زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

ارداف





به قصد کردن معنایی با الفاظ نزدیک به معنای حقیقی گویند.


۱ - تعریف



یکی از انواع بدیع که شبیه کنایه است «ارداف» نام دارد و به آن « تبتیع » نیز می‌گویند؛ «ارداف» یعنی این که متکلم معنایی را قصد کند و آن را نه با الفاظی که برای آن وضع شده و نه با الفاظ اشاره‌ای؛ بلکه با لفظی هم ردیف و نزدیک به معنای حقیقی تعبیر کند؛ مانند:(وقضی الامر)؛ "و فرمان گزارده شده". اصل آن چنین بوده است:«هلک من قضی الله هلاکه و نجی من قضی الله نجاته»؛ یعنی آن کسانی که خداوند به هلاکتشان حکم کرده بود، هلاک شدند، و کسانی که نجاتشان را واجب کرده بود، نجات یافتند.

۲ - دلیل ارداف



عدول از لفظ اصلی، برای رعایت ایجاز و توجه دادن به این است که هلاکت هالکان و نجات ناجیان به دستور کسی تحقق یافت که امرش از بین نمی‌رود و حکمش رد نمی‌شود؛ زیرا هر امری مستلزم آمری است و تحقق خواسته آمر، بر قدرت و غلبه او دلالت دارد؛ در نتیجه، تنها راه نجات از عقاب و رسیدن به ثواب ، فرمانبرداری از او است.
[۳] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۶.
[۵] بستانی، بطرس، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۳۳.


۳ - پانویس


 
۱. سوره هود/۱۱، آیه۴۴.    
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص ۲۸۴-۳۷۹.    
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۶.
۴. باقلانی، محمد بن طیب، اعجازالقرآن، ص۷۱.    
۵. بستانی، بطرس، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۳۳.


۴ - منبع



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ارداف».    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.