ذراعذراع دو تعریف دارد و در ابواب مختلف فقهی مانند طهارت ،صلات از آن بحث می شود . فهرست مندرجات۲ - تعریف دوم ذراع ۳ - توضیح ذراع به معنای اول( حد فاصل آرنج تا سر انگشت) ۴ - کاربرد ذراع به معنای اول ۵ - احکام ذراع به معنای نخست ۵.۱ - وجوب شستن ذراع در وضو ۵.۲ - پوشاندن ذراع ۵.۳ - دیه ذراع ۶ - کاربرد ذراع به معنای دوم ۷ - احکام ذراع به معنای دوم ۷.۱ - استحباب فاصله بین چاه مستراح و چاه آب ۷.۲ - مقدار حریم راه ۷.۳ - مقدار حریم چشمه ۷.۴ - مقدار حریم چاه ۷.۵ - استحباب نگارش آیه الکرسی در ارتفاع خاص ۷.۶ - خوابیدن روی بام بدون حفاظ ۷.۶.۱ - مقدار بلندی حفاظ بام ۸ - پانویس ۹ - منبع ۱ - تعریف اول ذراعذراع به حد فاصل آرنج تا سر انگشت میانی می گویند. ۲ - تعریف دوم ذراعواحد اندازه گیرى طول نیز می باشد . ۳ - توضیح ذراع به معنای اول( حد فاصل آرنج تا سر انگشت)مراد از ذراع به معناى دوم، ذراع انسان معتدل در خلقت و قامت است. طول ذراع را برابر ۲۴ انگشت، برابر شش قبضه- هر قبضه چهار انگشت به هم چسبیده- برابر ۶۵/ ۴سانتى متر ذکر کرده‌اند. [۲]
الاوزان و المقادیر،ص ۱۳۶.
۴ - کاربرد ذراع به معنای اولاز ذراع به معناى نخست در بابهاى طهارت، صلات، نکاح، قصاص و دیات سخن گفته‌اند. ۵ - احکام ذراع به معنای نخست۵.۱ - وجوب شستن ذراع در وضوشستن ذراع دست راست و سپس ذراع دست چپ در وضو واجب است. مستحب است مرد از ظاهر ذراع و زن از باطن آن آغاز به شستن کنند. همچنین امور ذیل مستحب است: سه بار شستن تمام یا تا نصف دو ذراع قبل از غسل جنابت؛ سه بار شستن نصف ذراع از دو دست میت پیش از هر غسل از غسلهاى سه گانه او؛ گذاردن دست بر ذراع بیمار براى عیادت کننده و نهادن هر دو ذراع بر روى زمین هنگام سجدۀ شکر ۵.۲ - پوشاندن ذراعپوشاندن مواضعى از بدن، همچون ذراع از نامحرم بر پیرزنانى که بر اثر پیری امید و رغبتى به ازدواج ندارند، واجب نیست اگر کسى به جنایت، ذراع دیگرى را از آرنج قطع کند، قصاص مى‌شود ۵.۳ - دیه ذراعدیه قطع دو ذراع دیه کامل و دیه قطع یکى، نصف آن است [۱۳]
مفتاح الکرامة، ج۲۱، ص ۲۷۸.
۶ - کاربرد ذراع به معنای دوماز ذراع به معناى دوم در بابهاى طهارت، صلات، حج و احیاء موات سخن رفته است. ۷ - احکام ذراع به معنای دوم۷.۱ - استحباب فاصله بین چاه مستراح و چاه آببنابر مشهور مستحب است بین چاه مستراح و چاه آب در زمین سخت و نیز در غیر زمین سخت در صورتى که سطح چاه آب بالاتر از چاه مستراح باشد، پنج ذراع و در زمین نرم و نیز در غیر زمین نرم در صورتى که سطح چاه مستراح بالاتر از چاه آب یا مساوى آن باشد، هفت ذراع فاصله باشد. مستحب است طول پارچه‌اى که رانهاى میت را با آن مى‌بندند ۵/ ۳ ذراع باشد نماز گزاردن زن محاذى با مرد یا جلوتر از او بنابر قولى حرام و بنابر قولى دیگر مکروه است؛ لیکن با وجود حائل یا ده ذراع فاصله بین آن دو اشکال ندارد. بنابر مشهور نماز گزاردن بین قبور مکروه است، مگر آنکه بین نمازگزار و قبر، حائل یا ده ذراع فاصله باشد. مستحب است در رمی جمره بین رمى کننده و جمره ، ده تا پانزده ذراع فاصله باشد. ۷.۲ - مقدار حریم راهحریم راه در زمین موات پنج یا هفت ذراع است . ۷.۳ - مقدار حریم چشمهحریم چشمه در زمین سخت پانصد ذراع و در زمین نرم هزار ذراع است . ۷.۴ - مقدار حریم چاهحریم چاه ى که براى شرب حیوانات کنده شده ، چهل ذراع و چاه تأمین کنندۀ آب کشاورزى ، شصت ذراع است. ۷.۵ - استحباب نگارش آیه الکرسی در ارتفاع خاصاگر ارتفاع دیوار اتاق بیشتر از هشت ذراع باشد، نوشتن آیة الکرسی در ارتفاع هشت ذراعى و بالاتر از آن در گرداگرد اتاق مستحب است. ۷.۶ - خوابیدن روی بام بدون حفاظخوابیدن روى بام بدون حفاظ مکروه است. ۷.۶.۱ - مقدار بلندی حفاظ بامحداقل بلندى حفاظ از چهار طرف دو ذراع یا یک ذراع و یک وجب است. [۲۵]
کشف الغطاء، ج ۳، ص ۹۷.
۸ - پانویس
۹ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص ۷۰۵. |