کوثر
کوثر، واژه‌ای قرآنی و از القاب حضرت زهرا(س)، که در لغت به‌معنای خیر فراوان است. این کلمه یک بار در قرآن، در سوره کوثر آمده است.
درباره تفسیر و مصداق کوثر اختلاف نظر و اقوال متعددی وجود دارد. برخی از تفاسیر کوثر عبارتند از: رودی در بهشت، اسلام، نبوت، قرآن، علم و حکمت، حوض کوثر، شفاعت، کثرت یاران و پیروان و فراوانی نسل و فرزندان.
به گفته صاحب مجمع البیان همه این احتمالات درست است؛ زیرا لفظ کوثر شامل خیر کثیر در دنیا و آخرت است که همه تفاسیر مذکور را دربر می‌گیرد. فخر رازی تفسیر کوثر به رودی در بهشت را مشهور و مستفیض دانسته است.
علامه طباطبایی مراد از کوثر را فراوانی ذریه پیامبر(ص) دانسته است؛ زیرا ظاهرا واژه «ابتر» در آیه آخر سوره کوثر به معنای بی‌نسل و تبار است و کوثر به معنای فراوانی ذریه با معنای ابتر سازگارتر است.
گفته شده از نظر مفسران شیعه، مقصود از کوثر در سوره کوثر، حضرت زهرا(س) است؛ زیرا برخلاف اینکه عاص بن وائل، پیامبر(ص) را «اَبتَر» (بی‌فرزند؛ کسی که نسل و ذریهای ندارد) شمرده بود، خداوند از طریق فرزندش حضرت فاطمه(س) ذریه و فرزندان بسیاری به او بخشید.
- گستردگی نسل فاطمه(س) در جهان
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان سادات از نسل فاطمه(س) حضور دارند. برای نمونه، افزون بر کشورهای عربی و ایران، در مغرب دور(تونس و مراکش) نسل ادریس بن عبدالله بن حسن پایه گذار دولت شیعی ادریسیان هنوز حضور دارند. در اندونزی خانواده‌های حبشی، علوی و باکثیر در این کشور از سادات هستند. در یمن خاندان‌های متعدد از نسل امام حسن(ع) و امام حسین(ع) وجود دارند. در شهر اسوان در مصر طایفه بزرگی با نام جعافره وجود دارد که به امام صادق(ع) منسوب‌اند. در دو کشور هند و پاکستان سادات رضوی و نقوی حضور دارند.برخی از مفسران ۶ وجه را برای کوثر بودن مطرح ساخته اند که عبارتند از:علم و عمل، نبوت، قرآن، شرافت در دنیا و آخرت و ذریه طیبه از حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها و افزوده است که بعد از شهادت حضرت سيدالشهداء عليه السّلام به غير حضرت سجاد(ع) مردی از اهل بيت او نمانده بود. اما خداوند وعده خود را محقق فرمود و از نسل او عالم را پر گردانيد.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج۲۲، ص۹و۲۵.
- ↑ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۳۱۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۷۰.
- ↑ سوره کوثر، آیه۱.
- ↑ نگاه کنید به: فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۳۱۳-۳۱۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۷۰.
- ↑ نگاه کنید به: فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۳۱۳- ۳۱۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۳۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۷۰.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۳۷.
- ↑ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۳۱۳.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۷۰.
- ↑ نگاه کنید به: خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۹؛ احسانی‌فر، علوم حدیث، ۱۳۸۳ش، ص۵۳ـ۶۹ (ادله و متون روایی تفسیر کوثر به نسل پیامبر).
- ↑ داغر، مصادر الدراسة الأدبية، ۱۹۸۳م، ج۴، ص۳۶۴-۳۶۶.
- ↑ حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین، تفسیر اثنی عشری، ۱۳۶۳ش، ج۱۴، ص۳۶۳.
منبع
- احسانی‌فر لنگرودی، محمد، «»، فصل‌نامه علوم حدیث، ش ۳۱، بهار ۱۳۸۳ش.
- حسینی شاه عبدالعظیمی، تفسیر اثنی عشری، تهران، نشر میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.
- خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۷۷ش.
- داغر، يوسف أسعد، مصادر الدراسة الأدبية أعلام النهضة، بیروت، المكتبة الشرقية، ۱۹۸۳م.
- طباطبایی، سیدمحمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- فخررازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، دار احیاء‌التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
- انصاری زنجانی، اسماعیل، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، قم، دلیل ما، ۱۴۲۸ق.