ابوالحسن تهامی‌نژاد

سید ابوالحسن تهامی‌نژاد در ۱۳ مرداد سال ۱۳۱۷ در جنوب شرق تهران، محلهٔ آب‌منگل متولد شد. در مدرسهٔ دارالفنون و سپس در دانشسرای عالی به تحصیل زبان انگلیسی پرداخت. همزمان با ورود به دانشسرا، کار هنری خود را با تئاتر آغاز کرد. فتح‌الله والا، مدیر وقت تئاتر تهران مصمم بود تا راه جدیدی را در تئاتر ایران بگشاید بنابراین از طریق انتشار آگهی، امتحان ورودی برگزار کرد. در این امتحان تهامی با اجرای شعر و دکلمه، والا را بسیار شگفت‌زده کرد. تهامی خود می‌گوید: «به همراه چنگیز جلیلوند که او نیز در این آزمون شرکت کرده‌بود نمرهٔ بالایی (۱۹٫۵) کسب کرده و با اختلاف، در صدر پذیرفته‌شدگان بودیم.»

در سال ۱۳۳۷ از طریق نصرت‌الله وحدت، این‌بار نیز به همراه چنگیز جلیلوند، به مسئولان استودیو آژیر‌فیلم معرفی شد. تهامی و جلیلوند اولین کار دوبلهٔ خود را در فیلمی هندی به نام کلوپ شبانه به مدیریت دوبلاژ هوشنگ مرادی، در همین استودیو تجربه کردند. چندی نپایید که مدیریت دوبلاژ را نیز بر عهده گرفت. اولین فیلمی که مدیریت دوبلاژ آن را به عهده داشت، فیلم ایرانی تپهٔ عشق به کارگردانی ساموئل خاچیکیان بود. در همان سال‌های ابتدایی با دوبلهٔ فیلم رومئو و ژولیت به کارگردانی جرج کیوکر به عنوان مدیر دوبلاژ شاخص شناخته شد.

تهامی در سال‌های دههٔ چهل، در فیلم‌های موزیکال اشک‌ها و لبخندها و بانوی زیبای من، هر دو به مدیریت دوبلاژ علی کسمایی، به‌ترتیب به‌جای کریستوفر پلامر و رکس هریسون و نیز در فیلم معما به‌جای کری گرانت گویندگی کرده‌است.

او به‌جای بازیگرانی چون کری گرانت (بابا غاز، چمن همسایه سبزتر است)، دیوید نیون (۵۵ روز در پکن، کازینو رویال)، ویتوریو دسیکا (کفش‌های ماهیگیر، وداع با اسلحه)، جوزف کاتن (آخرین غروب)، هنری فوندا (به من می‌گویند هیچ‌کس)، داگلاس ویلمر (ال سید)، ادموند اوبرایان (پرنده‌باز آلکاتراز)، جک پالانس (حرفه‌ای‌ها)، والتر ماتائو (خداحافظ چارلی)، الک گینس (دکتر ژیواگو)، جیمز استوارت (سرگیجه - دوبله دوم)، پیتر اوتول (شب ژنرال‌ها)، سانجیو کومار (شعله)، رکس هریسون (ظرف عسل) و… حرف زده‌است و همچنین گویندهٔ تیپ روستایی لاندو بوتسانکا بوده‌است. او همچنین در فیلم سلطان کمدی به جای جری لوئیس صحبت کرده‌است.

فیلم‌هایی مانند خداحافظ چارلی، دکتر فاستوس، شیر در زمستان، چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟، ظرف عسل، راکی، معما، بانی و کلاید، رام کردن زن سرکش، لوک خوش‌دست، مری پاپینز، رومئو و ژولیت، این گروه خشن، حرفه‌ای‌ها، برادران کارامازوف، کفش‌های ماهیگیر، تعقیب، سرود کیبل هوگ، این فرار مرگبار، بابا غاز، شب ایگوانا، هملت و… نمونه‌هایی از کارهای تهامی در زمینهٔ مدیریت دوبلاژ می‌باشد.

وی گویندگی متن فیلم و همین‌طور گویندگی آنونس بسیاری از فیلم‌های سینمایی پیش و پس از انقلاب را بر عهده داشته و برای نخستین‌بار گویندگی آنونس را به‌طور هنری و حرفه‌ای، با ادبیات ویژه مرسوم کرد.

وی بعد از انقلاب به استرالیا مهاجرت کرد ولی بعد به ایران بازگشت و فعالیت‌اش را از سر گرفت.

وی مسلط به زبان انگلیسی و مترجم بسیاری از فیلم‌ها بوده‌است. همچنین ترجمه‌های تهامی از نمایشنامه‌های ویلیام شکسپیر منتشر شده‌است.

او به‌عنوان روزنامه‌نگار و منتقد، اولین کسی بود که نقد دوبلهٔ فیلم را به‌صورت جدی در مطبوعات (ماهنامه سینمایی فیلم) آغاز کرد. وی همچنین نویسندهٔ کتاب چگونه فیلم دوبله کنیم است.

