حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 19 دقیقه
لینک کوتاه

ژاله کاظمی

صداپیشه و نقاش ایرانی

ژاله کاظمی (۱۳ فروردین ۱۳۲۲ – ۱۲ فروردین ۱۳۸۳) گوینده، مجری تلویزیونی و نقاش ایرانی بود.

ژاله کاظمی
پرتره‌ای از ژاله کاظمی، ۱۹۷۱م/۱۳۵۰ش
نام هنگام تولدزهرا کاظمی‌آزاد
زادهٔ۱۳ فروردین ۱۳۲۲
ایران، تهران
درگذشت۱۲ فروردین ۱۳۸۳ (۶۱ سال)
ویرجینیا، حومه واشینگتن دی.سی
علت مرگسرطان لوزالمعده
ملیتایرانی
تحصیلاتلیسانس علوم سیاسی
فوق لیسانس تعلیم و تربیت
محل تحصیلاز ایران
از آمریکا
پیشهگوینده و دوبلور
مجری تلویزیون
نقاش
همسر(ها)سیامک یاسمی
ایرج گرگین (تا ۱۳۴۵)
بیژن الهی (۱۳۶۷ تا ۱۳۷۹)
فرزندانافشین گرگین

فهرست

  • ۱ زندگی
  • ۲ فعالیت‌های پس از انقلاب
  • ۳ نقاشی
  • ۴ درگذشت
  • ۵ فعالیت‌ها
  • ۶ منابع

زندگی

ژاله کاظمی در سال ۱۹۷۱م/۱۳۵۰ش

ژاله کاظمی در دوازدهم فروردین ۱۳۲۲ در تهران با نام اصلی زهرا کاظمی‌آزاد در یک خانواده فرهنگی متولد شد. پدر و مادرش (عباس و نساء) زمانی که ژاله نه ساله بود از هم جدا شدند و ژاله در ده سالگی باید در کنار برادر بزرگش که در آبادان کارمند شرکت نفت بود زندگی می‌کرد. سال‌هایی از کودکی و نوجوانی را در آبادان گذراند. از همان دوران نوجوانی در برنامه‌های تئاتر و شعر و ادب رادیو محلی آبادان شرکت می‌کرد.

او که برادر دیگرش هوشنگ کاظمی به عنوان دوبلور فعال مشغول به کار بود، به فعالیت در عرصهٔ گویندگی گرایش پیدا کرد و گویندگی و دوبلاژ را به شکل حرفه‌ای آغاز کرد. در هجده سالگی سفری به رم کرد، جایی که دوبله فیلم به زبان فارسی توسط عده‌ای از ایرانیان مقیم ایتالیا از اوایل دهه ۱۳۳۰ آغاز شده بود. ژاله کاظمی طی شش ماه اقامت در آنجا، در کنار پیشگامان دوبله مانند منوچهر زمانی، نصرت کریمی و حسین سرشار در زمینهٔ دوبله فعالیت کرد و تجربه اندوخت. در دهه ۱۳۴۰، که دوران طلایی دوبله در ایران خوانده می‌شود، بر قلهٔ این حرفه ایستاد و معتبرترین زن گویندهٔ فیلم و یکی از چند دوبلور درجه‌اول بود که علاوه بر گویندگی، در زمینهٔ مدیریت دوبلاژ هم فعالیت می‌کرد.

ژاله کاظمی به‌جای بسیاری از ستاره‌های سینما صحبت کرده‌است، از جمله ویوین لی در «اتوبوسی به‌نام هوس»، اینگرید برگمن، اوا گاردنر، جنیفر جونز، جوآن وودوارد، لزلی کارون، الیزابت تیلور در «گربه روی شیروانی داغ» و «چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟»، شرلی مک‌لین، جولی اندروز در «اشک‌ها و لبخندها»، ونسا ردگریو، الی مک‌گراو، جولی کریستی در «دکتر ژیواگو»، فی داناوی، باربارا استرایسند، میا فارو در «گتسبی بزرگ»، لیزا مینه‌لی و سوفیا لورن در تمام فیلم‌هایش.

ژاله کاظمی همزمان با کار به تحصیل هم ادامه داد. از دانشگاه ملی در رشته علوم سیاسی لیسانس گرفت، و از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (با بورس تلویزیون) فوق لیسانس تعلیم و تربیت گرفت. او همچنین در کنار دکلاماسیون اشعار، گویندگی و خواندن نریشن و دوبلاژ، کار اجرای تلویزیونی را نیز تجربه کرد. معروف‌ترین برنامهٔ تلویزیونی وی «شما و تلویزیون» نام داشت که در سال‌های بعد از انقلاب با نام «شما و سیما» ادامه یافت. ژاله کاظمی بعدها در برنامه‌های ادبیات امروز و ادبیات جهان و ادبیات کلاسیک و مجله‌های تصویر زمان و مجله هنر این کار را دنبال کرد. در سال‌های آخر فعالیت خود در تلویزیون، تهیه‌کننده و مدیر اجرایی چندین برنامه تلویزیونی بود.

فعالیت‌های پس از انقلاب

ژاله کاظمی به عنوان یکی از چهره‌های شاخص و محبوب تلویزیون پیش از انقلاب، در سیمای جمهوری اسلامی ایران جایی نداشت. بعدها با عوض شدن فضا در دوره‌هایی، جسته و گریخته در خارج از تلویزیون به گویندگی پرداخت. برخی از این آثار برای پخش در تلویزیون بود. گفتار متن برخی از برنامه‌ها دربارهٔ سینما را می‌خواند، گوینده چند فیلم مستند بود، و در چند فیلم به‌جای بازیگران ایرانی حرف زد و در دوبله چند فیلم و سریال خارجی هم شرکت کرد. در پی موفقیت نمایش نسخه زیرنویس‌دار فیلم «دیگران» (آلخاندرو آمنابار) در سینماهای تهران، در دوبله فارسی این فیلم به‌جای نیکول کیدمن حرف زد. آخرین بار با صدای آرامبخش خود در فیلم «ساعت‌ها» به‌جای نیکول کیدمن صحبت کرد.

