اگر بخواهیم بدانیم نقاشی چیست و هنر نقاشی را تعریف کنیم باید بگوییم که هنر نقاشی در واقع به تصویر درآوردن ذهنیت یا واقعه ای اتفاق اتفاده بر روی سطحی قابل ترسیم است . می توان اینگونه گفت که هنر نقاشی استفاده از رنگ ها بر روی سطوح برای شخصیت بخشیدن به سطحی خام می باشد. نقاشی هنری قدرتمند است و نقاشان به واسطه قدرت این هنر توانسته اند در طول زندگی بشر مفاهیم بسیاری را به انسان ها آموزش دهند.
نَقاشی، نگارگری یا رسم، فرایندی است که طی آن رنگ، رنگدانه یا رنگ نقاشی بر روی یک سطح مسطح مانند کاغذ یا بوم ایجاد نقش می‌کند و اثری خلق می‌شود. فردی که این فرایند توسط او انجام می‌گیرد نقاش نام دارد، به‌خصوص زمانی که نقاشی حرفه شخص باشد.
در واقع نقاشی بیان تصویری مفاهیم و واقعیات زندگی است. شاید شما تصور کنید نقاشی تنها به وسیله قلمو و مداد یا آبرنگ امکان پذیر است اما باید بگوییم این تصور اساس درست نیست در واقع هنر نقاشی هنری بی نظیر و نامحدود است شما برای خلق یک آثار هنری نقاشی می توانید از دست ، قلمو ، چوب ، چاقو و هر آنچه که می خواهید برای خلق تصویر مورد نظر استفاده نمایید. با این توضیحات می توان پی برد که نقاشی چیست و چگونه بر روی ما تاثیر می گذارد.
هنر نقاشی دارای تاریخچه قوی و بسیار پرباری می باشد. در واقع این هنر از زمان های نخستین و با اشکالی که بر روی غارها کشیده می شد و یا بر روی آثار باستانی دیده می شد ،تعریف شده است. هنر نقاشی در واقع نوعی زبان در آن دوران ها محسوب می شد و انسانها با استفاده از آن با یکدیگر صحبت می کردند.
در واقع نقاشی که در زمان باستان کشیده می شد به آن نقاشی تاریخی می گویند. نقاشی تاریخی، لحظه ای را که در آن زمان گذرانه شده به تصویر می کشد و صرفا مختص به موضوعی خاص نیستند و اغلب شامل تعداد زیادی از تصاویر و چهره ها می باشد. نقاشی های تاریخی به طور سنتی به عنوان عالی ترین شکل نقاشی غربی مورد توجه قرار گرفته و معتبرترین مکان را در نگه داری، به آنها اختصاص داده اند که اغلب در موزهای معروفی، از آنها به عنوان یک اثر تاریخی نگه داری می شود.
تا سال ۲۰۱۸ میلادی اعتقاد بر این بود که قدیمی‌ترین نقاشی‌های شناخته شده در غار شووه در فرانسه و حدود ۳۲۰۰۰ سال قدمت دارند. این نقوش با استفاده از رنگدانه‌های قرمز حکاکی و نقاشی شده‌اند و مضامین آنها اسبها، کرگدن، شیرها، بوفالو، ماموت، طرح‌های انتزاعی و شکل‌های جزئی از انسان هستند. سپس نقاشی‌های غار در اندونزی در غار لوبانگ جريجي صالح پیدا شد که گمان می‌رود قدمت آن ۴۰ هزار سال باشد. با این حال، اولین شواهد مربوط به عمل نقاشی در دو پناهگاه سنگ در آرنهم‌لند، در شمال استرالیا کشف شده‌است. در پایین‌ترین لایه مواد در این سایتها، تکه‌های اکر استفاده شده وجود دارد که قدمت آنها ۶۰ هزار سال است. باستان شناسان همچنین قطعه ای از نقاشی سنگ را در یک پناهگاه سنگ آهک در منطقه کیمبرلی در شمال غربی استرالیا که قدمت آن ۴۰ هزار سال است، پیدا کرده‌اند. نمونه‌هایی از نقاشی غارها در سراسر جهان از جمله ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، پرتغال، چین، استرالیا، مکزیک، وجود دارد.
