فهرست شهرستان‌های استان فارس

فهرست شهرستان‌های استان فارس شامل ۳۷ شهرستان در استان فارس است و این استان اولین استان ایران از لحاظ شمار شهرستان‌هاست. نام پنج شهرستان شیراز، آباده، اصطهبانات، جهرم و لار در دومین قانون تقسیمات کشوری ایران در آبان ۱۳۱۶ به عنوان بخشی از استان جنوب به میان آمد. دو ماه بعد در اصلاحیه این قانون اصطهبانات و جهرم از فهرست شهرستان‌ها خارج شدند و فقط سه شهرستان شیراز، آباده و لار به اضافهٔ فسا، در کنار بوشهر و بهبهان (هم‌اکنون خارج از استان قرار گرفته‌اند) شش شهرستان استان هفتم را تشکیل دادند. سایر شهرستان‌ها در طول زمان از چهار شهرستان باقی‌مانده از شهرستان‌های اولیه (شیراز، آباده، لار و فسا) جدا شده و شکل گرفته‌اند.

شهرستان‌های فیروزآباد، جهرم و کازرون به ترتیب در ۱۳۲۲ و ۱۳۲۳ و ۱۳۲۵ پدید آمدند. تا انقلاب ۱۳۵۷ هفت شهرستان اصطهبانات، اقلید، داراب، سپیدان، مرودشت، ممسنی و نی‌ریز ایجاد شدند. سایر شهرستان‌ها به مرور از سال ۱۳۶۸ پدیدار شدند که جدیدترین آن‌ها جویم است که در اسفند ۱۴۰۰ بنیانگذاری شد. در یک سدهٔ اخیر استان‌های بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد، نیمهٔ غربی استان هرمزگان، شهرستان‌های بهبهان و آغاجاری در استان خوزستان، شهرستان‌های سمیرم و دهاقان در استان اصفهان و شهرستان ابرکوه در استان یزد از استان فارس جدا شده‌اند.

نام بیشتر شهرستان‌ها از نام بزرگ‌ترین شهرشان گرفته شده‌است، هرچند استثناهایی میان شهرستان‌های نوبنیادتر وجود دارد. برخی همانند قیر و کارزین، خرم‌بید و کوه‌چنار از ترکیب نام دو شهر یا منطقه و برخی نیز از نام قوم ساکن آن، همانند ممسنی و رستم، نام‌گذاری شده‌اند. شهرستان بختگان به نام دریاچه بختگان نامگذاری شده‌است و پاسارگاد نیز یادآور نام منطقه تاریخی پاسارگاد است. دو شهرستان پس از به وجود آمدن تغییر نام دادند: اصطهبانات در ۱۳۵۳ به استهبان تغییر نام یافت و نام لار نیز در ۱۳۸۰ به لارستان اصلاح شد.

هر شهرستان به ۱ تا ۵ بخش تقسیم شده‌است و هر بخش ۱ تا ۶ دهستان دارد. در مجموع استان فارس ۹۶ بخش، ۲۲۰ دهستان، و ۱۲۰ شهر دارد و این استان نه تنها از نظر شمار شهرستان‌ها، بلکه از نظر شمار بخش‌ها، دهستان‌ها و شهرها در کشور اول است. همهٔ شهرستان‌ها بخشی به نام مرکزی دارند که مرکز شهرستان در آن واقع است. شش شهرستان جهرم، داراب، فسا، کازرون، لارستان و مرودشت فرمانداری ویژه دارند و از اختیارات گسترده‌تری نسبت به سایر شهرستان‌ها برخوردارند. شهرستان مرودشت با ۸ شهر، بیشترین نقاط شهری در استان را داراست. شیراز پرجمعیت‌ترین شهرستان استان است که به تنهایی بیش از یک‌سوم (۳۷ درصد) از جمعیت استان را در خود جای داده‌است. کم‌جمعیت‌ترین شهرستان استان، جویم است که فقط ۲۵٬۰۸۱ نفر جمعیت دارد. لارستان با مساحت ۱۲٬۶۸۴ کیلومتر مربع پهناورترین و کوه‌چنار با ۶۶۹ کیلومتر مربع کوچک‌ترین شهرستان‌های استان هستند. میانگین مساحت شهرستان در این استان ۳٬۳۱۴ کیلومتر مربع و میانگین جمعیت ۱۳۱٬۱۱۶ نفر است.