قصد اقامت ده روز
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
| فروع دین |
|---|
| نماز |
|
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز |
| دیگر عبادت‌ها |
|
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری |
| احکام طهارت |
|
وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات |
| احکام مدنی |
| وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث |
| احکام خانواده |
| ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات |
| احکام قضائی |
| قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات |
| احکام اقتصادی |
| عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه) |
| احکام دیگر |
| حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف |
| جستارهای وابسته |
| بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه |
قصد اِقامت ده روز، قصد ماندن در جایی به مدت ده روز توسط مسافر است. مسافر در محل اقامت باید نمازها را کامل بخواند و روزه او صحیح است. احکام قصد ده روز در رساله‌های عملیه آمده است.
معنا
قصد ماندن در جایی به مدت ده روز کامل توسط مسافر را قصد اقامت گویند. در تحقق قصد اقامت و احکام آن نیت خاصی لازم نیست و همین‌که مسافر مطمئن باشد که ده روز کامل می‌ماند، کفایت می‌کند. همچنین لازم نیست که ماندن او در آنجا اختیاری باشد و اگر می‌داند به‌اجبار در جایی ده روز کامل خواهد ماند، قصد اقامت محقق شده است و احکام آن جاری می‌شود.
مراد از ده روز
مراد از ده روز، ده روز کامل متوالی و شب‌های بین آنها است که نُه شب می‌شود. بنابراین کسی که قصد دارد از آغاز روز نخست تا پایان روز دهم در جایی بماند، می‌تواند قصد اقامت کند. کسی که از آغاز روز قصد اقامت نکرده است، می‌تواند از میانه روز مثلا از ظهر قصد اقامت کند که در این صورت باید قصد کند تا ظهر روز یازدهم می‌ماند که ده روز کامل شود.
احکام
برخی از احکام در خصوص قصد اقامت برطبق کتاب‌های توضیح المسائل به شرح زیر است:
- مسافری که قصد اقامت ده روز در جایی را دارد، باید در آن محل نمازها را کامل بخواند. و روزه‌اش صحیح است.
- کسی که قصد اقامت دارد، در صورتی باید نماز را تمام بخواند که بخواهد همه ده روز را در یک جا بماند. بنابراین برای مثال کسی که قصد اقامت ده روز در نجف و کوفه را با هم دارد، باید نماز را شکسته بخواند.
- قصد اقامت باید قطعی باشد؛ برای مثال مسافری که قصد دارد در صورتی که جای خوبی پیدا کند، ده روز بماند، باید نماز را شکسته بخواند.
برگشتن از قصد اقامت
کسی که قصد اقامت کرده و سپس از قصد خود برگشت یا مردد شد که در آن محل بماند یا خیر، باید نماز را شکسته بخواند و نمی‌تواند روزه بگیرد؛ اما اگر بعد از خواندن یک نماز چهاررکعتی منصرف یا مردد شد، تا زمانی که آنجا است، باید نمازش را کامل بخواند و روزه‌اش هم صحیح است.
قصد اقامت در بلاد کبیره
بِلاد کبیره اصطلاحی فقهی است و منظور از آن، شهرهایی است که بیش از حد متعارفِ دیگر شهرها بزرگ هستند. درخصوص چگونگی قصد اقامت در بلاد کبیره اختلاف‌نظر هست. بیشتر فقها معتقدند که قصد اقامت در بلاد کبیره شامل تمام منطقه‌ای می‌شود که یک شهر دانسته می‌شود؛ اما به باور برخی همچون امام خمینی در بلاد کبیره قصد اقامت تنها در محله‌ای که قصد سکونت ده روز یا بیشتر در آنجا را داریم، معتبر است.
پانویس
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۴، ۳۰۳.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۴، ۳۰۳.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۹۱۴.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۴۴.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۴۴.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۹۱۴.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۹۵.
- ↑ توضیح المسائل، ج۱، ص۹۱۵، ۹۱۶.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۹۱۸.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۹۱۹، ۹۲۰.
- ↑ مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۲۶.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۴، ص۳۰۷، ۳۰۸.
- ↑ نگاه کنید به، امام خمینی، استفتائات، ۱۴۲۲ق، ص۲۱۳.
منابع
- امام خمينى، سيدروح‌الله، استفتائات، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۴۲۲ق.
- توضیح المسائل مراجع، تحقیق سيدمحمدحسين بنى‌هاشمى خمينى، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ هشتم، ۱۳۹۲ق.
- مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم السلام، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، الطبعة السابعة، بی تا.
- یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی (المُحَشّیٰ)، تحقیق احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.