یکی از نکاتی که باید در شناخت سبک های نقاشی در نظر داشته باشیم، این است که تعریف مشخص و قاطع از آنها کار بسیار سختی است. سبک مدرنیسم هم در این الگو صدق می‌کند و هر تعریفی که از آن ارائه کنیم باز ممکن است که نمونه‌های نقضی برای آن پیدا شود اما به هر حال منتقدان ادبی مجبور هستند که خود را به تعریفی راضی کنند.
طبق نظر منتقدان ادبی سبک مدرنیسم در بین سال‌های 1860 و 1970 در نظر گرفته می‌شود. اگر بخواهیم خیلی ساده مدرنیسم را تعریف کنیم، مدرنیسم جدایی از شیوه‌های سنتی نقاشی است. در این مکتب هنرمندان دیگر حاضر نیستند خود را به قیود نقاشی سنتی محدود کنند و هیچ محدودیتی را برای خود قائل نیستند.
امپرسیونیسم جنبشی هنری است که در اواخر قرن نوزدهم در پاریس شکل گرفت. امپرسیونیسم در ابتدا مورد توجه بسیاری از منتقدان هنری قرار گرفت. از ویژگی‌های سبک امپرسیونیسم می‌توان به ضربات قلمو نازک، موضوعات معمول و عادی و زاویه‌های غیر معمول برای نقاشی اشاره کرد. نقاشی از مناظر طبیعی یا حتی خیابان از مهمترین مضامین نقاشی‌های امپرسیونیستی است.
اگر به نقاشی‌های امپرسیونیستی دقت کنید، متوجه خواهید شد که نقاشان این سبک به ندرت از رنگ سیاه در نقاشی‌های خود استفاده می‌کنند و به جای استفاده از رنگ‌های تیره از رنگ‌های ترکیب شده استفاده می‌کنند. همین طور هنرمندان این سبک تلاش می‌کرده‌اند که تمام اشیای تابلو رنگ و انعکاس مناسبی داشته باشند تا نقاشی بتواند تا حد ممکن نور طبیعی را بازنمایی کند.
از دیگر سبک های نقاشی مهم و تاثیرگذار می‌توان به سبک انتزاعی اشاره کرد. هر هنری که هر چیزی را نشان دهد، بدون آن که آن را در فرم‌های واقعی بگنجاند به سبک انتزاعی تعلق دارد. در نقاشی‌های انتزاعی شما هیچ گاه نمی‌توانید انسان یا حیوان یا هر شیء واقعی دیگری را پیدا کنید. در این سبک از نقاشی هر شیء به صورت شکل یا رنگ به نمایش در می‌آید و به همین دلیل هم گاهی یک تصویر بسیار ساده می‌تواند شگفتی بسیاری را برای منتقدان هنری به ارمغان بیاورد. هنرمندان سبک انتزاعی سوژه‌های نقاشی خود را به شکل اغراق شده‌ای ساده یا کوچک می‌کنند.
رنگ‌های بوم در این سبک از نقاشی نشان دهنده احساسات و نمادهای مختلف است. در نقاشی‌های انتزاعی قرن 21 هر اتفاقی بر روی بوم رخ می‌دهد و خیلی به سختی می‌توان جهتی برای آن تعیین کرد اما در هر صورت نتایج به دست آمده از نقاشی‌های این سبک بسیار متنوع و از نظر زیباشناختی نیز تاثیر گذار است.