تهامی داماد سیمین بهبهانی، شاعر معاصر ایرانی است. همسر وی، امید ملاک بهبهانی، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران است.

ابوالحسن تهامی در سال ۱۳۹۹ مقدمه‌ای بر کتاب روز دوبله نوشت.

ابوالحسن تهامی نخستین وعده دیدار که اولین فیلم دوبله شده به زبان فارسی است را مجدداً پس از ۷۵ سال دوبله کرده و به جای یکی از شخصیت‌های نقش اصلی گویندگی کرده‌است.

امید بهبهانی دارای مدرک فوق لیسانس رشته علوم سیاسی از دانشگاه تهران می‌باشد.

دکتر امید بهبهانی فوق لیسانس و دکترای رشته زبان‌ها و فرهنگ‌های باستانی از دانشگاه تهران می‌باشد، دکتر امید بهبهانی فرزند سوم خانم سیمین بهبهانی هست و دارای دو برادر به نام‌های علی بهبهانی و حسین بهبهانی دارد.

دکتر امید بهبهانی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بعنوان استاد زبان و ادبیات فارسی و دارای کرسی تدریس در مجارستان می‌باشد.

سایر کارهای دوبله

• کری گرانت (بابا غاز)
• رکس هریسون (ظرف عسل، دکتر دولیتل)
• سانجیو کومار (شعله)
• پیتر اوتول (شب ژنرال‌ها)
• آنتونی هاپکینز (شیر در زمستان)
• جوزف کاتن (آخرین غروب)
• جک پالانس (حرفه‌ای‌ها)
• امیلیو فرناندز (این گروه خشن)
• استروتر مارتین (این گروه خشن، حماسه گیبل هوک)
• دیوید وارنر (حماسه کیبل هوک)
• مایکل جی. پولارد (بانی و کلاید)
• ترنس هیل (دو پلیس زبل دوبله دوم).
• برت یانگ (راکی ۱٬۲٬۳٬۴٬۵٬۶)
• لی ماروین (روز بد در بلک راک)
• درک جاکوبی و بیلی کریستال (هملت)
• دیوید نیون (کازینو رؤیال)
• اکبر زنجانپور (روز دیدنی)
• چنگیز وثوقی (دام) + مدیر دوبلاژ

• ترجمه:
• «هملت» (نمایشنامه)، ویلیام شکسپیر، انتشارات نگاه

«جولیوس قیصر» (نمایشنامه)، ویلیام شکسپیر، انتشارات نگاه

• «هنری پنجم» (نمایشنامه)، ویلیام شکسپیر، انتشارات نگاه
• «تاجر ونیزی» (نمایشنامه)، ویلیام شکسپیر، انتشارات نگاه
• «رومئو و ژولیت» (نمایشنامه)، ویلیام شکسپیر، انتشارات نگاه
• «مکبث» (نمایشنامه)، ویلیام شکسپیر، انتشارات نگاه
• «بادبزن لیدی ویندرمیر» (نمایشنامه)، اسکار وایلد، انتشارات نگاه
• «زن بی‌اهمیت» (نمایشنامه)، اسکار وایلد، انتشارات نگاه
• «شوهر دلخواه» (نمایشنامه)، اسکار وایلد، انتشارات نگاه
• «اهمیت ارنست بودن» (نمایشنامه)، اسکار وایلد، انتشارات نگاه
• «سالومه» (نمایشنامه)، اسکار وایلد، انتشارات نگاه
• «تصویر دوریان گری» (رمان)، اسکار وایلد، انتشارات نگاه
• «ماهیگیر و روحش» (داستان کوتاه)، اسکار وایلد، انتشارات نگاه
• «پنجرهٔ رو به حیاط» (فیلمنامه)، آلفرد هیچکاک، انتشارات بندهش
• «بیمار روانی» (فیلمنامه)، آلفرد هیچکاک، انتشارات بندهش
• «ماجرای نیمروز» (فیلمنامه)، فرد زینه‌مان، انتشارات بندهش
• «پیانیست» (فیلمنامه)، رومن پولانسکی، انتشارات بندهش
• «بررسی ادبیات مانوی در متن‌های پارتی و پارسی میانه»، مری بویس، (با همکاری امید بهبهانی در ترجمه)، انتشارات بندهش
• «فهرست واژگان ادبیات مانوی در متن‌های پارسی میانه و پارتی»، مری بویس، همراه با واژه‌نمای وارونه از رونالد تسوان‌تسیگر، (با همکاری امید بهبهانی در ترجمه)، انتشارات بندهش
• «آیین زرتشت: کهن روزگار و قدرت ماندگارش»، مری بویس، انتشارات بندهش
• «زندگی کوروش»، گزنفون، انتشارات نگاه
• «شور زندگی» (دربارهٔ زندگی ونسان ون گوگ)، ایروینگ استون، انتشارات نگاه
• «جسارت امید» (زندگینامه)، باراک اوباما، انتشارات نگاه
• «۱۰۰ رهبر اثرگذار تاریخ» (راهنمای بریتانیکا در معرفی تاثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخ)، به کوشش ایمی مکنا، انتشارات معیین
• «شهرهای سرافراز تاریخ»، نوشتهٔ چهل نویسنده نامدار جهان با ویراستاری جان جولیوس نورویچ، انتشارات معین
• «جهان در ۱۰۰ سال آینده»، جورج فریدمن، انتشارات فرزان
• «نشانه‌های تمدن در مریخ»، برایان کرولی و جیمز هرتاک، انتشارات مینوی
• «شکوه پاسارگاد»، فرزین رضاییان، انتشارات فرزین رضاییان
• «میراث جهانی ایران»، فرزین رضاییان، انتشارات فرزین رضاییان
• «پنج هزار سال مهندسی ایرانی»، فرزین رضائیان و جهانبخش مهربخش، انتشارات فرزین رضاییان
• تألیف:
• مقدمه‌ای بر «رستم و سهراب»، ابوالقاسم فردوسی، انتشارات: فرهنگ نشر نو
• «چگونه فیلم دوبله کنیم»، انتشارات نگاه
• نقد:
• نقد دوبله «استرالیا»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «الیزابت»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «بهشت بر فراز آسمان برلین»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «پالپ‌فیکشن»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «تایتانیک»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «زوربای یونانی»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «ساعت‌ها»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «سرگیجه»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «شبکه»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «قاتلین پیرزن»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «مردی برای تمام فصول»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «نقشهٔ پرواز»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم
• نقد دوبله «هملت»، ماهنامهٔ سینمایی فیلم