نقاشی

ژاله کاظمی در سال‌های پس از انقلاب، بار دیگر نقاشی را از سر گرفت. او که در آن سال‌ها بیشتر در آمریکا ساکن بود، در سال ۱۳۶۲ نخستین نمایشگاه آثارش را برگزار کرد و از آن پس آثارش در چندین نمایشگاه گروهی و انفرادی در ایران و آمریکا به نمایش درآمد. اولین نمایشگاه نقاشی او در واشینگتن با استقبال منتقدان و بازدیدکنندگان روبرو شد و روزنامه واشینگتن پست در مقاله‌ای با عنوان «تعویض اسب‌ها» (Changing Horses) نوشت: آدمی که گوینده فیلم و مجری تلویزیون بوده حالا رنگ و بو و عطر صدایش را به بوم نقاشی منتقل کرده‌است.»

درگذشت

ژاله کاظمی هنرمند برجسته و صاحب نام دوبلاژ در ۱۲ فروردین ۱۳۸۳، یک روز مانده به تولد ۶۲ سالگی به علت بیماری سرطان در ۶۱ سالگی در واشینگتن دی. سی درگذشت.

فعالیت‌ها

تعدادی از فیلم‌هایی که در آنها صحبت کرده‌است:

ردیفنام بازیگرنام فیلم
دوبله‌های قبل از انقلاب:
۱سوفیا لورندختر رودخانه (۱۹۵۴)، نان، عشق و … (۱۹۵۵، دوبلهٔ دوم)، آسیابان عشوه‌گر (۱۹۵۵، دوبلهٔ دوم)، دو زن (۱۹۶۰)، ال سید (۱۹۶۱، دوبلهٔ اول)، مادام (۱۹۶۱)، بوکاچو ۷۰ (۱۹۶۲)، گوشه‌گیران آلتونا (۱۹۶۲)، دیروز، امروز، فردا (۱۹۶۳)، عملیات کراسبو (۱۹۶۵)، لیدی ال (۱۹۶۵)، جودیت (۱۹۶۶)، عربسک (۱۹۶۶)، بالاتر از معجزه (در ایران: یکی بود یکی نبود، ۱۹۶۷)، گل آفتابگردان (۱۹۷۰)، همسر کشیش (۱۹۷۱)، مورتادلا (۱۹۷۱)، راهبهٔ سفیدپوش (۱۹۷۲)، برخورد کوتاه (۱۹۷۴)، سفر (۱۹۷۴)، حکم (در ایران: رأی نهایی یا آخرین محاکمه، ۱۹۷۴)، معشوقهٔ گانگستر (۱۹۷۵)، گذرگاه کاساندرا (۱۹۷۶، دوبلهٔ اول)
۲الیزابت تیلورپدر عروس (۱۹۵۰، دوبلهٔ تلویزیونی)، آیوانهو (۱۹۵۲، دوبلهٔ دوم)، دختری که همه‌چیز داشته‌است (در ایران: دختران چه می‌خواهند، ۱۹۵۳)، گربه روی شیروانی داغ (۱۹۵۸، دوبلهٔ دوم و سوم)، باترفیلد ۸ (در ایران: گناهکار نیویورک، ۱۹۶۰، دوبلهٔ دوم)، کلئوپاترا (۱۹۶۳، دوبلهٔ دوم)، محل اشخاص سرشناس (در ایران: هتل بین‌المللی، ۱۹۶۳)، چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟ (۱۹۶۶)، انعکاس در چشمان طلایی (۱۹۶۷)، تشریفات پنهانی (۱۹۶۸)، بوم! (در ایران: خلوتگاه تابستانی، ۱۹۶۸)، تنها بازی در شهر (۱۹۷۰)، همرسمیت بیرون است (۱۹۷۲)، زی و شرکا (۱۹۷۲)، طلاق مرد، طلاق زن (در ایران: طلاق او، ۱۹۷۳)، نگهبان شب (در ایران: راز شب، ۱۹۷۳)، چهارشنبهٔ خاکستر (در ایران: خاکسترهای چهارشنبه، ۱۹۷۳)، صندلی راننده (در ایران: وسوسهٔ عشق، ۱۹۷۴)، پرندهٔ آبی (۱۹۷۶)
۳باربارا استرایسنددختر مسخره (۱۹۶۸)، سلام، دالی! (۱۹۶۹)، جغد و گربهٔ ملوس (۱۹۷۰)، در یک روز آفتابی همه‌جا را می‌توانی ببینی (در ایران: در یک روز آفتابی، ۱۹۷۰)، تازه چه خبر دکتر جون؟ (۱۹۷۲)، آنطور که بودیم (در ایران: روزهای خوش زندگی، ۱۹۷۳)، محض خاطر پیت (در ایران: خیلی خاطرتو میخوام، ۱۹۷۴)، بانوی مسخره (۱۹۷۵)، ستاره‌ای متولد شده‌است (۱۹۷۶)
۴جوآن وودواردبیعانه‌ای در کار نیست (۱۹۵۷)، تابستان گرم و طولانی (۱۹۵۸، دوبلهٔ اول)، خشم و هیاهو (۱۹۵۹)، نگاهی از تراس (۱۹۶۰)، رقاصهٔ استریپ‌تیز (۱۹۶۳، دوبلهٔ اول)، راشل، راشل (۱۹۶۸)، سی‌بل (۱۹۷۶)
۵جولی کریستیدارلینگ (۱۹۶۵)، دکتر ژیواگو (۱۹۶۵)، دور از اجتماع خشمگین (۱۹۶۷، دوبلهٔ اول)، پتولیا (۱۹۶۸)، واسطه (۱۹۷۱)، مک‌کیب و خانم میلر (در ایران: آقای کاب و خانم میلر، ۱۹۷۱)، حالا نگاه نکن (در ایران: طلسم، ۱۹۷۳، دوبلهٔ اول)