سبک انتزاعی که در بخش قبلی از آن سخن گفتیم، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که یکی از مهمترین آنها اکپرسیونیسم است. این سبک از نقاشی ارتباط تنگاتنگی با عواطف و احساسات بشری دارد. هدف اصلی نقاشی‌های سبک اکپرسیونیسم این است که عواطف هنرمند را نشان دهد یا عواطف ببینده را برانگیزد. جکسون پولاک یکی از مشهورترین نقاشان سبک اکسپرسیونیسم است. پولاک در بیشتر نقاشی‌های خود از قلمو استفاده نمی‌کرده است و رنگ را بر روی بوم می‌ریخته است. او از این روش با عنوان حرکت طبیعی رنگ یاد می‌کرده است.
کوبیسم یکی از معروفترین سبک های نقاشی است. هنرمند مشهور پل سزان (Paul cezanne) در جایی گفته است که همه چیز در طبیعت از کره، مخروط و استوانه شکل می‌گیرد. می‌توان گفت که این جمله اساس مکتب کوبیسم است. در نقاشی‌های کوبیسم اشکال هندسی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند و نقاشی نهایی در این سبک ترکیبی از شکل جسم و اشکال هندسی است.
امروزه کوبیسم به عنوان سبکی از نقاشی انتزاعی شناخته می‌شود اما کوبیسم قبل از رواج نقاشی انتزاعی حضور پر رنگی در دنیای هنر و نقاشی داست. هنرمندان بزرگی چون پیکاسو، براک و گریس از هنرمندان شاخص مکتب کوبیسم بوده‌اند.
رد پای نقاشی انتزاعی را می‌توان در سبک نقاشی سوررئالیستی هم دید. سبک سوررئالیسم از اوایل قرن 20 آغاز شد که نه تنها نقاشی بلکه در زمینه‌های دیگری هنری را نیز تحت تاثیر قرار داد. البته نمی‌توان تاثیر شگرف سوررئالیسم را در دنیای نقاشی نادیده گرفت. نقاشی‌های سوررئالیستی با تصاویر رویاگونه می‌توانند شما را غافلگیر کنند. غافلگیر کردن بیینده هنوز یکی از ویژگی‌های مهم نقاشی سوررئالیستی است.
یکی از تکنیک‌های قدیمی در نقاشی اروپایی استفاده از رنگ روغن است. همان طور که از نام آن هم مشخص است. در این نوع از رنگ‌ها مقداری روغن بذر کتان استفاده شده است. روغن بذر کتان در این نقاشی‌ها باعث می‌شود که آنها با سرعت کمتری خشک شوند. البته شاید بپرسید که چرا هنرمند می‌خواهد که رنگ بر روی بوم دیرتر خشک شود. دلیل این اتفاق این است که در این صورت هنرمند می‌تواند بر روی نقاشی در مدت طولانی‌تری کار کند، صحنه‌ای جدید به نقاشی اضافه کند یا این که بخش‌هایی جزئی از نقاشی خود را اصلاح کند.
یکی دیگر از انواع نقاشی، نقاشی با اکرلیک است. ویژگی رنگ اکرلیک این است که سریعتر از رنگ روغن خشک می‌شود. هنرمندان می‌تواند با استفاده از رنگ اکرلیک لایه‌های بیشتری را به کار خود اضافه کنند و به کار خود عمق ببخشند. البته می‌توان پیش از کار با رنگ اکرلیک، آن را با آب مخلوط کرد. رنگ اکرلیک در این حالت کاربردی شبیه به آب رنگ یا گواش پیدا می‌کند. رنگ اکرلیک به خودی خود نقاشی را براق می‌کند اما اضافه کردن آب باعث می‌شود که رنگ مات شود.
استفاده از آب رنگ برای کسی که به تازگی وارد دنیای هنر و نقاشی شده است، می‌تواند چالش برانگیز باشد. بسیاری از هنرمندان نقاشی با آب رنگ را بسیار دوست دارند چرا که می‌توانند تعداد بی نهایتی رنگ را در پالت خود بسازند. زمانی که شما از آب رنگ برای نقاشی کردن استفاده کنید، هنوز فرصت دارید که نتیجه را تغییر دهید. از دیگر ویژگی‌های نقاشی با آب رنگ این است که به نقاشی شفافیت خاصی را می‌بخشند. به طوری که در مقابل نور طبیعی جلوه خاصی را پیدا می‌کنند.
