پنهانآنچه که مقابل آشکار باشد را پنهان می گویند و از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، نکاح، قضاء، حدود، تعزیرات و دیات به مناسبت سخن گفته شده است. ۱ - پنهان و احکام آن در تخلی و بیماری و گناهپنهان شدن شخص از دید دیگران هنگام تخلی، مخفی نگهداشتن بیماری به مدّت سه روز بر مریضو پنهان نگه داشتن و بر ملا نکردن گناهانی که حق اللّه به شمار میروند، مستحب است. ۲ - پنهان و احکام آن در کالای معیوب و مرگ انسانپنهان کردن عیب کالا در صورتی که مصداق غش نباشد، داد و ستد در محلّ تاریکی که عیب کالا در آن جا پنهان میماند و نیز پنهان کردن مرگ انسان بر فرزندان، بستگان و نزدیکان وی ـ جز در موردی که پنهان داشتن از جهاتی رجحان دارد ـ مکروه است. ۳ - پنهان بودن صدقهافضل آن است که صدقه مستحب مخفیانه و زکات واجب آشکارا به مستحق پرداخت گردد؛ بلکه انجام دادن هر عمل مستحب به طور پنهان ـ جز در موارد خاص و برای اشخاص خاص ـ بویژه برای کسی که از ریا میترسد، مستحب است. [۸]
کشفالغطاء، ج۱، ص۳۱۸.
۴ - آگاهی از عیب دیگرانتلاش در جهت آگاهی از عیوب پنهان دیگران و فاش کردن آن جایز نیست. ۵ - غش در معاملاتمخلوط کردن کالای مورد معامله با چیزی که پیدا نیست و خریدار از آن اطّلاع ندارد، مانند مخلوط کردن شیر با آب، غَشّ به شمار میرود و حرام است. ۶ - پنهان بودن مراسم عقد نکاحبرگزاری مراسم عقد نکاح به طور نهان کراهت دارد، بلکه آشکارا انجام دادن و شاهد گرفتن بر آن مستحب است. ۷ - پنهان بودن شرب خمربر کافر ذمّیای که پنهان از دید مسلمان، خمر مینوشد حد جاری نمیشود؛ لیکن اگر تظاهر کند حد بر او جاری میگردد.لازم است کافر ذمّی شراب یا آلت لهو و مانند اینها را ـ که بر اساس کیش خود مالک آن میشود، لیکن در اسلام حرام و ملکیّت ناپذیر است ـ پنهان و بدور از انظار نگهداری کند. در این صورت اگر کسی هرچند مسلمان، آن را تلف نماید ضامن است؛ ولی اگر در انظار باشد تلف کردن آن ضمانتآور نیست. ۸ - قاضی و تحقیق پنهانی از عدالت شهودبر قاضی مستحب است تحقیق از عدالت شهود را پنهانی انجام دهد تا تزکیه کنندگانِ شهود، متّهم نشوند که از روی حیا یا ترس و مانند آن به عدالت شهود گواهی دادهاند. ۹ - پانویس۱۰ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۷۷. |