جلال مقامی

جلال مقامی در دوم مرداد ۱۳۲۰ در تهران و در خانواده‌ای اهل کاشان زاده شد. فعالیت هنری را از سنین نوجوانی با بازی در تئاتر شروع کرد و سپس به تشویق حیدر صارمی از سال ۱۳۳۷ وارد عرصهٔ دوبلاژ شد.

مقامی استاد خود در دوبله را هوشنگ لطیف‌پور معرفی می‌کند و در سال‌های طلایی دوبلاژ، در فیلم‌های دوبله شده به مدیریت علی کسمایی، محمدعلی زرندی، عطاءالله کاملی، ایرج دوستدار، احمد رسول‌زاده، سعید شرافت و ابوالحسن تهامی گویندگی کرده‌است.

وی گویندگی به‌جای بسیاری از جوان‌های نقش اول سینما مانند رابرت ردفورد (بروبیکر، بوچ کسیدی و ساندنس کید، پابرهنه در پارک، تعقیب، سه روز کندور، نیش، همهٔ مردان رئیس‌جمهور)، عمر شریف (بالاتر از معجزه، بانوی مسخره، جاگرنات، دکتر ژیواگو، رولز-رویس زرد، شب ژنرال‌ها، طلای مَکِنا، لورنس عربستان)، وارن بیتی (بانی و کلاید، شکوه علفزار)، مونتگومری کلیفت (از اینجا تا ابدیت، اعتراف می‌کنم، رود وحشی)، ژان-پل بلموندو (آل‍پاگور، بورسالینو)، داستین هافمن (فارغ‌التحصیل، کابوی نیمه‌شب)، ریچارد چمبرلین (آسمانخراش جهنمی، در تلاطم زندگی)، آرتور کندی (باغ‌وحش شیشه‌ای، ساعات ناامیدی)، آلن بیتس (دور از اجتماع خشمگین، زوربای یونانی)، مارچلو ماسترویانی (ارثیهٔ فامیلی)، پاتریک مک‌گوهان (ایستگاه قطبی زبرا)، جان کاساوتیس (بچهٔ رزماری)، جورج ماهاریس (برادر علیه برادر)، لسلی هاوارد (بربادرفته)، آل پاچینو (پدرخوانده)، رابرت واگنر (پلنگ صورتی)، ریچارد هریس (توپ‌های ناوارون)، تی لونگ(مرد ارتشی یا ۷مرد جنگی و دامی برای قهرمان )مل فرر (جنگ و صلح)، جان فینچ (جنون)، جرج سیگال (چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟)، ترنس هیل (برنده یا برگِ برنده و مردی شرق)،گوویندا (خوش شانس و راجا داماد میشود)جرج چاکریس (داستان وست ساید)، کلینت ایستوود (دو قاطر برای خواهر سارا)، جان درک (ده فرمان)، مارتین بالسام (روانی)، ریکی نلسون (ریو براوو)، آلن دلون (زمانی که دزد بودم)، ادموند اوبرایان (ژولیوس سزار)، اسپنسر تریسی (شهر پسران)، کلیف رابرتسون (ظرف عسل)، اسکار ورنر (فارنهایت ۴۵۱)، جیمز گارنر (فرار بزرگ)، جیمز کاگنی (فرشتگان آلوده‌صورت)، جیمز فرنسیسکس (گربهٔ نُه‌دم)، مایکل کین (مردی که می‌خواست سلطان باشد)، تونی کرتیس (وایکینگ‌ها)، آلبرتو سوردی (وداع با اسلحه)، جرج همیلتون، تایرون پاور، سیدنی پوآتیه، استیو مک‌کوئین، گری کوپر، دانا اندروز، هامفری بوگارت، استیفن بوید، پیتر اوتول، ژان-لویی ترنتینیان، تری توماس، راجندرا کومار، جواد قائم‌مقامی، فرامرز قریبیان (غزل)، مسعود اسداللهی (طلاق)، نویل جیسون (محمد رسول‌الله)، و… را بر عهده داشته‌است.

وی از سال ۱۳۴۴ در فیلم‌های سینمایی به ایفای نقش پرداخت و مدیریت دوبلاژ را از سال ۱۳۴۵ آغاز کرد.

وی همسر رفعت هاشم‌پور، دوبلور پیشکسوت سینما و تلویزیون، و همچنین دایی شراره حضرتی، دوبلور، است.

وی در سال‌های بعد از انقلاب، قبل از اینکه صدای سر صحنه در سینمای ایران باب شود، به‌جای سعید راد (مرز)، فرامرز قریبیان (آوار)، مجید مظفری (تیغ و ابریشم، کشتی آنجلیکا)، پرویز پرستویی (شکار)، اصغر همت (هزاردستان)، و… صحبت کرده‌است و اجرای برنامهٔ «دیدنی‌ها» به تهیه‌کنندگی غلامحسین میرزاده را بر عهده داشته‌است. پخشِ این برنامهٔ تلویزیونی از سال ۱۳۶۲ آغاز شد و به مدت ۱۲ سال ادامه یافت. این برنامه در آن سال‌ها که با دوران جنگ هشت‌ساله همزمان بود، روزهای یکشنبه از شبکهٔ دو پخش می‌شد و با اجرای جلال مقامی به یکی از محبوب‌ترین برنامه‌های تلویزیونی در ایران تبدیل شد.

