فاصلهفاصله یعنی جدایی یا مقدار دوری دو یا چند چیز از هم می‌باشد. ۱ - فاصله و موالاتبه طور کلی در اعمالی که موالات در آنها شرط است، فاصله انداختن میان اجزای عمل، بیش از مقدار معمول به صورتی که موالات را برهم زند، موجب بطلان آن می‌شود،مانند موالات میان اجزای نماز و نیز میان حروف و کلمات در قرائت نماز، همچنین میان دورهای طواف و ایجاب و قبول در عقود. ۲ - احکام مرتبطاز احکام مرتبط با آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، نکاح و احیاء موات سخن گفته‌اند. ۲.۱ - در طهارتبه قول مشهور، مستحب است بین چاه آب و چاه فاضلاب در زمین سخت و نیز در صورت پایین بودن سطح چاه فاضلاب از چاه آب، پنج ذراع فاصله باشد. این فاصله در زمین نرم و نیز در صورت برابر بودن سطح فاضلاب یا بلند بودن آن نسبت به چاه آب، هفت ذراع است. ۲.۲ - در صلاتاز شرایط صحّت نماز جماعت، فاصله غیر معمول نبودن میان امام و مأمومان، و نیز میان مأموم و کسانی است که واسطه بین او و امام اند. مستحب است در نماز در حال قیام، میان پاها به اندازه سه انگشت باز تا یک وجب فاصله باشد. به قولی، جلوتر ایستادن زن از مرد و یا محاذی وی ایستادن در نماز حرام و موجب بطلان آن است؛ اما اگر بین آن دو حایل یا ده ذراع فاصله باشد، اشکال ندارد. نماز گزاردن میان قبرها بنابر مشهور مکروه است، مگر آنکه میان نماز گزار و قبر از چهار جهت ده ذراع فاصله باشد یا میان او و قبر حایلی وجود داشته باشد. اقامه دو نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ صحیح نیست. ۲.۳ - در صومدر موارد وجوب پی درپی گرفتن روزه، مانند دو ماه روزه کفّاره که یک ماه و یک روز آن باید پیاپی انجام شود، چنانچه بدون عذر بین آنها فاصله بیندازد، باید دوباره روزه را از سر بگیرد. ۲.۴ - در حجبه قول منسوب به مشهور، بر کسی که فاصله محل زندگی او تا مکّه یا مسجد الحرام بنابر اختلاف دیدگاهها ۴۸ میل (شانزده فرسخ) و بیشتر از آن می‌باشد، حج تمتع واجب است. فاصله انداختن میان سعی و طواف تا شب، به قول مشهور جایز است؛ لیکن تأخیر سعی از طواف تا روز بعد، بدون عذر جایز نیست. در رمی، مستحب است بین رمی کننده و جمره ده تا پانزده ذراع فاصله باشد. آیا می‌توان دو عمره را پی درپی به جا آورد یا باید میان آن دو، فاصله زمانی خاصی رعایت شود؟ و در فرض دوم، مدت فاصله چقدر است؟ مسئله اختلافی است. برخی هر ده روز، برخی دیگر هر ماه و برخی در هر سال یک عمره را مستحب دانسته‌اند. ۲.۵ - در نکاحدر حصول محرمیت به رضاع، شرط است که شیر خوردن از یک زن پی درپی باشد؛ بدین معنا که در اثنای آن، از زنی دیگر شیر نخورد. ۲.۶ - در احیاء مواتبه قول مشهور، حدّ فاصله حریم چشمه از چهار طرف در زمین سست هزار ذراع و در زمین سخت پانصد ذراع است. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۶۳۳. |