درگاه:شیعه
شیعه
شیعه، به پیروان امام علی(ع) گفته می‌شود که نخستین بار پیامبر(ص) با این خطاب، آنها را وعده رستگاری داد. برخی از بزرگان صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار، مقداد، نخستین شیعیان دانسته شده‌اند. عنوان شیعه در سخنان امام علی(ع) و سایر امامان نیز به کار رفته است.
شیعه در طول تاریخ انشعاب‌های گوناگونی یافته است که سه انشعاب موجود آن، زیدیه، اسماعیلیه، و دوازده امامی است. اكثريت شيعه، دوازده امامى هستند. شیعیان در طول تاریخ قرون نخستین اسلامی، مورد آزار و اذیت حمکرانان اموی و عباسی بودند. در اوایل قرن ۴ق. با روی کار آمدن سلسله آل بویه، شیعه قدرتی کسب کرد و از حدود قرن ۱۰ق با سلطنت صفویان مذهب شیعه در ایران پهناور آن روز، رسمیت یافت و تاکنون به رسمیت خود باقی است.
مهمترین فرق شیعه با اهل سنت در این است که شیعه، با توجه به سخنان پیامبر(ص)، دو مسئله جانشينى پیامبر(ص) و مرجعيت علوم دینی را مختص اهل بیت وی می‌داند.
شیعیان در طول تاریخ جریان‌های فکری و فرهنگی تأثیرگذاری ایجاد نموده و به ویژه در دهه‌های اخیر نقش بسیار پررنگی در تحولات سیاسی اجتماعی جهان اسلام ایفا کرده‌اند.ادامه
مقاله برگزیده
نهج البلاغه مجموعه منتخبی از گفته‌ها و نوشته‌های امام علی(ع) که در اواخر قرن چهارم هجری قمری (نگارش آن در ۴۰۰ق. پایان یافته است.) توسط سید رضی تدوین شده است. معیار انتخاب سخنان، بلاغت ادبی بوده است. بلاغت سخنان گردآوری شده در این کتاب، چنان است که سید رضی، با اینکه شاعری بزرگ و ادیبی سرشناس و دارای آثاری برجسته بود، این اثر گردآوری شده را مایه مباهات خود می‌داند و می‌نویسد: این کار هم در دنیا سبب بلندی نام و آوازه من می‌شود و هم ذخیره‌ای است برای آخرتم. و هم بدین آهنگ، عظمت قدر امیرالمؤمنین، افزون بر همه دیگر فضایل و مناقبش، در فصاحت و بلاغت نیز شناخته می‌شود که گوی سبقت از همه پیشینیان ربوده است. از کلام فصیح و بلیغ گذشتگان اندکی به ما رسیده است ولی امیرالمؤمنین دریایی است بی‌کرانه که هیچ سخنوری را یارای برابری با او نیست و مجموعه‌ای است از فضایل که کسی را یارای همسری با او نباشد.
بلاغت سخنان امام علی(ع) نفوذ بسیاری در میان ادیبان طراز اول عرب همچون جاحظ، عبدالحمید و ابن نباته داشته است. جاحظ، قبل از سید رضی، صد کلمه کوتاه را از سخنان امیرالمؤمنین(ع) گردآوری کرده است که کسانی چون رشید وطواط و ابن میثم بحرانی آنها را شرح کرده‌اند. همو چندین خطبه حضرت را در کتاب معروفش یعنی «البیان و التبیین» آورده است. آثار بزرگان ادب فارسی نیز بی‌تأثیر از نفوذ سخنان امیرالمؤمنین(ع) نبوده است.
نهج البلاغه دائرة المعارفی از فرهنگ اسلامی است: خداشناسی، و جهان فرشتگان، پیدایش عالم، طبیعت انسان، امتها و حکومتهای نیکوکار و یا ستمباره. اما نکته اصلی این است که در سراسر این سخنان، خواست امام تدریس علوم طبیعی و جانورشناسی یا فهماندن نکته‌های فلسفی و یا تاریخی نیست. طرح این گونه بحثها همچون قرآن کریم است که به زبان موعظت از هر پدیده محسوس یا معقولی نمونه‌ای روشن و قابل درک در پیش چشم شنونده قرار می‌دهد، سپس آرام آرام او را با خود به سر منزلی می‌برد که باید بدان برسد، به درگاه خدا و آستان پروردگار یکتا.
امام در خلال خطبه‌ها مردم را به اوامر الهی و ترک محرمات فرا می‌خواند و در نامه هایش به زیردستان آنها را به رعایت حق مردمان سفارش می‌کند. کلمات قصار نهج البلاغه، مجموعه‌ای از سخنان حیکمانه و پندآموز است که در اوج بلاغت ادبی بیان شده است.
این کتاب، به زبانهای گوناگونی ترجمه شده است و شرحهای بسیار از طرف دانشمندان شیعه و سنی بر آن نگاشته شده است.ادامه
تصویر برگزیده
تابلوی عصر عاشورا اثر استاد فرشچیان
شخصیت برگزیده
فاطمه(س) دختر پیامبر اسلام، و خدیجه کبری (س) است. وی همسر امام علی (ع) و یکی از پنج تن آل عبا(اصحاب کساء) و در نزد شیعیان دوازده امامی یکی از چهارده معصوم است. امام دوم و سوم شیعیان از فرزندان اویند. وی تنها زن همراه پیامبر(ص) در روز مباهله با نصارای نجران بود.
