چرکچرك جرمی تیره رنگ است که بر بدن یا لباس و مانند آن می نشیند و از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند. ۱ - تعریف چرکچرك، مايع سفيد يا زرد رنگ بر آمده از زخم يا دمل، جرم تيره رنگ و معمولًا چربِ نشسته بر بدن، لباس و مانند آن است. ۲ - چرک برآمده از زخمچرك برآمده از زخم در صورتى كه آلوده به خون نباشد پاک است. خون ناشى از زخم بدن قبل از بهبود زخم در نماز مَعفُو است. همچنين چرك آن، حتّى در صورت آلودگى به خون [۲]
العروة الوثقى، ج۱، ص۲۰۲- ۲۰۴.
چرك برآمده از بدن بر اثر كيسه كشيدن در حمام و مانند آن پاك است. ۳ - نجاست چرک کافرچرك بدن کافر به تبعيت از بدن او نجس است كه با اسلام آوردن وى، بدن و نيز چرك آن پاك مى‌گردد. چرك بدن اگر جزء بدن به شمار رود- مانند چركهايى كه با كيسه كشيدن و مانند آن از پوست جدا مى‌شود- مانع وضو و غسل نيست و ازاله آن واجب نخواهد بود؛ امّا اگر عرفاً جزء بدن به شمار نرود در صورتى كه مانع رسيدن آب شود ، ازاله آن لازم است. [۵]
التنقيح (الطهارة)، ج۴ ، ص۱۱۶- ۱۱۷.
۴ - چرک زیر ناخن میتبنابر قول مشهور، ازاله كثافت زير ناخن میت با خلال مکروه است. برخى قدما حکم به عدم جواز آن كرده‌اند. كثافت زير ناخن دو حالت دارد. اگر محلّ آن از باطن محسوب گردد- مانند موردى كه ناخن در حدّ متعارف باشد نه بلندتر- ازاله آن واجب نيست؛ ليكن اگر از ظاهر شمرده شود و كثافت، مانع رسيدن آب به زير آن باشد، در وجوب ازاله آن مطلقا يا عدم وجوب مطلقا [۱۰]
منهاج المؤمنين، ج۱، ص۶۸.
و يا وجوب، تنها در صورتى كه كثافت بيش از حدّ متعارف باشد، اختلاف است. قول اوّل به مشهور نسبت داده شده است. [۱۲]
وسيلة النجاة، ص۲۳.
گروهى قائل به قول سوم شده‌اند. برخى قائلان به وجوب ازاله تصريح كرده‌اند با داشتن مشقت يا عسر و حرج، ازاله واجب نيست. ۵ - لباس چرکین در نماز و احرامپوشيدن لباس چركين به ويژه هنگام نماز و احرام مکروه است؛ ليكن در صورت چركين شدن لباس احرام، شستن آن در حال احرام کراهت دارد. حمام كردن و زدودن چرك بدن به ويژه قبل از احرام مستحب است ۶ - نفقه زناز نفقه واجب زن بر شوهر، فراهم كردن لوازم نظافت و بر طرف كنندۀ چرك بدن، مانند صابون است. بر زن واجب است از آنچه موجب ناخوشايندى شوهر مى‌شود، مانند خوردن پیاز و سیر و آلودگى لباس و بدن به چرك و كثافات، اجتناب كند؛ چنان كه شوهر مى‌تواند همسر خود را به اجتناب از آنها وادار نمايد. ۷ - حرمت خوردن چرک بدنچرك و كثافتهاى بدن و زخم از خبائث به شمار مى‌روند و خوردن آنها حرام است. [۲۷]
مهذّب الاحكام، ج۲۳، ص۱۵۲- ۱۵۳.
۸ - پانویس
۹ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۱۷۴. |