اردکان (سپیدان)

زبان و گویش در شهر اردکان عمدتا اردکانی است. شهر اردکان و تعدادی از روستاهای قدیمی این شهرستان دارای زبان کهنی به نام «اردکانی» هستند که این گویش در بخشی گسترده‌ای از استان فارس در زمان ساسانیان رایج بوده‌است. مردم این شهر گویش خاص و منحصر به فردی دارند که مشابه آن در کشور به سختی یافت می‌شود. سایر روستاهایی که در شهرستان سپیدان به گویش اردکانی صحبت می‌کنند، عبارتند از: بهرغان، ابنو، دالین، خلار، خوشمکان و… علاوه بر منطقه سپیدان، مکان‌های دیگری نیز وجود دارند که به گویش و زبانی نزدیک به گویش اردکانی صحبت می‌کنند، نظیر: روستای دشتک در کامفیروز، روستای گاوکشک و پاپون در کازرون، بهبهان. پراکندگی این زبان در مناطقی از استان فارس شاید نشان دهنده این باشد که زمانی زبان رایج در منطقه بوده‌است. .

ایستگاه هواشناسی سینوپتیک شهر اردکان در سال ۱۳۸۳ تأسیس شد و از آن زمان تاکنون وضعیت آب و هوایی این شهر به صورت خودکار ثبت می‌شود. در این مدت (۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰) مشخصات اقلیمی شهر اردکان بدین گونه ثبت شده‌است:

یکی از ویژگی‌های آب و هوایی شهر اردکان بارش‌های بسیار شدیدی است که در فصول بارش در مدت زمان کوتاه رخ می‌دهد و در زمستان به صورت برف بسیار سنگین به وقوع می‌پیوندد. برای مثال می‌توان به بارش ۲۰۰ میلی‌متری بهمن ۱۳۹۰ اشاره کرد که در ۱۱ و ۱۲ بهمن در ظرف مدت ۳۶ ساعت انجام شد. و در مرکز شهر ۸۰ سانتی‌متر و در مناطق کوهستانی ۱۵۰ سانتی‌متر برف به زمین نشست و موجب قطع شبکه برق و بسته شدن بسیاری از راه‌های روستایی شهرستان شد هم چنین در جریان توفان برفی بهمن ۱۳۵۰ به گفته روزنامه اطلاعات شهر اردکان و روستاهای اطراف آن (از جمله دهستان کمهر) از جمله مناطقی بودند که بیشترین تأثیر را بر اثر بوران متحمل شدند و هزاران نفر از اهالی منطقه در زیر حجم عظیم برف مدفون شدند.

• مرکز آموزش عالی سلامت باقرالعلوم سپیدان
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد سپیدان
• دانشگاه پیام نور سپیدان

شهر اردکان، چه در تابستان و چه در زمستان، دارای جاذبه‌های فراوان توریستی و گردشگری است. در تابستان با آب‌وهوای خنک و باغ‌ها و رود و چشمه‌های فراوان، و در زمستان با سپیدی زیبای برف و پیست اسکی، از جمله پیست پولاد کف که رتبه دوم را در میان پیست‌های ایران داراست، پذیرای گردشگران است.

جاذبه‌های گردشگری

شهرستان سپیدان منطقه‌ای کوهستانی است و دارای ۱۲ قله بالای ۳۰۰۰ متر از سطح دریا می‌باشد.

از جمله مناطق تفریحی این شهرستان عبارتند از:

• کوه‌ها: کوه رنج، کوه برم فیروز
• آبشارها: آبشار مارگون، آبشار چیکان، آبشار مورزیان
• تنگه‌ها: تنگ تیزاب، تنگ غوره دان، تنگ آبسرد، تنگ بغدیون
• چله‌گاه
• پیست‌های اسکی: پیست اسکی پولادکف، پیست اسکی تربیت‌بدنی
• دریاچه‌ها: برم فیروز، برم شش پیر
• امامزاده‌ها: سید نورالدین علی غازی علوی در محله مُلا، امامزاده سید فخرالدین در محله مُلا، امامزاده سید میراحمد در محلهٔ پس‌آس

تصاویر

• مناظر جاده شیراز - اردکان

• مناظر جاده اردکان کمهر

• ارتفاعات سپیدان

• نمای دیگر از آبشار مارگون

• روستای مارگون

• پیست اسکی پولاد کف - ۱۵ کیلومتری جاده اردکان - کمهر

• پیست اسکی پولادکف

• چله گاه

• چله گاه

• سراسرنمایی از شهر اردکان

• امامزاده سلطان نورالدین علوی غازی

• دانشگاه آزاد اسلامی واحد سپیدان

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.