۶جینا لولوبریجیداگوژپشت نتردام (۱۹۵۶، دوبلهٔ اول)، بندباز (۱۹۵۶، دوبلهٔ دوم)، سلیمان و ملکهٔ سبا (۱۹۵۹، دوبلهٔ دوم)، زن پوشالی (۱۹۶۴)، هتل پارادیزو (در ایران: هتل بهشتی، ۱۹۶۶)، مردان بد رودخانه (۱۹۷۱)
۷اینگرید برگمنزنگ‌ها برای که به صدا در می‌آیند (۱۹۴۳، دوبلهٔ دوم)، ژاندارک (۱۹۴۸، دوبلهٔ اول)، استرومبولی (۱۹۵۰)، آناستازیا (۱۹۵۶)، ملاقات (۱۹۶۴، دوبلهٔ دوم)
۸راکوئل ولشقدیمی‌ترین حرفهٔ دنیا (۱۹۶۷)، هانی کالدر (در ایران: پاداش تجاوز، ۱۹۷۱، دوبلهٔ اول)، بمبی از کانزاس سیتی (۱۹۷۲)، شاهزاده و گدا (۱۹۷۷)، حیوان (۱۹۷۷)
۹فِی داناوِیبزرگ‌مرد کوچک (۱۹۷۰)، تلهٔ مرگبار (در ایران: خانهٔ زیر درختان، ۱۹۷۱)، خشن‌های اوکلاهما (در ایران: جویندگان طلای سیاه، ۱۹۷۳)، محلهٔ چینی‌ها (۱۹۷۴)، شبکه (۱۹۷۶، دوبلهٔ اول)
۱۰کاترین دِنُواحمق‌های ماه آوریل (در ایران: گول‌خوردگان، ۱۹۶۹)، تهاجم (۱۹۷۵)، کلک (۱۹۷۵)، یک پلیس (در ایران: دایرهٔ مرگ، ۱۹۷۲، دوبلهٔ اول)، روح گمشده (در ایران: دیوانه‌ها آزادند، ۱۹۷۷)
۱۱مونیکا ویتیشب (۱۹۶۱)، کسوف (۱۹۶۲)، قصری در سوئد (۱۹۶۳)، مودستی بلز (۱۹۶۶)
۱۲جولی اندروزاشکها و لبخندها (عنوان اصلی: آوای موسیقی، ۱۹۶۵)، میلی کاملاً مدرن (در ایران: دختر خیلی متجدد، ۱۹۶۷)، ستاره! (۱۹۶۸)، بذر تمر هندی (در ایران: دانه‌های وحشی، ۱۹۷۴)
۱۳کندیس برگنسرباز آبی (در ایران: سرباز آبی‌پوش، ۱۹۷۰)، ماجراجویان (۱۹۷۰)، شیر و باد (۱۹۷۵)، اصول دومینو (در ایران: بازی بزرگان، ۱۹۷۷، دوبلهٔ اول)
۱۴ریتا هیورثگیلدا (۱۹۴۶)، بانویی از شانگهای (۱۹۴۷)، عشق‌های کارمن (۱۹۴۸)
۱۵لزلی کارونفانی (۱۹۶۱)، یک خواهش خصوصی (۱۹۶۵)، وعده‌های شیرین (۱۹۶۵)
۱۶کارول بیکرمعجزه (۱۹۵۹)، چگونه غرب تسخیر شد (۱۹۶۳)، بوسهٔ تلخ (۱۹۶۹)
۱۷آنجی دیکینسون۱۱ یار اوشن (در ایران: ۱۱ سارق در لاس‌وگاس، ۱۹۶۰)، هنر عشق (۱۹۶۶)، سام ویسکی (۱۹۶۹)
۱۸شرلی مک‌لینایرما خوشگله (۱۹۶۳، دوبلهٔ دوم)، دگرگونی جوئل دلانی (در ایران: روح تسخیرشده، ۱۹۷۲)، نقطه عطف (۱۹۷۷)
۱۹الی مک‌گراوخداحافظ کلومبوس (۱۹۶۹)، داستان عشق (۱۹۷۰)، گریز (در ایران: این فرار مرگبار، ۱۹۷۲)
۲۰میشل مرسیهآنژلیک و پادشاه (۱۹۶۶)، آنژلیک در راه ورسای (در ایران: آنژلیک در راه انتقام، ۱۹۶۵)، آنژلیک رام‌نشدی (۱۹۶۷)
۲۱گلدی هاونگل کاکتوس (۱۹۶۹)، پروانه‌ها آزادند (۱۹۷۲)، شوگرلند اکسپرس (در ایران: تعقیب در شاهراه، ۱۹۷۴)
۲۲جنیفر جونزعشق چیز باشکوهی است (در ایران: تپّهٔ وداع، ۱۹۵۵)، وداع با اسلحه (۱۹۵۷، دوبلهٔ دوم)
۲۳دبورا کارژولیوس سزار (۱۹۵۳)، تیغهٔ برهنه (۱۹۶۱)
۲۴دوروتی مالونبر باد نوشته (در ایران: نوشته بر باد، ۱۹۵۶)، آخرین غروب (۱۹۶۱)
۲۵ماریا شل شب‌های سفید (۱۹۵۷)، برادران کارامازوف (۱۹۵۸)
۲۶جولی آدامزخم رودخانه (۱۹۵۲، دوبلهٔ اول)، نسل بی‌قانون (۱۹۵۳)
۲۷جون تیلوروحشی (۱۹۵۲)، جنگجویان قلعهٔ یوما (۱۹۵۵)
۲۸کیم نُواکپیک‌نیک (۱۹۵۵)، وقت ملاقات بیگانه‌ایم (۱۹۶۰)
۲۹جوآن کالینزتیر اخطار (۱۹۶۷)، من نمی‌خواهم متولد شوم (همچنین با نام‌های شیطان درون او، هیولا و بچهٔ شارون نیز شناخته می‌شود، در ایران: اسیر جن، ۱۹۷۵)
۳۰جووانا رالیفساد به سبک ایتالیایی (۱۹۷۰)، سکس با لبخند (در ایران: تا داغه بچسب، ۱۹۷۶)
۳۱لیزا گاستونیاغوا (در ایران: مثلث عشق، ۱۹۷۳)، رسوایی (۱۹۷۶)
