قسم‌های قرآنقسمهای قرآن به سوگندهای یادشده در قرآن اطلاق می‌شود. ۱ - عظمت سوگندهای قرآنیکی از معارف بزرگ قرآن، سوگندهای آن است. عظمت سوگندهای قرآن در صورتی روشن می‌شود که بدانیم عرب جاهلی در دوران نزول قرآن به شراب ، آلات موسیقی ، چشم و ابروی معشوقه خود و… زیاد سوگند یاد می‌کرد؛ درحالی که در چهل موردی که قرآن سوگند یاد کرده، علاوه بر قسم به ذات پروردگار، به موضوعاتی همچون قرآن، نفس، خورشید ، ماه ، آسمان ، زمین ، روز ، شب ، قلم و… سوگند یاد شده و خود این سوگندها فکر بشر را به مطالعه و بررسی عظمت آن‌ها متوجه کرده است. جا دارد قرآن درباره سوگندهای خود بگوید: (وانه لقسم لو تعلمون عظیم)؛ «و این سوگندی است بسیار بزرگ، اگر بدانید» ۲ - فلسفه سوگندهای قرآنگفتهاند اگر قسم برای مؤمن است، مؤمن که به مجرد خبر دادن و شنیدن سخنان خدا، بدون قسم هم آن را تایید می‌کند؛ اگر سوگند برای مسلمان شدن کافر باشد، که سودی برایش ندارد؛ پس فلسفه سوگندهای قرآن چیست؟ در جواب گفته‌اند قرآن به زبان عربی است و عرب‌ها عادت داشتند قسم یاد کنند؛ به ویژه در جایی که می‌خواستند چیزی را تاکید کنند. برخی گفته‌اند خداوند برای اتمام حجت و تاکید آن حجت سوگند یاد می‌کند. همچنین حکم از دو راه «شهادت» یا «قسم» قطعی می‌شود و خداوند هر دو را در قرآن آورده است. ۳ - سخن خداوند درباره شهادت و قسمخداوند درباره شهادت می‌فرماید: (شهد الله انه لا اله الا هو والملائکة واولوا العلم)؛ خدا گواهی دهد جز ذات اقدس خود خدایی نیست، و فرشتگان و دانشمندان نیز به یکتایی او گواهی دهند». درباره قسم نیز می‌فرماید: (قل‌ای وربی انه لحق)؛ «ای رسول ما! بگو آری! قسم به خدای من! همه وعده‌ها حق است». [۶]
عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص۴۵.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته ازمقاله«قسم‌های قرآن». |