رقیه چهره‌آزاد

از همان کودکی به بازیگری علاقه داشت تا جایی که در سنین کودکی برای فامیل و آشنا نمایش اجرا می‌کرد، وقتی ۱۹ ساله شد و دیپلمش را گرفت توانست به گروه تئاتر حرفه‌ای جامعه باربد که زیر نظر اسماعیل مهرتاش بود، بپیوندد. با تأسیس جامعه باربد در سال ۱۳۰۵ همکاری با مهرتاش، رفیع حالتی، علی دریابیگی، هوشنگ بهشتی و قنبری را آغاز کرد. با تأسیس تئاتر نکیسا در سال ۱۳۰۹ با محمود ظهرالدینی، حسین خیرخواه، علی‌اصغر گرمسیری، بهرامی، اتحادیه، مریم نوری، مهین دفتری و صبری کارش را ادامه داد در ۲۴ سالگی برای اولین بار روی صحنه رفت و تئاتر را با نمایش تأثیر زن در جامعه آغاز کرد. سال ۱۳۴۴ در نمایش پهلوان اکبر می‌میرد در تالار بیست‌وپنج شهریور نقش مادر را بازی کرد.

او در مصاحبه‌ای عنوان کرده است که ازآنجاکه اولین بانوی ایرانی بوده است که بر صحنهٔ تئاتر حجاب برداشته است، نام‌خانوادگی «چهره‌آزاد» را برای خود انتخاب کرده است.

رقیه چهره‌آزاد در سال ۱۳۴۱ از انجمن دوستداران تئاتر، به مناسبت روز جهانی تئاتر، دیپلم افتخار گرفت. همچنین برای بازی در فیلم مادر، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن در ۸۱ سالگی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر به وی اعطا شد. در آن زمان او مسن‌ترین بازیگری بود که برندهٔ این جایزه شده‌است. وی در طول حیات هنری خود در آثار مختلفی بازی کرده‌است که از آنها می‌توان به طوفان زندگی، سوته‌دلان، دستکش سفید، پریچهر، ارثیه، مادر، عروس، دلشدگان، الو! الو! من جوجوام و تهران روزگار نو اشاره کرد. چهره‌آزاد همچنین در مجموعه‌هایی تلویزیونی همچون آرایشگاه زیبا، هزاردستان و مزد ترس به ایفای نقش پرداخته‌است. هنگام درگذشت رقیه چهره‌آزاد؛ روزنامه‌ها، نقل قولی از نقش غلامرضا (اکبر عبدی) را در فیلم، در تیتر خود نوشتند: «مادر مرد. از بس که جان ندارد.»

سینما

تلویزیون

فهرست به‌خاک‌سپردگان قطعه هنرمندان بهشت زهرا

• فرهنگ سریال‌های تلویزیونی ایران از آغاز تا امروز؛ ماهنامه سینمایی فیلم، شماره ۲۴۵، ۱۵ آذر ۱۳۷۸

• رقیه چهره‌آزاد در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
• رقیه چهره‌آزاد در IMDb
• مصاحبه شفیقه نیک‌نفس با رقیه چهره‌آزاد، آرشیو تاریخ شفاهی کتابخانه ملی ایران