در کعبه
دَرِ کعبه بر دیوار شرقی کعبه واقع شده و فضیلت‌هایی برای آن برشمرده‌اند. در روایات شیعه به خواندن دعا در زمان رسیدن به آن، توصیه کرده‌اند. بر روی این در، آیات قرآن، اسامی خداوند و نام پیامبر اسلام نوشته شده است.
طول در کعبه، بیش از سه متر و عرض آن حدود یک متر و هفتاد سانتی‌متر است. این در، بیش از دو متر از سطح زمین فاصله دارد. در کعبه ابتدا بر روی زمین قرار داشت اما در بازسازی کعبه، توسط قریش، آن‌را بالا بردند تا افراد به راحتی نتوانند وارد کعبه شوند.
یکی از حاکمان یمن حدود هفتصد سال پیش از هجرت پیامبر، دری برای کعبه قرار داد که آن‌را اولین در برای کعبه دانسته‌اند.
داخل کعبه، اتاق کوچکی وجود دارد که راه‌پله برای رفتن بر روی سقف کعبه است. این اتاقک، دارای در کوچکی است که درِ توبه خوانده می‌شود و از طلا ساخته شده است.
معرفی
در کعبه بر روی دیوار شرقی آن قرار دارد. بر روی این در، آیات متعدد، اسامی خداوند و نام پیامبر اسلام نوشته شده است.
دری که امروزه برای کعبه قرار داده شده، طولش بیش از سه متر و عرض آن حدود یک متر و هفتاد سانتی‌متر است. این در حدود نیم متر داخل کعبه قرار گرفته و از سطح زمین بیش از دو متر فاصله دارد. در ساخت این در، بیش از دویست کیلو طلا استفاده شده است.
عبدالمطلب، جد پیامبر اسلام را اولین فردی دانسته‌اند که برای درِ کعبه از طلا استفاده کرد.
کلیدداری کعبه
کلیدداری کعبه از پیش از اسلام، در دست طایفه بنی‌شَيْبَة بود. پیامبر اسلام پس از فتح مکه کلید کعبه را از عثمان بن طلحة (کلیددار وقت کعبه) گرفت و وارد کعبه شد. سپس کلید را به او بازگرداند و گفت کلید کعبه در دست این خاندان باقی بماند و جز افراد ظالم، کلید را از اینان نمی‌گیرد. به همین جهت تا به امروز مسئولیت کلیدداری کعبه در دست افرادی از این خاندان است.
تاریخچه
در مورد اولین دری که برای کعبه قرار داده شده، نقل‌های متفاوتی وجود دارد، و گزارشی را تقویت کرده‌اند که یکی از حاکمان یمن حدود هفتصد سال پیش از هجرت پیامبر(ص)، دری برای کعبه قرار داد.
زمانی که عبدالله بن زبیر حاکم بر مکه بود، برای کعبه دو در قرار داد؛ یکی برای ورود و یکی برای خارج شدن. تغییرات ابن‌زبیر دوام نیافت و پس از کشته شدن او، در دوم بسته شد. پادشاهان و حکمرانان مختلف این در را تعمیر و یا تغییر داده‌اند.
دری که امروزه بر روی کعبه قرار گرفته، به‌دستور خالد بن عبدالعزیز پادشاه سعودی ساخته شد.
در کعبه در ابتدا بر روی زمین قرار داشت تا اینکه قریش در بازسازی کعبه، آن‌را بالا بردند تا افراد به راحتی نتوانند وارد کعبه شوند بلکه با فروتنی وارد شوند و اگر فردی که قریش دوست ندارد، خواست وارد شود، او را با سنگ از ورود به کعبه دور کنند.
فضیلت در کعبه
روایات شیعه، خواندن دعایی را هنگام رسیدن به درِ کعبه، توصیه نموده‌اند:
سَائِلُكَ فَقِيرُكَ مِسْكِينُكَ بِبَابِكَ فَتَصَدَّقْ عَلَيْهِ بِالْجَنَّةِ اللَّهُمَّ الْبَيْتُ بَيْتُكَ وَ الْحَرَمُ حَرَمُكَ وَ الْعَبْدُ عَبْدُكَ وَ هَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ الْمُسْتَجِيرِ بِكَ مِنَ النَّارِ فَأَعْتِقْنِي وَ وَالِدَيَّ وَ أَهْلِي وَ وُلْدِي وَ إِخْوَانِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنَ النَّارِ يَا جَوَادُ يَا كَرِيم
دعای دیگری نیز نقل شده است: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد اللَّهُمَّ أَدْخِلْنِي الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ وَ عَافِنِي مِنَ السُّقْمِ وَ أَوْسِعْ عَلَيَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلَالِ وَ ادْرَأْ عَنِّي شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ شَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ».
