حفربه کندن زمین و گودکردن آن حفر می گویند که احکام آن در بابهاى طهارت، خمس،غصب،احیاءموات، حدود و دیات آمده است. ۱ - حفرو طهارتاگر براى تحصیل طهارت(وضو یا غسل)آب در دسترس نباشد، کندن چاه در صورت مشقت نداشتن واجب است. [۲]
مصباح الهدى، ج۷، ص۱۷۰.
۲ - حفر و قبرکندن قبر به اندازه قامت انسان متوسط یا تا ترقوه وى مستحب است. ۳ - حفر و خمستعلق خمس به مثل گنج و معدن پس از کسر هزینههاى انجام گرفته براى کندن و استخراج آن است. ۴ - حفر و غصبکسى که در ملک دیگرى غاصبانه چاهى کنده است، در صورت درخواست مالک واجب است آن را پر کند. [۵]
جواهر الکلام، ج۳۷، ص۲۰۶.
۵ - حفر و احیاء مواتکندن چاه در زمین موات به قصد تملک، قبل از رسیدن به آب،تحجیر به شمار مىرود و موجب حقاختصاص براى حفر کننده است و اگر به آب برسد، حفر کننده مالک چاه و آب آن مىشود. ۶ - حفر و حدوداگر کسى فردى را در گودالى که دیگرى کنده بیندازد و او آسیب ببیند یا کشته شود، آن که او را انداخته ضامن است نه حفر کننده گودال. ۷ - حفر و دیاتاگر کسى در ملک خود یا مکان مباح، چاهى یا گودالى بکند و کسى در آن بیفتد، ضامن نیست؛ لیکن اگر در ملک دیگرى بدون اجازه مالک یا در محلّ عبور و مرور مردم چنین کارى کند، ضامن خواهد بود. ۸ - پانویس
۹ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳،ص۳۱۵. |