطمئنه • محاسبه • مراقبه • مشارطه • گناه • درس اخلاق • استدراج |
| عالمان اخلاق ملامهدی نراقی • ملا احمد نراقی • سید علی قاضی • سید رضا بهاءالدینی • سید عبدالحسین دستغیب • محمدتقی بهجت • علی‌اکبر مشکینی • محمدرضا مهدوی کنی |
| منابع اخلاقی قرآن • نهج البلاغه • مصباح الشریعة • مکارم الاخلاق • المحجة البیضاء • مجموعه ورام • جامع السعادات • معراج السعادة • المراقبات |
امانتداری سپردن چیزی به عنوان امانت به شخص مورد اعتماد و امین. یکی از صفات انبیا و از جمله بهترین رفتارهای پسندیده اخلاقی و ارزشمند انسانی است. امانتداری مانند خرید و فروش به عنوان یکی از عقود شرعی و دارای احکام شرعی است.
مفهوم‌شناسی
امانتداری در لغت به عمل کسی گفته شده که حافظ امانت دیگران باشد. راستی و درستی و همچنین استواری و دیانت نیز تعریف دیگر این واژه بیان شده است. علاوه اینکه کارگزاری و گماشتگی نیز از جمله معانی این کار گفته شده است.
اهمیت
امانتداری در آیات قرآن از جمله دستورات الهی دانسته شده است. علاوه این که در آیهای این صفت از مصادیق تقوا و پایبندی به پیمان بیان شده است. در موارد متعدد با واژه امین به عنوان صفت برخی از پیامبران بکار رفته است. در برخی آیات نیز فرشته وحی الهی با همین واژه معرفی شده است. امانتداری و امین در دو آیه از آیات قرآن کریم از جمله صفت مومنین و نمازگزاران است.
در منابع روایی احادیث فراوانی درباره اهمیت و جایگاه امانتداری ذکر شده است. در برخی روایات اداء امانت به نیکوکار و بدکار حتی در کمترین چیزها حاکی از اهمیت امانت داری است.
در برخی روایات نیز این کار باعث افزایش رزق و روزی دانسته شده است.
در منابع اخلاقی همچون معراج السعاده و محجه البیضاء گرچه عنوان مستقلی درباره امانتداری وجود ندارد اما به صورت پراکنده در عناوین دیگر ذکر شده است.
ودیعه
امانتداری در فقه همچون دیگر معاملات از جمله عقود شرعی است که احکام متعددی دارد. از جمله احکام این که امانتداری از جمله ی عقود جایز است. ایجاب و قبول دارد. در صورتی که امانت دار در تلف شدن امانت و ودیعه نقش نداشته باشد ضامن نیست.
پانویس
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه «امانتداری».
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه «امانتداری».
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۳۱۹.
- ↑ سوره نساء،آیه ۴.
- ↑ آل عمران ، ۷۵و۷۶.
- ↑ سوره اعراف، آیه۶۸؛ سوره یوسف، آیه۵۴؛ سوره شعراء، آیات۱۰۷، ۱۲۵، ۱۴۳، ۱۶۲، ۱۷۸؛ سوره دخان، آیه۱۸.
- ↑ سوره شعراء، آیه ۱۹۳؛ سوره تکویر، آیه ۲۱.
- ↑ سوره مومنون، آیه۸؛ سوره معارج، آيه۳۲.
- ↑ ن ک: محمدی ری‌شهری، دانشنامه ميزان الحكمه، ۱۳۸۵ش، ج۷، ص۳۲۲.
- ↑ ن ک: محمدی ری‌شهری، دانشنامه ميزان الحكمه، ۱۳۸۵ش، ج۷، ص۳۳۴.
- ↑ کلینی، کافی، ۱۳۶۷ش، ج۵، ص۱۳۳.
- ↑ ن ک:فیض كاشانی، راه روشن (ترجمه المحجة البیضاء)، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۴۱۷؛ نراقی، معراج السعادة، هجرت، ج۱، ص۴۵۰.
- ↑ حلی، تحرير الأحكام الشرعية، آل البیت، ج۱، ص۲۶۶؛ خمينی، تحريرالوسيلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۶۳۴.
- ↑ حلی، تحرير الأحكام الشرعية، آل البیت، ج۱، ص۲۶۶؛ خمينی، تحريرالوسيلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۶۳۴.
منابع
- قرآن کریم.
- حلی، حسن بن يوسف، تحرير الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية، مشهد، موسسه آل البیت، بیتا.
- خمينی، سید روح الله، تحريرالوسيلة، قم، مؤسّسه تنظیم و نشر آثار امام خمينی، ۱۳۹۲ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
- فیض كاشانی، ملامحسن، راه روشن (ترجمه المحجة البیضاء)، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۲ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، تهران، دار الكتب الاسلامیه، ۱۳۶۷ش.
- محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه ميزان الحكمه، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۵ش.
- نراقی، مولی احمد، معراج السعادة، قم، هجرت، بیتا.