وی با ابوبکر بیعت نکرد و قاطعانه در مقابل وی ایستاد. خطبه فدکیه وی در جریان غصب فدک و دفاع از خلافت امام علی (ع) معروف است. فاطمه(س) اندکی پس از رحلت پیامبر(ص)، در روز سوم جمادی‌الآخر سال ۱۱ق. در مدینه درگذشت و شبانه و مخفیانه مدفون شد.
فاطمه (س) در شمار زنان بلیغ عرب است. ابن طیفور (متوفای ۲۸۰ق.) خطبه‌های وی را در کتاب بلاغات النساء نقل کرده است. خطبه وی راجع به فدک را خاندان ابوطالب به فرزندان خویش تعلیم می‌داده‌اند.ادامه
چهارده معصوم
- رسول خدا(صلی الله علیه و آله)
- امام اول: امیر المومنین علی بن ابیطالب (علیه السلام)(امامت: ۱۱-۴۰ق)
- فاطمه زهرا (سلام الله علیها)
- امام دوم: حسن بن علی (علیه السلام)(امامت: ۴۰-۵۰ق)
- امام سوم: حسین بن علی (علیه السلام)(امامت: ۵۰ -۶۱ق)
- امام چهارم: علی بن حسین (علیه السلام)(امامت:۶۱ -۹۴ق)
- امام پنجم: محمد بن علی (علیه السلام)(امامت:۹۴-۱۱۴ق)
- امام ششم: جعفر بن محمد (علیه السلام)(امامت: ۱۱۴- ۱۴۸ق)
- امام هفتم: موسی بن جعفر (علیه السلام)(امامت: ۱۴۸-۱۸۳ق)
- امام هشتم: علی بن موسی (علیه السلام)(امامت: ۱۸۳-۲۰۳ق)
- امام نهم: محمد بن علی (علیه السلام)(امامت: ۲۰۳-۲۲۰ق)
- امام دهم: علی بن محمد (علیه السلام)(امامت: ۲۲۰-۲۵۴ق)
- امام یازدهم: حسن بن علی (علیه السلام)(امامت: ۲۵۴-۲۶۰ق)
- امام دوازدهم: حجة بن الحسن (علیه السلام)(امامت: از ۲۶۰ق).
عقاید
حوادث تاریخی
رده‌ها
فرق شیعه
امامیه
اِمامیه، یکى از مذاهب اسلامى است که نقشى اساسى در شکل‌گیری فرهنگ و تمدن اسلامى ایفا کرده است. شیعه امامیه که به اختصار در زبان عام: شیعه، و در زبان فقها: امامیه هم خوانده مى‌شود، امروزه مذهبى با ویژگیهای مشخص است که بدان مذهب جعفری، یا اثناعشری نیز اطلاق مى‌گردد. در تداول کنونى میان اصطلاحات یاد شده، عموماً تفاوتى ملحوظ نمى‌گردد و با آنها همچون الفاظى مترادف برخورد مى‌شود. در این میان، شیعه در کاربردی مطلق نزد امامیه، به شیعه امامیه راجع مى‌گردد و در کاربردی وسیع‌تر شامل زیدیه و اسماعیلیه نیز مى‌شود. با دور شدن از سده حاضر و روی آوردن به نگرشى تاریخى، هر یک از این اصطلاحات معنایى ویژه مى‌یابند و رابطه‌های عموم و خصوص میان آنها، بسته به دوره‌های تاریخى متفاوت مى‌شوند....ادامه مطلب
زیدیه
زیدیه یکی از فرقه‌های معروف شیعه است با این باور که «پس از امامت حضرت علی، امام حسن، امام حسین و زید بن علی، امامت متعلق است به هر فاطمی ای که به خود دعوت کند و در ظاهر، عادل و اهل علم و شجاعت باشد و با او بر شمشیر کشیدن برای جهاد بیعت شود» این فرقه «در آغازین سالهای سده 2ق/8م از بدنه عمومی شیعه جدا شد و در برابر دیگر شیعیان قرار گرفت» گرایش به مذهب اعتزال در حسن و قبح و نزدیکتر بودن آنان به اهل تسنن از دیگر فرقه‌های شیعی، از ویژگیهای آنان است. امروزه حدود ۴۵درصد جمیت یمن، زیدی مذهب هستند....ادامه مطلب
اسماعیلیه
اسماعیلیه نام عمومی فرقه هایی است که بعد از امام صادق (ع) به امامت فرزندش اسماعیل یا نواده اش محمد بن اسماعیل اعتقاد دارند و گاه در بلاد مختلف به نامهای گوناگون مانند باطنیه، تعلیمیه، سبعیه، حشیشیه، ملاحده و قرامطه خوانده شده اند. فرقه مشهور اسماعیلیه، باطنیه تعلیمیه هستند....ادامه مطلب
