خیبرخیبر منطقه‌ای در شمال مدینه است. ۱ - موقعیت جغرافیایی خیبرخیبر در فاصله ۱۶۵ کیلومتری شمال مدینه قرار داشت. ۲ - ساکنین خیبربه جز یهودیانی که در مدینه زندگی می‌کردند، شماری یهودی در منطقه خیبر مدینه زندگی می‌کردند. این جماعت در تعدادی قلعه زندگی می‌کردند و برای زراعت به بیرون از قلعه‌ها می‌آمدند. ۳ - وضعیت آب و هوایی خیبرمنطقه خَیبر به لحاظ زراعی منطقه‌ای حاصل‌خیز، با آب و آبادانی فراوان و از بهترین مناطق حجاز بوده است. بیشترین محصول آن خرما بوده و وفور این محصول تا اندازه‌ای بود که بردن خرما به خیبر مورد طعنه بوده است. ۴ - مرکز فعلی خیبرمرکز فعلی منطقه خیبر شهر الشُرَیْف است. میان مدینه و الشریف ۱۶۳ کیلومتر فاصله است. ۵ - توطئه یهودیان خیبریهودیان خیبر پس از ماجرای بنی نضیر و بنی قریظه، به شماری از سران یهودی مانند سلاّم بن ابی الحقیق و حُیَی بن اخطب پناه داده بودند، به توطئه بر ضد پیامبر(صلی الله علیه وآله)می‌پرداختند. ۶ - فتح خیبر به دست مسلمانانبه همین دلیل، در محرم سال هفتم هجری مورد هجوم سپاه اسلام قرار گرفتند. در این حملات، قلعه‌های یهودی مانند قلعه ناعم، قموص و... یکی پس از دیگری سقوط کرد و به دست مسلمانان افتاد. در یکی از همین قلعه‌ها است که مرحب یهودی به دست امام علی(علیه السلام) به قتل می‌رسد. یکی از قلعه‌ها در حصار ماند و از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) خواستند که اگر مال و جانشان محفوظ باشد، هر شرطی را می‌پذیرند. ۷ - پانویس
۸ - منبعآثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۹۶، رسول جعفریان. |