از دیگر انواع نقاشی می‌توان از نقاشی با پاستیل نام برد. استفاده از پاستیل در نقاشی در قرن هجدهم رواج داشت. هنرمندان بسته به اثری که می‌خواهند خلق کنند یا بافتی که می‌خواهند به وجود بیاورند، از ترکیب‌های متفاوتی از پاستیل استفاده می‌کنند. به عنوان مثال از پاستیل‌های سخت برای کشیدن خطوط واضح استفاده می‌کنند، در حالی که پاستیل‌های نرم برای ایجاد ترکیب رنگ‌ها بسیار مناسب هستند. از دیگر انواع پاستیل‌ها می‌توان از پاستیل روغنی نام برد. این دسته از پاستیل‌ها برای ترسیم خطوط نازک و شفاف استفاده می‌شوند. همین طور شما می‌توانید از پاستیل‌های محلول در آب نیز استفاده کنید.
همه ما با مداد رنگی آشنا هستیم و شاید اولین وسایلی باشند که بین ما و دنیای هنر ارتباط برقرار می‌کردند. ممکن است با این پیشینه از مداد رنگی گمان که کنید که مداد رنگی تنها برای نقاشی کودکان استفاد می‌شود و هرگز نمی‌توان از آن برای نقاشی جدی و هنری استفاده کرد اما در واقع چنین نگرشی اشتباه است. اتفاقا مداد رنگی در دنیای هنر هم طرفداران بسیار زیادی دارد و تا به امروز آثار درخشان و ماندگاری در دنیای هنر و نقاشی توسط مداد رنگی خلق شده است. نقاشان از مداد رنگی بیشتر برای نقاشی‌های رئالیستی و واقع گرایانه استفاده می‌کنند.
یکی دیگر از انواع نقاشی، نقاشی با مداد گرافیتی است. استفاده از مداد گرافیتی برای نقاشی در قرن هفدهم و در فرانسه رواج بسیاری داشته است. از مداد گرافیتی می‌توان برای سایه زدن استفاده کرد. انواع مختلفی از مداد گرافیتی وجود دارد که هر کدام از آنها از نظر میزان سختی با هم متفاوت هستند. ویژگی نقاشی با مداد گرافیتی این است که به هنرمند امکان می‌دهد، در صورت تمایل بخشی از نقاشی را پاک کند و دوباره آن را بکشد.
یکی از قدیمی‌ترین انواع نقاشی، نقاشی با زغال است. از زغال بیشتر برای طراحی استفاده می‌شود. هنرمندان از زغال برای کشیدن خطوط مختلف استفاده می‌کنند. ویژگی نقاشی با زغال این است که زغال به راحتی پاک می‌شود که البته ممکن است، این ویژگی گاهی برای هنرمند درد سر ساز شود. در نتیجه مواد ثابت کننده‌ای وجود دارد که با استفاده از آنها دیگر نیاز نیست نگران محو شدن یا پاک شدن طراحی یا نقاشی خود باشید.
گچ یکی از ابزارهای نفاشی که از دوره‌های پیشا تاریخی و پارینه سنگی برای نقاشی استفاده می‌شده است. گچ‌ها هم انواع مختلفی دارند که هر کدام از آنها از نوع سنگ خاصی ساخته می‌شود. در ابتدا از گچ برای طراحی می‌شد اما در هنر رنسانس گچ نقش مهمی در دنیای نقاشی پیدا کرد.
پایگاه علمی مقالات نورمگ – مجله رشد آموزش هنر زمستان 1384 - شماره 5
سایت ویکی پدیا
سایت خبری همشهری آنلابن