۳۲اُرسولا اَندرِسدردسرهای یک چینی در چین (در ایران: ملاقات در چین، ۱۹۶۵)، کوه خدای آدم‌خوار (در ایران: فرار از جزیرهٔ آدم‌خواران، ۱۹۷۸)
۳۳ویجینتی مالاسنگام (۱۹۶۴)، سوراج (۱۹۶۶)
۳۴ونسا ردگریوایزادورا (۱۹۶۸)، جولیا (۱۹۷۷)
۳۵سوزان پله‌شتخشم برای زندگی (در ایران: طغیان شهوت، ۱۹۶۵)، نوادا اسمیت (۱۹۶۶)
۳۶استلا استیونسخشم (۱۹۶۶)، حماسهٔ کیبل هوگ (۱۹۷۰)
۳۷سوزانا یورکشن‌های کالاهاری (۱۹۶۵)، طلا (در ایران: قدرت طلا، ۱۹۷۴)
۳۸آن مارگرتفریب (۱۹۶۹)، سارقین قطار (در ایران: دزد و دزد خوشگله، ۱۹۷۳)
۳۹سادهانا شیوداسانیوقت (۱۹۶۵)، سایهٔ من (۱۹۶۶)
۴۰لیزا مینه‌لیکاباره (۱۹۷۲)، نیویورک، نیویورک (۱۹۷۷)
۴۱کلودت کولبرتکلئوپاترا (۱۹۳۴)
۴۲جوآن درودختری با روبان زرد (۱۹۴۹)
۴۳جون فونتینماجرای سپتامبر (۱۹۵۰)
۴۴ویوین لیاتوبوسی به نام هوس (۱۹۵۱)
۴۵نرگسآواره (۱۹۵۱)
۴۶اوا گاردنربرف‌های کلیمانجارو (۱۹۵۲)
۴۷جین پیترززنده‌باد زاپاتا! (۱۹۵۲، دوبلهٔ دوم)
۴۸مرلین مونرونیاگارا (۱۹۵۳)
۴۹گریس کلیام را به نشانه مرگ بگیر (در ایران: پلهٔ پنجم، ۱۹۵۴)
جولی هریسشرق بهشت (۱۹۵۵، دوبلهٔ اول)
۵۰دیانا لینهرگز زیاد جوان نیستید (در ایران: شاگرد سلمونی، ۱۹۵۵)
۵۱ایرینا اسکوبتسوااُتِلو (۱۹۵۵، دوبلهٔ دوم)
۵۲آن بکسترده فرمان (۱۹۵۶، دوبلهٔ دوم)
روسانا پودستاهلن قهرمان تروآ (۱۹۵۶، دوبلهٔ اول)
۵۳جنت لیوایکینگ‌ها (۱۹۵۸، دوبلهٔ دوم)
۵۴باربارا راشفیلادلفیایی‌های جوان (۱۹۵۹)
۵۵جون اونسگلولهٔ بی‌نام (۱۹۵۹)
۵۶نوتانساده‌لوح (۱۹۵۹)
۵۷جین منسفیلدبرای دست زدن خیلی داغ است (در ایران: هرکسی داغشو دوست داره، ۱۹۶۰)
۵۸سوزان کوهنرهمهٔ آدم‌خواران خوب جوان (در ایران: گرگ‌های جوان، ۱۹۶۰)
۵۹سیلوانا منگانوباراباس (۱۹۶۱، دوبلهٔ اول)
۶۰کارمن سویلاشاهِ شاهان (در ایران: فروغ بی‌پایان، ۱۹۶۱، دوبلهٔ دوم)
۶۱لوانا آندرسسردابه و پاندول (۱۹۶۱، دوبلهٔ اول)
۶۲روزانا اسکیافینومعجزهٔ گرگ‌ها (۱۹۶۱)
۶۳خوزه گرچیرُمولو و رِمو (در ایران: نبرد غول‌ها، ۱۹۶۱)
۶۴شرلی نایتپرندهٔ شیرین جوانی (۱۹۶۲)
۶۵لیزلوته پولفرجایی که حقیقت دروغ می‌گوید (۱۹۶۲)
۶۶یوریکو هوشیحملهٔ اسکادران‌ها (۱۹۶۳)
۶۷جین گریرجایی که عشق نیست (۱۹۶۴)
۶۸ژان موروماتا هاری: مأمور هـ ـ ۲۱ (۱۹۶۴)
۶۹سوزی پارکرپرواز از آشیا (در ایران: پرواز عقاب‌ها، ۱۹۶۴)
۷۰شیلا گابلانتقام اسپارتاکوس (۱۹۶۴)
۷۱فرانسواز دورلئاکآن مرد از ریو (در ایران: ملاقات در ریو، ۱۹۶۴)
۷۲مارتا هایرپسران کتی الدر (۱۹۶۵)
۷۳الئونورا روسی دراگوکلبهٔ عمو توم (۱۹۶۵)
۷۴کلیر بلومجاسوسی که از سردسیر آمد (۱۹۶۵)
۷۵سوزی اندرسوننجیب‌زادگان (۱۹۶۵)
۷۶رزمری فورسایتسردار جنگ (۱۹۶۵)
۷۷الگا آندرسناِستاربلک (در ایران: جانی کلت، ۱۹۶۶)
۷۸میشل ژیراردونبدگمان (۱۹۶۶)
۷۹الکه زومراُسکار (۱۹۶۶)
۸۰یودیت هولاسنجیب‌زادگان (۱۹۶۶)
۸۱جنیس رولبه عصر سختی‌ها خوش آمدید (در ایران: غریبه‌ای در شهر، ۱۹۶۷)
۸۲مگی اسمیتظرف عسل (۱۹۶۷)
۸۳نانسی کووکالماس ۳۳ (۱۹۶۷)
۸۴لی گرانتشب بخیر خانم کمپبل (۱۹۶۸)
۸۵ناتاشا پاریرومئو و ژولیت (۱۹۶۸)
۸۶اینگر استیونسپنج ورق سرنوشت (۱۹۶۸)
۸۷دایان بیکراسبی با لباس فلانل خاکستری (در ایران: رؤیای یک دختر، ۱۹۶۸)
۸۸جین مروشیر در زمستان (۱۹۶۸)
۸۹کلودین لانگپارتی (۱۹۶۸)
۹۰دایانا ریگدر خدمت سرویس مخفی ملکه (در ایران: جیمز باند در مأموریت سری، ۱۹۶۹، دوبلهٔ اول)
۹۱لیونِلّا پی‌یری‌یِوابرادران کارامازوف (۱۹۶۹)
۹۲کاترین راسبوچ کسیدی و ساندنس کید (در ایران: مردان حادثه‌جو، ۱۹۶۹)
