زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

پستان





پستان، عضو معروف در انسان و حیوان است که از آن در بابهاى طهارت، صلات، نکاح، قصاص و دیات سخن رفته است.


۱ - احکام پستان در باب طهارت


پستان انسان اعم از زن و مرد موضوع احکامى چند قرار گرفته است که بدان اشاره مى‌شود.
هنگام کفن کردن میت زن، پیچیدن پارچه‌اى دور پستانها و بستن آن بر پشت او مستحب است.
برخى در استحباب آن توقّف و اشکال کرده‌اند.
[۱] جواهر الکلام ج۴، ص۲۱۰.    

در تحریرالوسیله و در خصوص میّت زن آمده است: «و لفّافة یُشدّ بها ثدیاها الی‌ ظهرها»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۷۹، کتاب الطهارة، القول فی مستحبات الکفن و آداب التکفین.    
و با پارچه‌ای، پستان‌هایش به پشتش بسته شود.

۲ - احکام پستان در باب صلات


مستحب است زن درحال قیام نماز به منظور پوشاندن حجم پستانها آنها را با دستهاى خود به سینه بچسباند.
[۳] العروة الوثقی ج۱، ص۷۰۲.    


۳ - احکام پستان در باب نکاح


از شرایط نشر حرمت در رضاع آن است که کودک از پستان زن زنده
[۴] . توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۴۳۵ م ۲۴۷۴.
شیر بخورد.
[۵] جواهر الکلام ج۲۹، ص۲۸۸.    
و این «حکم الهی است»
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۴۰، استفتائات امام خمینی، ج۹، ص۹۹، سؤال۱۰۳۱۵.    
بنابراین «اگر شیر به حلق او ریخته شود یا شیر دوشیده شده از زن را بیاشامد، حرمت پیدا نمی‌کند»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۸۵، کتاب النکاح، القول:فی الرضاع، الثانی.    
همچنین «اگر از پستان‌ زنی که مرده است شیر بخورد فایده ندارد.»
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۹، توضیح المسائل امام خمینی، ص۴۴۰، مساله ۲۴۷۴.    


۴ - احکام پستان در باب قصاص و دیات


امام خمینی در تحریرالوسیله در احکام نظر با بیان جواز نگاه مرد - بدون تلذذ و شهوت - به دختر بچه مادامی‌که بالغ نشده آورده‌اند: «احتیاط (مستحب) و اولی‌ این است که به جاهایی که عادت بر پوشاندن آن‌ها با لباس‌های متعارف، جاری نمی‌باشد اکتفا شود مانند صورت و دست‌ها تا مچ و موی سر و دو ذراع و دو پا، نه مثل ران و کپل و کمر و سینه و پستان‌، پس، سزاوار نیست که احتیاط در آن‌ها ترک شود.»
[۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۲، کتاب النکاح، احکام النظر، مسالة ۲۵.    

و صاحب عروه معتقد است: نگاه کردن مرد به پستان زن به منظور شهادت دادن بر رضاع از مستثنیات حرمت نظر نبوده و جایز نیست.
[۱۰] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۵، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۶۱۴، کتاب النکاح، احکام النظر، مسالة ۳۵.    
همچنین بر زنان سالخورده که همانند آنان را امید شوهر کردن نمی‌رود گرچه کشف قسمتی از مو و ذراع جایز است لیکن جایز نیست که پستان خویش را در مقابل نامحرم آشکار نمایند.
[۱۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۵، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۶۱۴، کتاب النکاح، احکام النظر، مسالة ۳۵.    

امام خمینی در خصوص مردی که عادت کرده که گاهی شیر از پستان‌ زوجه خود می‌خورد می‌فرمایند: «این عمل را ترک کند.»
[۱۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۹، استفتائات امام خمینی، ج۸، ص۶۲، سؤال۹۱۰۵.    
و دیه هر پستان زن، نصف دیه او و دیه هر دو پستان، دیه کامل زن است
[۱۳] جواهر الکلام ج۴۳، ص۲۶۳.    

در اینکه دیه نوک پستان مانند دیه خود پستان مى‌باشد یا دیه هریک از دو نوک پستان، یک هشتم و دیه هر دو یک چهارم است و یا ارش گرفته مى‌شود، اختلاف است.
[۱۴] جواهر الکلام ج۴۳، ص ۲۶۴.    
[۱۵] مبانی تکملة المنهاج ج۲، ص۳۰۹- ۳۱۰.    

در اینکه دیه دو نوک پستان مرد دیه کامل است یا در هریک، یک هشتم دیه (۱۲۵ دینار) است و یا ارش گرفته مى‌شود، اختلاف است.
[۱۶] جواهر الکلام ج۴۳، ص۲۶۴- ۲۶۵.    
[۱۷] مبانی تکملة المنهاج ج۲، ص۳۰۹.    

قصاص در پستان- اعم از زن و مرد- ثابت است
[۱۸] قواعد الاحکام ج۳، ص۶۴۱.    
[۱۹] ایضاح الفوائد ج۴، ص۶۴۶.    

