بابل (قرآن)بابل، از شهرهای قدیمی است که در بین النهرین واقع شده، و خرابه‌های آن الان در جنوب بغداد واقع است. ۱ - بابلبابل، شهری قدیمی در بین النهرین بوده که خرابه‌های آن در ساحل فرات، ۱۶۰ کیلومتری جنوب شرقی بغداد واقع است [۱]
معین، فرهنگ فارسی، ج۵، ص۲۲۴، «بابل».
و ممکن است مقصود از بابل در قرآن، همان باشد.۲ - موقعیت جغرافیایی بابلنویسندگان قدیم مسلمان همه جا شهر و کشور بابل را به یک نام خوانده‌اند (واژه بابهل عبری است که آن نیز از باب ـ ال اکدی به معنای « دروازه خدا» است). خرابه‌های شهر بابل هم اکنون در ۸۵ کیلومتری جنوب بغداد، بر سرراه بغداد ـ حله باقی است. با این همه این نویسندگان درباره حدود بابل توافق ندارند. برخی قلمرو آن را منطقه وسیعی معرفی کرده و عده‌ای دیگر حوزه آن را کوچکتر دانسته‌اند. ۳ - بابل در قرآننام بابل یک بار در قرآن کریم در سوره بقره آمده است: «واتبعوا ما تتلوا الشیاطین علی ' ملک سلیمان و ماکفر سلیمان و لکن الشیاطین کفروا یعلمون الناس السحرو مآانزل علی الملکین ببابل هاروت و ماروت..» . در واقع قرآن کریم در قصه معروف دو فرشته به نامهای هاروت و ماروت، از « بابل» نام برده است. ۴ - بابل در نگاه مفسران قرآنمفسران قرآن به مناسبت آیه ۲۶ از سوره نحل نیز نامی از «بابل» آورده‌اند و می‌گویند بنیانی که در آیه شریفه ذکر شده «برج بابل» است که نمرود پسر کنعان آن را بناکرد. ۵ - محل بابلدرباره محل بابل، میان مفسران اختلاف وجود دارد. طبری در این باره دو روایت آورده است، یکی آنکه برخی بابل را بابل دنباوند ( دماوند)، و بعضی آن را بابل عراق می‌دانند که قول مشهور و درست همین است زیرا در بقره آیه ۱۰۲، از روزگار پادشاهی سلیمان علیه‌السّلام سخن رفته که کسانی در آن هنگام در بابل به مردم جادوگری می‌آموختند. روشن است که حوزه حکومت سلیمان علیه‌السّلام و اطراف آن، با بابل دماوند در شمال ایران، مناسبتی نداشته و به شهر قدیمی بابل ـ در کنار فرات ـ نزدیکتر بوده است. [۵]
طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل و الملوک، ج۱، ص۳۶۵.
۶ - نهی از نماز خواندن در بابلبابل از مکانهایی شمرده شده که نماز خواندن در آنها مکروه است. سرزمین بابل - براساس روایتی از امیر مؤمنان علیه‌السّلام - سرزمینی ملعون (که گرفتار عذاب الهی گشته) و نخستین سرزمینی که در آن بت پرستیده شده معرفی گردیده است. در حدیث نبوی نیز از بابل یادشده است و به گفته محدثان اسلام، هنگامی که امام علی علیه‌السّلام به جنگ صفین می‌رفت، در وقت نماز عصر به سرزمین بابل رسید ولی در آنجا نماز نگذارد و گفت: «ان حبیبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نهانی ان اصلی بارض المقبرة و نهانی ان اصلی ببابل فانها ملعونة» ( دوستم رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مرا از اینکه در گورستان نمازگزارم نهی کرد و همچنین از نمازگزاردن در بابل بازداشت زیرا که سرزمینی نفرین شده است. خطابی در اسناد این حدیث و حرام شمردن نمازگزاردن در بابل تردید کرده است با وجود این، آثاری را که در این باره رسیده نمی‌توان بکلی نادیده گرفت. ۶.۱ - محدثان امامیهاز جمله قول محدثان امامیه با روایتی از جویریة بن مسهر را که براساس آن، امام علی علیه‌السّلام در بازگشت از پیکار با خوارج بابل را سرزمینی نفرین شده نامید، زیرا سه بار در آن عذاب فرود آمده است و نخستین جایی است که در آن، به بت پرستی پرداخته‌اند و برای هیچ پیامبر و وصی پیامبری روا نیست که در آنجا نمازگزارد. ۶.۲ - فقهای امامیهفقهای امامیه هم نمازگزاردن در بابل را باطل نشمرده‌اند و آثار وارد شده را بر کراهت حمل کرده‌اند. [۱۳]
نجفی جواهری، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۴۴۲.
۷ - پانویس
۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۴۵، برگرفته از مقاله «بابل». |