درگاه:اسلام
اسلاماسلام آخرین دین از ادیان ابراهیمی و الهی است که پس از آن دینی نخواهد آمد. نقطه آغاز این دین از سوی خداوند، سال ۶۱۰ میلادی در شهر مکه واقع در شبه جزیره عربستان است. پیام‌آور این دین حضرت محمد (ص) است که خاتم پیامبران لقب یافته است. کتاب مقدس و آسمانی اسلام، قرآن و قبله‌گاه مسلمانان خانه کعبه در شهر مکه است. توسعه روزافزون آن پس از هجرت پیامبر اسلام به شهر مدینه آغاز شد. آموزه‌های اسلام در سه دسته کلی عقاید، احکام و اخلاق جای می‌گیرند. مهمترین رکن اعتقادی آن توحید و اساسی‌ترین عمل عبادی آن نماز است. در دین اسلام دو مذهب عمده و اصلی شیعه و اهل سنت وجود دارد که هر یک از این دو مذهب نیز به فرقه‌های متعدد تقسیم شده‌اند. مهمترین اختلاف بین این مذاهب و فرقه‌ها بحث امامت یا جانشینی پیامبر اسلام است. ادامه پیامبر(ص)محمد بن‌عبداللّه بن‌عبدالمطّلب بن‌هاشم (عام الفیل/۵۷۰م. مکه–۱۱ق./۶۳۲م. مدینه) آخرین پیامبر الهی است که معجزه اصلی وی قرآن است. دعوت وی، به یکتاپرستی و اخلاق بود. او حاکم، قانون‌گذار، مصلح اجتماعی و فرمانده جنگی بود. با اینکه وی در جامعه مُشرک عربستان به دنیا آمد، در طول زندگی از پرستش بت‌ها دوری می‌کرد و از زشتی‌های رفتاریِ رایج در جامعه پرهیز می‌کرد، تا اینکه در ۴۰ سالگی از سوی خداوند به پیامبری برگزیده شد. مهمترین پیامش دعوت به توحید بود و هدف از بعثت خود را اتمام مکارم اخلاقی می دانست. با اینکه مشرکان مکه سالها او و پیروانش را شکنجه کردند، نه وی و نه پیروانش دست از اسلام برنداشتند. پس از ۱۳ سال دعوت در مکه، به مدینه مهاجرت کرد. هجرت او به مدینه مبدأ تاریخ اسلامی است. وی در مدینه با جنگ های بسیاری از طرف مشرکان مواجه شد که در مجموع، پیروزیِ نهایی از آنِ مسلمانان بود. با کوشش پیامبر(ص) جامعه جاهلیت عرب، در اندک زمانی به جامعه ای توحیدی تبدیل شد و در زمان حیات ایشان، تقریباً تمام شبه‌جزیره عربستان به اسلام گروید. در دوره‌های بعد تا به امروز نیز گسترش اسلام ادامه داشته است و امروزه اسلام دینی جهانی و رو به گسترش است. پیامبر(ص) مسلمانان را سفارش کرد پس از وی به قرآن و اهل بیت(ع) او چنگ زنند و از آنها جدا نشوند (ر.ک: حدیث ثقلین) و در مناسبت های گوناگون، از جمله در واقعه غدیر، امام علی(ع) را جانشین خویش معرفی کرد. ادامه قرآنقرآن، کتاب آسمانی مسلمانان است که در باور آنان، به عین الفاظ توسط فرشته وحی، جبرئیل، از جانب خداوند و از لوح محفوظ، بر قلب و زبان پیامبر اسلام(ص) در مدت ۲۳ سال نازل شده و حضرت(ص) آن را بر گروهی از اصحاب خود خوانده و کاتبان وحی آن را با نظارت مستقیم و مستمر پیامبر نوشته‌اند. حافظان بسیاری از میان اصحاب، قرآن را حفظ و به تواتر نقل کرده‌اند. این کتاب، در عصر پیامبر مکتوب بوده ولی مدون نبوده است. قرآن کریم، در عصر عثمان با نظارت او طی چند سال، منتهی به حدود سال ۲۸ق.، مدون بین الدفتین، از سوره فاتحه تا سوره ناس، در ۱۱۴ سوره، می‌گردد و به اعتقاد مسلمانان متن آن مقدس و متواتر و قطعی الصدور و تلاوت آن مستحب مؤکد است. مضامین اصلی قرآن عبارت است از: اشاره به وقایع تاریخی، اندیشه توحیدی و دعوت به ایمان و اسلام، نهی از شرک و نفاق، معاد شناسی، فرشته‌شناسی (نیز شامل بحث درباره شیطان و شیاطین و جن)، احکام فقهی، احکام اخلاقی، توجه دادن به آیات الهی و شگفتیهای آفاق و انفس، اشاره به ادیان پیشین و کتب و صحایف آسمانی، داستان آفرینش و خلقت انسان، و انسان شناسی روانشناسانه. ادامه اهل بیتاهل بیت به معنای خاندان پیامبر اسلام(ص) و عنوانی خاص است برای چند تن از خویشاوندان آن حضرت که در آیه تطهیر و آیه مودت به آنها اشاره شده و عبارتند از: امام علی(ع)، حضرت فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و نه امام معصوم از فرزندان امام حسین(ع). از نظر شیعه اهل بیت دارای مقام عصمت هستند و به لحاظ تقوا و تأییدات الهی بر همه صحابه برترند و مودت و محبت ایشان بر مسلمانان واجب است. بنابر آموزه‌های شیعه، ولایت و رهبری مسلمانان بر عهده اهل بیت است.ادامه تصویر برگزیدهشیعهشیعه، به پیروان امام علی(ع) گفته می‌شود که نخستین‌بار پیامبر(ص) با این خطاب، آنها را وعده رستگاری داد. برخی از بزرگان صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار، مقداد، نخستین شیعیان دانسته شده‌اند. شیعه در طول تاریخ انشعابهای گوناگونی یافته است که سه انشعاب موجود آن، زیدیه، اسماعیلیه، و دوازده امامی است. اكثريت شيعه، دوازده‌امامى هستند. شیعیان در طول تاریخ قرون نخستین اسلامی، مورد آزار و اذیت حمکرانان اموی و عباسی بودند. در اوایل قرن 4ق. با روی کار آمدن سلسله آل بویه، شیعه قدرتی کسب کرد و از حدود قرن 10ق با سلطنت صفویان مذهب شیعه در ایران پهناور آن روز، رسمیت یافت و تاکنون به رسمیت خود باقی است. مهمترین فرق شیعه با اهل سنت در این است که شیعه، با توجه به سخنان پیامبر(ص)، دو مسئله جانشينى پیامبر(ص) و مرجعيت علوم دینی را مختص اهل بیت وی می داند. شیعیان در طول تاریخ جریانهای فکری و فرهنگی تأثیرگذاری ایجاد نموده و به ویژه در دهه‌های اخیر نقش بسیار پررنگی در تحولات سیاسی اجتماعی جهان اسلام ایفا کرده‌اند. ادامه سنیخوارجشخصیتهاصدر اسلام: پیامبر(ص) • امام علی(ع) • حضرت فاطمه(س) • امام حسن(ع) • امام حسین(ع) • سلمان فارسی • ابوذر غفاری • مقداد • عمار یاسر • ادامه دیگران: جابر بن حیان • فارابی • شیخ مفید • شیخ طوسی • ابن سینا • خواجه نصیرالدین طوسی • ادامه صحابهتاریخ اسلامیجغرافیای جهان اسلامعلوم و فرهنگ اسلامیدرگاههای وابسته |