۹۳نبیلا ال‌سیدیشجره (۱۹۶۹)
۹۴شرلی جونزباشگاه اجتماعی شاین (در ایران: دو کابوی از شاین، ۱۹۷۰)
۹۵ماریا گراتزیا بوچلاباد خشمگین (در ایران: خشم طوفان، ۱۹۷۰)
۹۶ژاکلین ژیروصلیب و چاقوی ضامن‌دار (در ایران: نوجوانان چه می‌جویند؟، ۱۹۷۰)
۹۷فرانسواز فابیانعشق سوزان رافائل (۱۹۷۱)
۹۸رُزآلبا نریبانو فرانکنشتاین (۱۹۷۱)
۹۹مارلنه ژوبریک جاسوس به تور زدم (در ایران: جاسوس‌بازی، ۱۹۷۱)
۱۰۰کلودین اوژهچند ساعت از نور خورشید (در ایران: آفتاب در آب سرد، ۱۹۷۱)
۱۰۱وحیده رحمانهمای سعادت (۱۹۷۲)
۱۰۲سارا مایلزلیدی کارولین لمب (۱۹۷۲)
۱۰۳باربارا بوشهگناهکاران ویلای سفید (۱۹۷۲)
۱۰۴نینا فن پالاندتخداحافظی طولانی (۱۹۷۳)
۱۰۵آیلین برناننیش (۱۹۷۳)
۱۰۶استفان اودرانده بومی کوچک (۱۹۷۴)
۱۰۷دایانا مالدورمک‌کیو (۱۹۷۴، دوبلهٔ اول)
۱۰۸والری پرینلِنی (۱۹۷۴)
۱۰۹میا فاروگتسبی بزرگ (۱۹۷۴)
۱۱۰گی همیلتونبری لیندون (۱۹۷۵)
۱۱۱جین برکینبه دنبال نخود سیاه (۱۹۷۵)
۱۱۲لیو اولمانچهره به چهره (۱۹۷۶)
۱۱۳سیبل شفردراننده تاکسی (۱۹۷۶)
۱۱۴گیلا وایتر هاوزنشیر خفته (۱۹۷۶)
۱۱۵مری-فرانس پیزیهآن‌سوی نیمه‌شب (۱۹۷۷)
۱۱۶میشل فیلیپسوالنتینو (۱۹۷۷)
۱۱۷امل سایینسرسپرده (۱۹۷۷)
۱۱۸ادویژ فنشراننده تاکسی (۱۹۷۷)
دوبله‌های بعد از انقلاب:
۱۱۹آن شرایدنرودخانهٔ نقره‌ای (۱۹۴۸)
۱۲۰کتی جورادوماجرای نیمروز (۱۹۵۲، دوبلهٔ سوم)
۱۲۱مالا پاورزپیگرد (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۵۸، دوبلهٔ دوم)
۱۲۲جین ویلسپیگرد (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۵۹، دوبلهٔ دوم)
۱۲۳لورا جمسردو پلیس زبل (۱۹۷۷، دوبله دوم)
کاترین دِنُوشوک (۱۹۸۲)
۱۲۴دومیتسیانا جوردانونوستالژیا (۱۹۸۳)
۱۲۵شارمین کینگآن در گرین گیبلز (در ایران: رؤیای سبز، مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۸۵)
۱۲۶هالی فوتروز ولنتاین (۱۹۸۶)
۱۲۷الپیدیا کاریلو غارتگر (۱۹۸۷)
۱۲۸فیونا گیلیسشرلوک هلمز (مجموعهٔ تلویزیونی)
اپیزود «تازی باسکرویل» (در ایران: شکارچی باسکرویل، ۱۹۸۸)
۱۲۹لینزی دانکنترافیک (در ایران: تجارت مرگ، مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۸۹)
۱۳۰کاترین اله‌گرهناوارو (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۸۹)
لزلی کارونکوهستان امید (۱۹۹۰)
۱۳۱لوار دوتیلناوارو (مجموعهٔ تلویزیونی)
اپیزود «سهام مرگبار» (۱۹۹۰)
۱۳۲کنستانزه انگلبرشتناوارو (مجموعهٔ تلویزیونی)
اپیزود «سامورایی» (۱۹۹۱)
۱۳۳
۱۴۳
۱۳۵
سوزانا هارکر
دایان فلچر
ایزابل امیس
خانهٔ پوشالی (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۹۰)
۱۳۶کیکا میریلسدهکدهٔ کوچک (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۹۳–۱۹۹۲)
۱۳۷جوانا مک‌کالومشرلوک هلمز (مجموعهٔ تلویزیونی)
اپیزود «مجرد شایسته» (۱۹۹۳)
۱۳۸سوزی آمیسحماسهٔ جوی کوچک (۱۹۹۳، دوبلهٔ اول)
لوار دوتیلگروه سبز (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۹۴)
۱۳۹فرانسیس توملتی۱–۹۹ (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۹۵–۱۹۹۴)
۱۴۰پاریس جفرسونپوآرو (مجموعهٔ تلویزیونی)
اپیزود «جادهٔ هیکوری» (۱۹۹۵)
۱۴۱جیانا عیدبازمانده (۱۹۹۵)
۱۴۲سونیا اسمیتسوداگران (مجموعهٔ تلویزیونی، ۱۹۹۶)
۱۴۳کریستین اسکات توماسبیمار انگلیسی (۱۹۹۶)
۱۴۴بانی هانتمسیر سبز (۱۹۹۹)
۱۴۵آن آرچرهنر جنگ (۲۰۰۰)
۱۴۶نیکول کیدمندیگران (۲۰۰۱)، ساعت‌ها (۲۰۰۲).

