جزء (قرآن)

جزء از معیارهای تقسیم قرآن است. هر جزء معادل یک سی‌ام قرآن کریم و تقریباً معادل بیست صفحه از آن به خط عثمان طه است. هر جزء به چهار حزب تقسیم می‌شود. جزء سی‌ام با داشتن ۳۷ سوره بیشترین تعداد سوره را دارا است. در برخی فرهنگ‌ها، جزء‌های قرآنی را به نام شماره آن جزء یا به نام کلمه آغازکننده جزء می‌خوانند.

مفهوم شناسی

«جزء» از تقسیمات قرآنی است. مسلمانان قرآن را به سی جزء، یعنی سی بخش تقسیم کرده‌اند. در برخی فرهنگ‌ها، جزء‌های قرآنی را به نام شماره آن جزء یا به نام کلمه آغازکننده جزء می‌خوانند؛ مثلا «عَمّ جُزء» به معنای جزء سی‌ام است که با «عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ» آغاز می‌شود. هر جزء شامل ۴ حِزب است و در رسم‌الخط عثمان طه، بیست صفحه را شامل می‌شود.

تاریخچه

تقسیم‌بندی ابتدایی قرآن بر اساس روایتی از پیامبر(ص) بوده که قرآن را به چهار قسمت تقسیم می‌کند: «سَبعُ طِوال»، «سُنَن»، «مَثانی» و «مُفَصَّل». درباره تاریخِ شروعِ تقسیم‌بندی قرآن به سی جزء، بین صاحب‌نظران اختلاف است. گفته شده است این تقسیم‌بندی در زمان حجاج بن یوسف ثقفی آغاز شده است. برخی نیز گفته‌اند مأمون عباسی امر کرد که قرآن را اینگونه تقسیم‌بندی کنند. معروف است تقسیم قرآن به ۱۲۰ حزب و سی جزء برای آسان شدن قرائت در مدارس یا مراکز دیگر بوده است. البته تقسیم قرآن به جزء و حزب منشأ قرآنی و روایی ندارد.

فرهنگ جزء خوانی

در ایران و برخی کشورها، مسلمانان در ماه رمضان ختم قرآن می‌کنند. به همین جهت در هر روز یک جزء از قرآن را می‌خوانند که به این خواندن روزانه، جزءخوانی گفته می‌شود. تلویزیون ایران برخی جزءخوانی‌‎ها در اماکن متبرکه را، به صورت مستقیم از شبکه‌های مختلف صدا و سیما پخش می‌کند.

جزءها و سوره‌ها

پانویس

منابع

پیوند به بیرون