وی در دههٔ شصت، مدیریت دوبلاژ مجموعهٔ تلویزیونی «مارکو پولو» را بر عهده داشته‌است. او در دوبلهٔ مجموعهٔ تلویزیونی «لبهٔ تاریکی» به‌جای شخصیت ‌رونالد ران کریون یکی از به‌یادماندنی‌ترین گویندگی‌های خود را به یادگار گذاشته‌است. همچنین در دههٔ هفتاد در مجموعه‌های تلویزیونی «ارتش سری» (برانت)، «پوآرو» (هستینگز)، «خانوادهٔ رابینسون» (رابینسون)، «شهر مرزی» (جک)، «هشدار برای کبرا ۱۱» (سمیر)، «مزد ترس» (عبدالرضا اکبری)، «پدرسالار» (خسرو شجاع‌زاده)، و… حرف زده‌است.

وی در دههٔ هشتاد، به‌عنوان گویندهٔ ثابت رابین ویلیامز شناخته می‌شد و در فیلم‌های متعددی (انجمن شاعران مرده، خانم داوت‌فایر، جومانجی، هملت، ویل هانتینگ خوب، مرد دویست‌ساله، بی‌خوابی، و…) به‌جای این بازیگر گویندگی کرده‌است.

این دوبلور مطرح، ۱۵ آبان ۱۳۹۳، قبل از اینکه در رادیو البرز سرکارش حاضر شود و برنامهٔ «شنیدنی‌ها» را اجرا کند، دچار سکتهٔ مغزی و اختلال تکلم شد. گرچه وی اکنون نسبت به روزهای اول بروز عارضه، حالش بهتر شده اما در اثر آن سکتهٔ مغزی خفیف که از سر گذراند، صدایش تغییر کرد و تکلم برایش کمی سخت شد.

وی در روز جمعه ۱۴ شهریور ۱۳۹۳، در منزل مسکونی‌اش در مهرشهر کرج دچار حادثه شد و از ناحیهٔ پهلو آسیب دید.

جلال مقامی در سال های آخر عمر به دلیل شرایط جسمانی، به ندرت کار دوبله می کرد .

او در باب دوبله و آیندهٔ آن در ایران می‌گفت:

«بگذارید واقعیت را بگویم که با ادامهٔ روند فعلی چند سال آینده شاهد این اتفاق خواهیم بود که دوبلهٔ ایران از جایگاه رفیع خود را به سطح نازلی برسد.»

جلال مقامی عصر پنجشنبه ۵ آبان ۱۴۰۱ در اثر ایست قلبی درگذشت. [۱]

مراسم تشییع پیکر زنده یاد جلال مقامی صبح یکشنبه هشتم آبان ماه از مقابل خانه هنرمندان ایران برگزار و پیکر او در قطعهٔ هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. مهرداد علاقمند، ابوالحسن تهامی‌نژاد، محمدرضا رضاپور مدیر شبکه نمایش، محسن سوهانی مدیر رادیو نمایش، جلیل فرجاد، بهرام افشاری، مجتبی نقی ای، سعید شیخ زاده، افشین زی نوری، شهزاد بانکی، اردشیر منظم، تورج نصر از جمله چهره های حاضر در مراسم بودند.

دوبلهٔ منحصربه‌فرد او در سریال لبهٔ تاریکی یکی از شاهکارهای مقامی است. از مشهورترین آثار مقامی می‌توان به گویندگی‌اش در آثاری چون «لورنس عربستان به جای عمر شریف»، «شکوه علفزار»، «ارتش سری»، «پوآرو»، «شرلوک هلمز»، «هشدار برای کبری ۱۱ به جای سمیر» اشاره کرد. او در باب دوبلوری و آینده آن در ایران می‌گوید:

بگذارید واقعیت را بگویم که با ادامهٔ روند فعلی چند سال آینده شاهد این اتفاق خواهیم بود که دوبلهٔ ایران از جایگاه رفیع خود را به سطح نازلی برسد.

وی در روز جمعه ۱۴ شهریور ۱۳۹۳ در منزل مسکونی‌اش دچار حادثه شد و از ناحیهٔ پهلو آسیب دید.

بازیگری

• لاکی(۱۳۹۸)
• راز گل شب بو(۱۳۷۲)
• گالان(۱۳۶۹)
• زنگ اول (۱۳۶۳)
• آلونک (۱۳۴۷)
• گردباد زندگی (۱۳۴۷)
• ایستگاه ترن (۱۳۴۵)
• من مادرم (۱۳۴۴)

مدیر دوبلاژ

• تاکسی ۲ (۱۳۸۲)
• معصوم (۱۳۷۷)
• پدر سالار (۱۳۷۳)
• تعقیب سایه‌ها (۱۳۶۹)

سرپرست گویندگان

• آثار شاخص در دوبله

به عنوان داور

• جادوی صدا

۱۷.https://www.isna.ir/amp/1401080503445/