و نیز گویندگی به‌جای می وست، باربارا استانویک، جولی هریس، آنیتا اکبرگ، پیر آنجلی، سیلوا کوشینا، دبرا پاجت، بریژیت باردو، السا مارتینلی، مارینا ولادی، سنتا برگر، و…

ردیفنام بازیگرنام فیلم
۱پوری بناییعروس فرنگی (۱۳۴۳)، دزد شهر (۱۳۴۳)، مردی در قفس (۱۳۴۴)، زبون بسته (۱۳۴۴)، خداحافظ تهران (۱۳۴۵)، یک قدم تا بهشت (۱۳۴۵)، سرنوشت (۱۳۴۶)، مردی از اصفهان (۱۳۴۶)، رودخانهٔ وحشی (۱۳۴۷)، گرداب گناه (۱۳۴۷)، من هم گریه کردم (۱۳۴۷)، دنیای آبی (۱۳۴۸)، قیصر (۱۳۴۸)، دور دنیا با جیب خالی (۱۳۴۹)، رسوایی (۱۳۴۹)، کوچه مردها (۱۳۴۹)، برای که قلب‌ها می‌تپد (۱۳۵۰)، زن یک‌شبه (۱۳۵۰)، زیر بازارچه (۱۳۵۰)، قصاص (۱۳۵۰)، مردان سحر (۱۳۵۰)، ملا ممد جان (۱۳۵۰)، یک خوشگل و هزار مشکل (۱۳۵۰)، پدر که ناخلف افتد (۱۳۵۱)، تنها مرد محله (۱۳۵۱)، جهنم + من (۱۳۵۱)، شیربها (۱۳۵۱)، عاصی (۱۳۵۱)، علی سورچی (۱۳۵۱)، قایقرانان (۱۳۵۱)، نانجیب (۱۳۵۱)، یک جو غیرت (۱۳۵۱)، بیگانه (۱۳۵۲)، عیالوار (۱۳۵۲)، گلنسا در پاریس (۱۳۵۳)، زنبورک (۱۳۵۴)، آتش جنوب (۱۳۵۵)، خانم دلش موتور می‌خواد (۱۳۵۵)، میراث (۱۳۵۵)، تلافی (۱۳۵۶)، سرباز (۱۳۵۶)
۲فروزانساحل انتظار (۱۳۴۲)، انسان‌ها (۱۳۴۳)، عروس دریا (۱۳۴۴)، امشب دختری می‌میرد (۱۳۴۸)، بهشت دور نیست (۱۳۴۸)، تک‌خال (۱۳۴۸)، ستاره فروزان (۱۳۴۸)، شهرآشوب (۱۳۴۸)، عدل الهی (۱۳۴۸)، مالک دوزخ (۱۳۴۸)، معجزه قلب‌ها (۱۳۴۸)، اسیر خشم (۱۳۴۹)، جعفر و گلنار (۱۳۴۹)، رام کردن مرد وحشی (۱۳۴۹)، رقاصه شهر (۱۳۴۹)، سوگلی (۱۳۴۹)، مردی از جنوب شهر (۱۳۴۹)، آتشپاره شهر (۱۳۵۰)، ایوب (۱۳۵۰)، بدنام (۱۳۵۰)، حیدر (۱۳۵۰)، خوشگل محله (۱۳۵۰)، خاطرخواه (۱۳۵۱)، دشنه (۱۳۵۱)، ساحره (۱۳۵۱)، ظفر (۱۳۵۱)، قلندر (۱۳۵۱)، میخک سفید (۱۳۵۱)، پریزاد (۱۳۵۲)، ناخدا (۱۳۵۲)، خداحافظ کوچولو (۱۳۵۴)، قرار بزرگ (۱۳۵۴)، پشت و خنجر (۱۳۵۶)، دایرهٔ مینا (۱۳۵۳ - نمایش در ۱۳۵۷)
۳مرجاندنیای پرامید (۱۳۴۸)، سکه شانس (۱۳۴۹)، قلاب (۱۳۵۰)، یک مرد و یک شهر (۱۳۵۰)، ضعیفه (۱۳۵۱)، همیشه قهرمان (۱۳۵۱)، سالومه (۱۳۵۲)، سراب (۱۳۵۲)، سلام بر عشق (۱۳۵۳)، چشم‌انتظار (۱۳۵۴)، زیبای پررو (۱۳۵۴)، همت (۱۳۵۴)، هم‌قسم (۱۳۵۴)، تنها حامی (۱۳۵۵)، مادر جونم عاشق شده (۱۳۵۵)
۴جمیلهزن وحشی وحشی (۱۳۴۸)، دختر ظالم بلا (۱۳۴۹)، خوشگلترین زن عالم (۱۳۵۰)، بندری (۱۳۵۲)، غول (۱۳۵۲)، مِترِس (۱۳۵۲)، عروس پابرهنه (۱۳۵۳)، رانده‌شده (۱۳۵۴)، شرف (۱۳۵۴)، فراش‌باشی (۱۳۵۴)، جدال (۱۳۵۵)
۵شهناز تهرانیآب توبه (۱۳۵۳)، جوجه فُکُلی (۱۳۵۳)، حسین آژدان (۱۳۵۳)، هم‌خون (۱۳۵۴)، غرور و تعصب (۱۳۵۵)، میهمان (۱۳۵۵)، اشک رقاصه (۱۳۵۶)، خدا قوت (۱۳۵۶)، رفاقت (۱۳۵۶)، غربتی‌ها (۱۳۵۶)
۶شورانگیز طباطباییاکبر دیلماج (۱۳۵۲)، تعصب (۱۳۵۴)، رقیب (۱۳۵۴)، کلک نزن خوشگله (۱۳۵۵)، دو کله‌شق (۱۳۵۶)، طغیانگر (۱۳۵۶)، به دادم برس رفیق (۱۳۵۷)، خیابانی‌ها (۱۳۵۷)، گدای اشراف‌زاده (۱۳۵۷)
۷شهرزادقیصر (۱۳۴۸)، رقاصه شهر (۱۳۴۹)، طوقی (۱۳۴۹)، داش‌آکل (۱۳۵۰)، تختخواب سه‌نفره (۱۳۵۱)، صبح روز چهارم (۱۳۵۱)
۸نیلوفرمیوه گناه (۱۳۴۹)، شیرین و فرهاد (۱۳۴۹)، قسمت (۱۳۴۹)، حسن دینامیت (۱۳۵۱)، شهر آفتاب (۱۳۵۱)، مطرب (۱۳۵۱)
۹فرزانه تأییدیهشتمین روز هفته (۱۳۵۲)، خاک (۱۳۵۲)، واسطه‌ها (۱۳۵۶)، فریاد زیر آب (۱۳۵۶)، سفر سنگ (۱۳۵۶)
۱۰زری خوشکامکلبه‌ای آن‌سوی رودخانه (۱۳۵۰)، الکلی (۱۳۵۰)، رشید (۱۳۵۰)، توبه (۱۳۵۱)، خواستگار (۱۳۵۱)