امام خمینی در خصوص دیه و قصاص جنایت به ثدی در تحریرالوسیله می‌فرمایند: در پستان‌ زن و حلمه (نوک پستان‌) او، قصاص است، پس اگر زنی پستان‌ زن دیگری یا حلمه پستان‌ او را قطع نماید از او قصاص می‌شود. و همچنین در حلمه مرد قصاص است؛ پس اگر حلمه او را قطع نماید با تساوی محل، از او قصاص می‌شود. پس راست به راست و چپ به چپ است. و اگر مرد حلمه پستان‌ زن را قطع کند آن زن بدون رد، حق قصاص دارد.
[۲۰] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۲، کتاب االقصاص، القسم الثانی:فی قصاص ما دون النفس، مسالة ۳۲.    

«در پستان‌های زن دیه (کامل) او می‌باشد و در هر یک از آن‌ها نصف دیه‌اش می‌باشد.»
[۲۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۰، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۱.    
و «اگر هر دو یا یکی از آن‌ها با چیزی از پوست سینه، بریده شود، در پستان‌ - به آنچه که گذشت - دیه‌اش می‌باشد و در پوست، حکومت است. و اگر بر سینه جراحتی که‌ به جوف آن برسد وارد کند علاوه بر آن، دیه جائفه (جراحتی که به درون بدن برسد) لازم می‌باشد.»
[۲۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۰، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۲.    
و «اگر پستان صدمه ببیند و شیرش با بقای پستان قطع شود یا آمدن شیر با بودن آن در پستان، متعذر گردد یا آمدن شیر در وقتش با اینکه فعلاً در آن نیست، متعذر گردد، یا شیرش کم شود، یا عیب پیدا کند مانند اینکه شیر مخلوط به خون یا چرک بیرون بیاید، در آن حکومت است.»
[۲۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۱، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۳.    
و «اگر دو «حلمه» (نوک پستان) را از زن قطع کند بعضی گفته‌اند: در آن دیه کامل است، ولی در آن اشکال می‌باشد. و حکومت محتمل است. و احتمال حساب به مساحت نیز می‌باشد. اما آخری خالی از رجحان نیست.»
[۲۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۱، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۴.    
و «در حلمه پستان مرد یک هشتم دیه - یک صد و بیست و پنج دینار - می‌باشد. و در هر دو با هم ربع می‌باشد. و در قولی آمده است که در آن‌ها، دیه کامل است، ولی اولی اقوی می‌باشد.»
[۲۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۱، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۵.    




۵ - حکم قربانی کردن حیوان دارای یک پستان


بنابر تصریح برخى، حیوان داراى یک پستان براى قربانی کفایت نمى‌کند.
[۲۶] مختلف الشیعة ج۴، ص۲۸۸.    



۶ - پانویس

 
۱. ↑ جواهر الکلام ج۴، ص۲۱۰.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۷۹، کتاب الطهارة، القول فی مستحبات الکفن و آداب التکفین.    
۳. ↑ العروة الوثقی ج۱، ص۷۰۲.    
۴. ↑ . توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۴۳۵ م ۲۴۷۴.
۵. ↑ جواهر الکلام ج۲۹، ص۲۸۸.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۴۰، استفتائات امام خمینی، ج۹، ص۹۹، سؤال۱۰۳۱۵.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۸۵، کتاب النکاح، القول:فی الرضاع، الثانی.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۹، توضیح المسائل امام خمینی، ص۴۴۰، مساله ۲۴۷۴.    
۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۲، کتاب النکاح، احکام النظر، مسالة ۲۵.    
۱۰. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۵، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۶۱۴، کتاب النکاح، احکام النظر، مسالة ۳۵.    
۱۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۵، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۶۱۴، کتاب النکاح، احکام النظر، مسالة ۳۵.    
۱۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۹، استفتائات امام خمینی، ج۸، ص۶۲، سؤال۹۱۰۵.    
۱۳. ↑ جواهر الکلام ج۴۳، ص۲۶۳.    
۱۴. ↑ جواهر الکلام ج۴۳، ص ۲۶۴.    
۱۵. ↑ مبانی تکملة المنهاج ج۲، ص۳۰۹- ۳۱۰.    
۱۶. ↑ جواهر الکلام ج۴۳، ص۲۶۴- ۲۶۵.    
۱۷. ↑ مبانی تکملة المنهاج ج۲، ص۳۰۹.    
۱۸. ↑ قواعد الاحکام ج۳، ص۶۴۱.    
۱۹. ↑ ایضاح الفوائد ج۴، ص۶۴۶.    
۲۰. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۶۲، کتاب االقصاص، القسم الثانی:فی قصاص ما دون النفس، مسالة ۳۲.    
۲۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۰، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۱.    
۲۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۰، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۲.    
۲۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۱، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۳.    
۲۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۱، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۴.    
۲۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۲۱، کتاب الدیات، المقصد الاول:فی دیات الاعضاء، الرابع العشر:الثدیان، مسالة ۵.    
۲۶. ↑ مختلف الشیعة ج۴، ص۲۸۸.    


۷ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج‌۲، ص ۲۶۵.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.


رده‌های این صفحه : اندام‌های بدن | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه | قصاص و دیات | نماز




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.