پاره‌ای از ترجمه تهامی در نمایش‌نامه «هملت»:

… تا زمانی که سربازان من زیر فرمان من‌اند، تا زمانی که نسیم مطبوع و ملایمِ ملاطفت ابرهای کثیف و مسموم جنایت، چپاول، و نامردمی را از آسمان می‌پراکنند، بر شهر و بر مردمان‌تان ترحم کنید. وگرنه ـ لحظه‌ای دیگر نیک بنگرید و ببینید سربازان کوردل و خون‌گرفته با کژدستی قفل دختران هراسان و فریادکش‌تان را می‌شکنند: پدران‌سیمین‌مویتان را کشیده می‌برند و سَرِ بس گرامی‌شان را بر دیوارها می‌کوبند؛ نوزادان‌تان برهنه به سیخ کشیده و کباب می‌شوند.

کلئوپاترا (به مدیریت دوبلاژ احمد رسول زاده)

طولانی‌ترین روز (به مدیریت دوبلاژ عطاءالله کاملی)

زیر آسمان شهر به کارگردانی مهران غفوریان (گوینده تیتراژ)

بن هور (به مدیریت دوبلاژ احمد رسول زاده)

گربه زیر شیروانی داغ (به مدیریت دوبلاژ خسرو خسروشاهی)

رولز رویس زرد (به مدیریت دوبلاژ احمد رسول زاده)

رومئو و ژولیت (به مدیریت دوبلاژ ابوالحسن تهامی نژاد)

این گروه خشن (به مدیریت دوبلاژ ابوالحسن تهامی نژاد)

دادگاه نورنبرگ (به مدیریت دوبلاژ علی کسمایی)

برادران کارامازوف (به مدیریت دوبلاژ ابوالحسن تهامی نژاد)

دکتر فاستوس (به مدیریت دوبلاژ ابوالحسن تهامی نژاد)

همچنین گوینده تیزر موسسه نمایش خانگی تصویر دنیای هنر

کارگردان آلبوم صوتی بیژن و منیژه

کارگردان کتاب صوتی رستم و سهراب

تهامی: «در همه سال‌های زندگی، شاهنامه محبوب‌ترین کتاب من بوده‌است».

• ژیرافر، احمد (۱۳۹۲). تاریخچه کامل دوبله به فارسی. ج. ۲. تهران: کتاب کوله‌پشتی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۶۸۷-۶۱-۲.
• منانی، اکبر (۱۳۸۸). سرگذشت دوبلهٔ ایران و صداهای ماندگارش. تهران: دارینوش. شابک ۹۷۸۹۶۴۵۲۵۰۲۳۰.
• غضنفری، نوید (اسفند ۱۳۸۴). «فرهنگ گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم ایران». ماهنامه سینمایی فیلم (کتاب سال سینمای ایران). تهران: مجله فیلم. سال سیزدهم (۲۳): ۳۱۷.
• باقرلی، علی؛ جمشیدی، علی؛ غضنفری، نوید (اسفند ۱۳۸۴). «چهره به چهره: آنچه می‌خواستید دربارهٔ فیلم‌های دوبله شده بدانید، اما نمی‌دانستید از کجا بپرسید!». ماهنامه سینمایی فیلم (کتاب سال سینمای ایران). سال سیزدهم: ۲۹۹–۲۸۴.

• شهریار همیشه می‌تازد. گفتگو با ابوالحسن تهامی
• دو حکیم نام آشنای صدا و سینمای ایران

• ابوالحسن تهامی در خندوانه (بخش اول)
• ابوالحسن تهامی در خندوانه (بخش دوم)
• دورهمی دیدنی مهران مدیری با ابوالحسن تهامی (آپارات)