۱۱آراممرگ در باران (۱۳۵۳)، دفاع از ناموس (۱۳۵۴)، هیولا (۱۳۵۵)، حکم تیر (۱۳۵۶)، در شهر خبری نیست (۱۳۵۶)
۱۲ایرنپسر زاینده‌رود (۱۳۴۹)، خداحافظ رفیق (۱۳۵۰)، بلوچ (۱۳۵۱)، موسرخه (۱۳۵۳)
۱۳هاله نظریپاپوش (۱۳۵۲)، آقای جاهل (۱۳۵۲)، پاک‌باخته (۱۳۵۵)، خاتون (۱۳۵۶)
۱۴ملوسکنامحرم (۱۳۵۲)، روسیاه (۱۳۵۲)، کنیز (۱۳۵۳)، چلچراغ (۱۳۵۵)
۱۵پوراناول هیکل (۱۳۳۹)، ستارگان می‌درخشند (۱۳۳۹)، عمو نوروز (۱۳۴۰)
۱۶تهمینهور پریده (۱۳۴۱)، داغ ننگ (۱۳۴۴)
۱۷شهینچهار خواهر (۱۳۴۶)، قصر زرین (۱۳۴۸)
۱۸آذر شیواارادتمند شما عزرائیل (۱۳۴۹)، یاقوت سه‌چشم (۱۳۴۹)
۱۹ژاله کریمیپسرخوانده (۱۳۵۲)، مشکل آقای اعتماد (۱۳۵۶)
۲۰گوگوشجنجال عروسی (۱۳۴۹)، طلوع (۱۳۴۹)
۲۱سپیدهنقره‌داغ (۱۳۵۰)، نفس‌بریده (۱۳۵۷)
۲۲کریستین پاترسونمهدی مشکی و شلوارک داغ (۱۳۵۱)، گدای میلیونر (۱۳۵۲)
۲۳فرانک میرقهاریمرد دوچهره (۱۳۴۶)
۲۴مارینا متربیگانه بیا (۱۳۴۷)
۲۵شیدهگناه مادر (۱۳۴۸)
۲۶شیلامرید حق (۱۳۴۹)
۲۷کتایونبده در راه خدا (۱۳۵۰)
۲۸ژاله سامیک میلیونر و دو مفلس (۱۳۵۱)
۲۹نوری کسرائیتیغ آفتاب (۱۳۵۲)
۳۰افروزدر آخرین لحظه (۱۳۵۲)
۳۱آیلین ویگنشکست‌ناپذیر (۱۳۵۳)
۳۲فریبا خاتمیاخم نکن سرکار (۱۳۵۴)
۳۳فرشته جنابیطوطی (۱۳۵۶)
۳۴گلی زنگنهبر فراز آسمان‌ها (۱۳۵۷)
۳۵پروانه معصومیرگبار (۱۳۵۱)، غریبه و مِه (۱۳۵۳)، کلاغ (۱۳۵۶)
ترنج (۱۳۶۵)، تحفه‌ها (۱۳۶۶)، شکوه زندگی (۱۳۶۶)، شناسایی (۱۳۶۶)، طوبی (۱۳۶۷)، سوخته‌دلان (۱۳۷۴، مجموعهٔ تلویزیونی)، امام علی (۱۳۷۵، مجموعهٔ تلویزیونی)
۳۶افسانه بایگانبگذار زندگی کنم (۱۳۶۵)، گل مریم (۱۳۶۶)، آخرین مهلت (۱۳۶۸)، فانی (۱۳۶۸)، قُرُق (۱۳۷۰)، آلما (۱۳۷۱)، بدلکاران (۱۳۷۶)
۳۷ثریا حکمتبهار در پاییز (۱۳۶۶)، ای ایران (۱۳۶۸)، خواستگاری (۱۳۶۸)، نیش (۱۳۷۳)
۳۸کتایون ریاحیآخرین لحظه (۱۳۶۷)، کشتی آنجلیکا (۱۳۶۷)، ماه مهربان (۱۳۷۴)، لاک‌پشت (۱۳۷۵)
۳۹هما روستاگزارش یک قتل (۱۳۶۵)، ملک خاتون (۱۳۶۹)، لژیون (۱۳۷۷)
۴۰شهلا میربختیارپاییز صحرا (۱۳۶۵، مجموعهٔ تلویزیونی)، سایه‌های غم (۱۳۶۶)، سلام سرزمین من (۱۳۶۷)
۴۱سرور نجات‌الهیبوعلی سینا (۱۳۶۴، مجموعهٔ تلویزیونی)، جمیل (۱۳۶۶)، امام علی (۱۳۷۵، مجموعهٔ تلویزیونی)
۴۲مهناز اسلامیآخرین خون (۱۳۷۲)، مرضیه (۱۳۷۳)، ویرانگر (۱۳۷۴)
۴۳مهتاج نجومیدر کمال خونسردی (۱۳۷۳)، این خانه دور است (۱۳۷۴، مجموعهٔ تلویزیونی)
۴۴زهره حمیدیگروگان (۱۳۷۴)، کارآگاه (۱۳۷۴–۱۳۷۵، مجموعهٔ تلویزیونی)
۴۵اکرم محمدیمادر (۱۳۶۸)، ساحره (۱۳۷۶)
۴۶مهشید افشارزادهدخترم سحر (۱۳۶۸)، شریک زندگی (۱۳۷۳)
۴۷محبوبه بیاتجدال (۱۳۶۴)
۴۸فریماه فرجامیتیغ و ابریشم (۱۳۶۴)
۴۹بمانی دلدار گلچین
(منیژه گلچین)
زنجیرهای ابریشمی (۱۳۶۴)
۵۰میترا قمصریمیهمانی خصوصی (۱۳۶۵)
۵۱مهرانه مهین‌ترابیردپایی بر شن (۱۳۶۶)
۵۲فاطمه معتمدآریاریحانه (۱۳۶۸)
۵۳نسرین خدادوست‌مقدمشب دهم (۱۳۶۸)
۵۴پوراندخت مهیمنگربه آوازخوان (۱۳۶۹)
۵۵فاطمه نوریگالان (۱۳۶۹)
۵۶آزیتا صالحیسنگ و شیشه (۱۳۷۲، مجموعهٔ تلویزیونی)
۵۷شیوا خنیاگردیوانه‌وار (۱۳۷۳)
۵۸سهیلا نجمرؤیای نیمه‌شب تابستان (۱۳۷۳)
۵۹منیژه افشارراه افتخار (۱۳۷۳)
۶۰فرزانه کابلیطالع سعد (۱۳۷۴)
۶۱فریبا متخصصماه‌پیشونی (۱۳۷۴)
۶۲ژانت آوانسیاناعاده امنیت (۱۳۷۴)
۶۳رزا آرایشحرفه‌ای (۱۳۷۵)
۶۴مینا فرامرزیعقرب (۱۳۷۵)
۶۵بهناز توکلیمعصومیت ازدست‌رفته (۱۳۸۲، مجموعهٔ تلویزیونی).