همچنین سفارش شده که در زمان رسیدن به در کعبه، صلوات فرستاده شود.
براساس منابع تاریخی، زمانی که ابرهه برای نابود کردن کعبه حمله کرد، عبدالمطلب دست به حلقه در کعبه انداخت و در آنجا خداوند را خوانده و از او طلب کمک کرد.
درِ داخل کعبه
داخل کعبه، اتاق کوچکی وجود دارد که راه‌پله برای رفتن بر روی سقف کعبه است. این اتاقک، دارای در کوچکی است که در توبه خوانده می‌شود. این در از طلا ساخته شده است.
تصرف برخی حاکمان در طلای در کعبه
علاوه بر حاکمانی که در پی تعمیر یا تعویض در کعبه بودند، برخی حاکمان تصرفات دیگری نیز در آن داشتند. یکی از حاکمان مکه، نام خلیفه مصری که بر روی در کعبه بود را از بین برد و نام خلیفه عباسی را بر روی در نوشت. در سال ۴۶۲ق، حاکم مکه در تنگنای مالی قرار گرفت و طلای ناودان طلا و درِ کعبه را جدا کرده و آن‌ها را تبدیل به دینار نمود.
یکی از خلفای عباسی که در کعبه را تعویض کرده و آن را با دری نقره‌کاری شده، جابه‌جا کرد، از در قبلی برای خود تابوت ساخت.
گالری
پانویس
- ↑ «»، سایت الرئاسة العامة لشؤون المسجد الحرام و المسجد النبوی.
- ↑ «»، سایت العالم.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۰۴.
- ↑ ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۸۳.
- ↑ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۹۴.
- ↑ صبری باشا، موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب ۲۰۰۴م، ج۲، ص۶۶۴.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۳۴۹.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۳۴۹.
- ↑ «»، سایت الرئاسة العامة لشؤون المسجد الحرام و المسجد النبوی.
- ↑ «»، سایت الرئاسة العامة لشؤون المسجد الحرام و المسجد النبوی.
- ↑ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۵۵.
- ↑ صدوق، من لايحضره الفقيه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۳۱-۵۳۲.
- ↑ شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۴۰۱.
- ↑ کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۵۷۰.
- ↑ ابن‌کثیر، البداية و النهاية، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۷۲.
- ↑ «»، سایت الرئاسة العامة لشؤون المسجد الحرام و المسجد النبوی.
- ↑ «»، سایت موضوع.
- ↑ ابن‌کثیر، البداية و النهاية، ۱۴۰۷ق، ج۱۲، ۱۳۱.
- ↑ ابن‌کثیر، البداية و النهاية، ۱۴۰۷ق، ج۱۲، ص۹۹.
- ↑ ابن‌اثیر، الكامل، ۱۳۸۵ق، ج۱۱، ص۲۲۸.
- ↑ «»، سایت العربیه.
منابع
- ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.
- ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق.
- ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
- «»، سایت الرئاسة العامة لشؤون المسجد الحرام و المسجد النبوی، تاریخ بازدید: ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- بلاذری، احمد بن یحیی، أنسابالأشراف، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، بیروت، الهلال، ۱۹۸۸م.
- شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- صبری باشا، ایوب، موسوعة مرآة الحرمين الشريفين و جزيرة العرب ترجمه: ماجده معروف، حسين مجيب المصری، عبدالغزيز عوض، قاهره، دارالآفاق العربية، ٢٠٠٤م.
- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، المقنعة، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- «»، سایت العربیه، ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶م، تاریخ بازدید: ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- «»، سایت العالم، تاریخ درج مطلب: ۱۲ اکتبر ۲۰۱۶م، تاریخ بازدید: ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، قم، دارالهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- «»، سایت موضوع، تاریخ بازدید:۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- مقریزی، تقی الدین، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.