زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

تضییع





تضییع به معنی پایمال کردن و تباه ساختن که در بیشتر موارد با اضافه به حق و مال و در پاره‏اى موارد با اضافه به نماز و حدود به کار رفته است


۱ - تضییع در فقه



از آن به مناسبت در بابهایى نظیر صلات، حج، حجر، ودیعه، اجاره، شهادات و حدود سخن گفته شده است.

۱.۱ - تضییع مال


تضییع مال به اسراف و تبذیر حرام است.
کودکى که به سنّ بلوغ رسیده است در صورت رشید بودن، مى‏تواند اختیاردار اموال خود باشد. از نشانه‏هاى رشد وى، عدم تضییع مالى است که جهت آزمایش در اختیار او قرار مى‏گیرد

۱.۲ - تضییع حق


تضییع حقّ دیگرى حرام و در حقوق مالى ضمان‌ آور است؛ از این‏رو، اگر فرد امینى در نگهدارى مال امانتى کوتاهى کند تا تلف شود ضامن خواهد بود.
کسى که فرزندان صغیرى دارد با دیدن نشانه‏هاى مرگ در خود واجب نیست براى ایشان قیم تعیین کند مگر آنکه ترک آن موجب ضایع شدن حقوق و اموال آنان گردد.
[۳] العروة الوثقى ج۱، ص۳۷۱.
[۴] مستمسک العروةج۴، ص۳۷۱.

اگر نذر زن یا اجیر کردن خود جهت شیر دادن کودکى موجب تضییع حقّ شوهر گردد، صحت نذر یا اجاره منوط به اجازه شوهر است.
[۵] مناسک حج (سید محمد روحانى)، ص۴۹.

شهادت به باطل از مصادیق تضییع حق، و حرام است؛
[۷] مجمع المسائلج ۳، ص۱۵۰.
چنان‏که سوگندى که با آن حقّى از مسلمان پایمال شود حرام مى‏باشد.

۱.۳ - تضییع نماز


تضییع نماز یعنى تأخیر آن تا آخر وقت- به‏گونه‏اى که زمان براى به‏جا آوردن فریضه کفایت نکند- و یا تا خارج شدن تمامى وقت، حرام است.
همچنین تضییع به تأخیر نماز واجب از اوّل وقت آن بنابر قول به عدم جواز تأخیر از اوّل وقت مگر به جهت عذر؛
البتّه بنابر قول به جواز تأخیر، این نوع تضییع بدون عذر مکروه است.

۱.۴ - تضییع حدود


ضایع کردن حدود الهى به ترک اقامه آن با فراهم بودن شرایط، حرام است.

۲ - پانویس


 
۱. الحدائق الناضرة ج۲۰، ص۳۵۱.    
۲. مستند الشیعةج۱۷، ص۳۵۳.    
۳. العروة الوثقى ج۱، ص۳۷۱.
۴. مستمسک العروةج۴، ص۳۷۱.
۵. مناسک حج (سید محمد روحانى)، ص۴۹.
۶. المسائل المنتخبة (سید محمد روحانی)، ص۲۷۰.    
۷. مجمع المسائلج ۳، ص۱۵۰.
۸. توضیح المسائل (بهجت) (عربی)، ص۵۰۷.    
۹. الحدائق الناضرة ج۶، ص۲۰.    
۱۰. الحدائق الناضرة ج۶، ص۲۶.    
۱۱. المهذب ج۲، ص۵۱۸.    


۳ - منبع


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۱۰.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات فقهی | واژه شناسی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.