سایر آثار

ردیفسمتنام آثار
۱مجری تلویزیون، تهیه‌کنندهٔ تلویزیونی و مدیر اجرایی برنامه‌های تلویزیونیبرنامه‌های تلویزیونی «شما و تلویزیون»، «روزها و روزنامه‌ها»، «ادبیات امروز»، «ادبیات جهان»، «ادبیات کلاسیک»، «تازه‌های ادب»، «میعاد ماه»، مجله‌های تصویری «زمان»، «مجلهٔ هنر» (از ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷ در تلویزیون ملی ایران)
۲بازیگرفیلم بلند مستند داستانی «الموت» (۱۳۵۵، ساختهٔ داریوش مهرجویی - تاکنون نمایش داده نشده‌است)
۳دکلمه و شعرخوانیاشعار مولانا در آلبوم «یار بی‌یاران» (اوایل دههٔ هفتاد)
اشعار فردوسی در آثار لوریس چکناواریان
۴گوینده و نریتور (متن‌خوان)برنامهٔ رادیویی «چهره‌های موسیقی ایران» با همکاری محمود خوشنام (قبل از انقلاب)
مجموعه مستند «بافت قدیم شهرهای ایران» (۷۴–۱۳۷۳، ساختهٔ حمید سهیلی)
گفتار متن برنامه‌های تلویزیونی «سینما نود»، «سینما چهار» و «سینمای حرفه‌ای» (دهه‌های ۱۳۷۰ و اوایل ۱۳۸۰)
۵گویندهٔ آنونس و تیزرآنونس مجموعهٔ تلویزیونی «هزاردستان» (۱۳۶۶، ساختهٔ علی حاتمی)
آنونس فیلم «رخساره» (۱۳۸۰، ساختهٔ امیر قویدل)
تیزر معرفی موزهٔ سینمای ایران (۱۳۸۱)
تیزر محصولات سونی (۱۳۸۱، ساختهٔ مجید مجیدی)
۶مدیر دوبلاژفیلم مستند
فیلم «ساعت‌ها» (۲۰۰۲، ساختهٔ استیون دالدری)
۷نقاش (سبک آبستره)شرکت در بیش از ۲۷ نمایشگاه نقاشی فردی و گروهی در ایران و آمریکا

منابع

  1. ↑ رادیو فردا: درگذشت ژاله کاظمی، مجری تلویزیون ملی و هنرمند برجستۀ دوبله، از دید یک همکار قدیمی، نوشته‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۸۳؛ بازدید در ۱۲ شهریور ۱۳۹۷.
  2. ↑ کشف نسخه قدیمی یکی از دوبله‌های ژاله کاظمی، پرده سینما: پایگاه تحلیلی سینمای ایران و جهان، ۳ آبان ۱۳۸۸
  3. ↑ ژاله کاظمی, retrieved 2023-04-05
  4. ↑ «گزارشی از مراسم بزرگداشت ژاله کاظمی». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۵.
  5. ↑ «/گزارش/ مراسم بزرگداشت ژاله کاظمی به همت انجمن گویندگان و گفتار فیلم». ایسنا. ۲۰۰۴-۰۴-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۵.
  6. ↑ ستاره‌ای متولد می‌شود، نوید غضنفری، ماهنامه سینمایی فیلم، کتاب سال سینمای ایران، ویژه دوبله به فارسی، اسفند ۱۳۸۴
  7. ↑ تاریخچه کامل دوبله به فارسی در ایران، جلد دوم، احمد ژیرافر، انتشارات کتاب کوله پشتی
  8. ↑ ماهنامه سینمایی فیلم، شماره ۵۱۹ فوق‌العاده زمستان: نام‌های ماندگار سینمای ایران (دو نسل، دو دوران)، ۲۰ دی ۱۳۹۵، سال سی و چهارم
  9. ↑ من خودم، خود را تبعید می‌کنم: خداحافظی ابدی ژاله کاظمی، غلامعباس فاضلی، نشریه فرهنگی هنری دنیای تصویر، شماره ۱۳۰، خرداد ۱۳۸۳ و پرده سینما: پایگاه تحلیلی سینمای ایران و جهان، ۱۰ آبان ۱۳۸۸
  10. ↑ آفرینش زیبایی؛ ابوالحسن تهامی، ماهنامه سینمایی فیلم، شماره ۳۱۵، اردیبهشت ۱۳۸۳، سال بیست و دوم
  11. ↑ از اینجا برید بیرون؛ ژاله کاظمی، ماهنامه سینمایی فیلم، شماره ۳۱۵، اردیبهشت ۱۳۸۳، سال بیست و دوم
  • دائرةالمعارف صدای گویندگان بایگانی‌شده در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  • صداهای ماندگار: ژاله کاظمی
  • گزارشی از مراسم بزرگداشت ژاله کاظمی بی بی فارسی
  • ژاله کاظمی درگذشت
  • درگذشت ژاله کاظمی، مجری تلویزیون ملی و هنرمند برجسته دوبله، از دید یک همکار قدیمی رادیو فردا
  • ژاله کاظمی چهره ماندگار وبانوی دوبله ایران
  • پریسا و ژاله کاظمی- تلویزیون ملی ایران سال ۱۳۵۶ در یوتیوب
  • اندیشه‌هایی بر یک عمر دوستی؛ من و ژاله کاظمی
  • ژاله کاظمی هنرمند اعماق و راز
  • غضنفری، نوید (اسفند ۱۳۸۴). «ستاره‌ای متولد می‌شود». ماهنامه سینمایی فیلم (کتاب سال سینمای ایران). تهران: مجله فیلم. سال سیزدهم (۲۳): ۱۸۲–۱۸۴.
  • ژیرافر، احمد (۱۳۹۲). تاریخچه کامل دوبله به فارسی. ج. ۲. تهران: کتاب کوله‌پشتی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۶۸۷-۶۱-۲.
آخرین نظرات
  • تهران
  • تهران
  • تهران
  • تهران
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.