انزالخروج منیّ از انسان را اِنزال میگویند که از آن در بابهای طهارت، صوم، حج، نکاح و دیات سخن رفته است. ۱ - جنابت در انزالانزال از اسباب جنابت است و در آن، فرقی بین بیداری و خواب، اختیار و غیر اختیار، با شهوت و بدون شهوت نیست، ولی در تحقق جنابت در صورت انزال از غیر مخرج متعارف، اختلاف است. ۲ - استبراء در انزالبه قول مشهور، استبراء به بول پس از انزال، بر مرد مستحب است. ۳ - بطلان روزه با انزال عمدیانزال عمدی در روزه واجب معیّن همچون روزه ماه رمضان، حرام و موجب بطلان روزه است. تحریرالوسیله تفصیل مساله را چنین آورده است: (از اموری که روزهدار باید خودداری کند) بیرون آوردن منی است به استمناء، لمس کردن، بوسیدن، تفخیذ و مانند آن از کارهایی که مقصود از آن کارها بیرون آمدن منی باشد، بلکه اگر قصد هم نکرده باشد، ولی عادت داشته که با انجام این کار منی از او خارج شود، این کار هم روزه را باطل میکند. اما اگر بدون اختیار و بدون انجامدادن کاری که باعث بیرون آمدن منی باشد، یا حتی عادت داشته باشد که با آن کار بدون قصد، منی از او خارج شود، این خارجشدن منی روزه را باطل نمیکند.» [۵]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۹۶، کتاب الصوم، القول فیما یجب الامساک عنه، الرابع.
و «کسی که در بین روز محتلم شده، میتواند قبل از غسل جنابت با بول یا با خرطات استبراء کند، اگرچه بداند که باقیماندههای منی که در مجرا است خارج میشود، و اما بعد از غسل با علم به اینکه استبراء باعث (خروج منی و) جنابت جدید میشود احتیاط (واجب) ترک آن است، بلکه وجوب ترک خالی از قوّت نیست. و اگر بعد از انزال منی، از خواب بیدار شود، جلوگیری از بیرون آمدن آن واجب نیست، مخصوصاً اگر باعث حرج و ضرر باشد.» [۶]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۹۷، کتاب الصوم، القول فیما یجب الامساک عنه، مسالة۳.
۴ - انزال عمدی در حجانزال عمدی در حال احرام حرام و موجب کفاره است. در فساد عمره یا حج به آن و لزوم اعاده، اختلاف است. به عقیده امام خمینی از محرمات احرام میباشد «استمناء (بیرون آوردن منی) با دستش یا غیر آن به هر وسیلهای که باشد؛ پس اگر منی بیرون آید یک شتر بر عهده او است، و احتیاط (واجب) آن است که (در حج) چیزی که جماع موجب بطلان آن میشود - بنابر آنچه که در محل آن آمده است - بهواسطه استمناء هم باطل شود.» ۵ - شرط نبودن انزال در نکاحبرای الحاق مولود به زوج به عنوان فرزند، آمیزش کافی است و انزال شرط آن نیست. امام خمینی در تحریرالوسیله مینویسد: «بچهای که از زن متولد میشود فقط با شروطی به شوهرش ملحق میشود (یکی از آنها است) دخول به زن با انزال نطفه یا انزال در فرج و اطراف آن، یا داخل نمودن نطفهاش در آن به هر نحوی که باشد و در دخول بدون انزال نطفه، اشکال است.» [۱۰]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۰، کتاب النکاح، فصل فی احکام الاولاد و الولادة، مسالة۱.
همچنین در احکام طلاق آمده است که «زن سهطلاقه حرام میشود تا اینکه با شوهر دیگری ازدواج نماید و در زوال حرمت به سبب این ازدواج، اموری معتبر است: اول اینکه: شوهر مُحلِّل، بالغ باشد، پس ازدواج غیر بالغ اگرچه نزدیک بلوغش باشد، اعتبار ندارد. دوم اینکه: در قُبُل زن وطی نماید بهطوری که موجب غسل شود، به اینکه حشفه یا به مقدار حشفه - در صورت قطع آن - در آن داخل شده باشد، بلکه در صورت قطع حشفه، کفایت مقداری که صدق کند که دخول شده، خالی از قوت نمیباشد و ترک احتیاط سزاوار نیست. و آیا انزال معتبر است؟ دارای اشکال میباشد و احوط (وجوبی) اعتبار آن است.» [۱۱]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۸، کتاب الطلاق، القول فی اقسام الطلاق، مسالة۶.
۶ - دیه در انزالآسیب رساندن به دیگری به گونهای که آسیب دیده نتواند هنگام آمیزش انزال کند، موجب ثبوت دیه کامل است. امام خمینی در این باره میگوید: «بعضی گفتهاند، اگر جنایتی بر او وارد شود، پس انزال بر او متعذر شود، در آن دیه میباشد. و همچنین است اگر حامله نمودن بر او متعذر گردد. و همچنین است اگر التذاذ به جماع بر او متعذر شود. ولی در همه اینها اشکال است و اقرب ثبوت حکومت است؛ البته در انقطاع جماع - یعنی درصورتیکه جنایت سبب انقطاع اصل جماع و عدم قیام آلت او گردد - احتیاط ترک نشود.» [۱۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۳۲، کتاب الدیات، المقصد الثانی فی الجنایة علی المنافع، السادس.
۷ - پانویس۸ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۲۳. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |