خانه ارقم بن ابی‌ارقم

خانه اَرْقَم بْن اَبی‌اَرْقَم خانه‌ای که پیامبر اسلام در ابتدای دعوت به اسلام در آنجا، مردم را به اسلام دعوت کرده و مسلمانان را تعلیم می‌داد. پیامبر(ص) و مسلمانان، به صورت مخفیانه در آنجا حضور پیدا کرده و خداوند را عبادت می‌کردند تا اینکه تعداد آن‌ها به چهل مرد رسید، از آنجا خارج شده و دین خود را آشکار کردند. این خانه در مکه، کنار کوه صفا قرار داشت.

این خانه در تاریخ اسلام به صورت یک مقطع تاریخی در آمد و حوادث دوران مکه در کتاب‌های سیره با ذکر این‌که قبل از خانه ارقم رخ داده یا بعد از آن، مشخص می‌شود.

ارقم بن ابی‌ارقم

نوشتار اصلی: ارقم بن ابی‌ارقم

ارقَم بن ابی‌ارقم صحابی پیامبر(ص) و براساس نقلی، هفتمین مسلمان بود. پیامبر(ص) پس از هجرت، بین او و زید بن سهل پیمان برادری بست. وی در غزوه بدر، احد و دیگر غزوات شرکت داشت. ارقم در هشتاد و چند سالگی در مدینه در زمان معاویه درگذشت.

خانه ارقم

خانه ارقم در مکه، کنار کوه صفا قرار داشت. پیامبر اسلام در ابتدای دعوت به اسلام در خانه ارقم، مردم را به اسلام دعوت کرده و مسلمانان را تعلیم می‌داد. پیامبر و مسلمانان در خانه ارقم به‌صورت مخفیانه خداوند را عبادت می‌کردند. هنگامی که تعداد آن‌ها به چهل مرد رسید، از آنجا خارج شده و دین خود را آشکار کردند.

خانه ارقم به جهت نقشی که در ابتدای دعوت به اسلام داشت «دارالاسلام؛ خانه اسلام» خوانده می‌شد. این خانه در تاریخ اسلام به صورت یک مقطع تاریخی در آمد و حوادث دوران مکه در کتاب‌های سیره با ذکر این‌که قبل از خانه ارقم رخ داده یا بعد از آن، مشخص می‌شود.

ارقم بعدها خانه خود را به عنوان صدقه قرار داد که قابلیت خرید و فروش ندارد. به همین جهت فرزندانش که در آن ساکن می‌شدند، مالی را به عنوان اجاره پرداخت می‌کردند. تا اینکه منصور عباسی فرزندان ارقم را مجبور کرد خانه را به او بفروشند و او نیز آن‌را به فرزندش مهدی هدیه داد

بعدها مهدی آن خانه را به همسرش خیزران بخشید. خیزران نیز در این مکان مسجدی ساخت. این خانه تا مدت‌ها به «دار الخیزران؛ خانه خیزران» معروف بود. این خانه در سال ۱۳۷۵ق در توسعه‌ای که زمان سعود بن عبدالعزیز صورت گرفت، داخل مسجد الحرام قرار داده شد.

پانویس

  1. ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۹۷.
  2. ابن‌سعد، طبقات الکبری،‌ ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۸۵.
  3. ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۹۸.
  4. ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۵.
  5. ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابة، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۲۹۳.
  6. ابن‌سعد، طبقات الکبری،‌ ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۸۳-۱۸۴.
  7. صالحی دمشقی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۹.
  8. ابن‌قانع بغدادی، معجم الصحابة، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۴۹.
  9. جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۷.
  10. ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۷۹.
  11. ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۸۰.
  12. صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۸، ص۳۶۳.
  13. ابن‌جوزی، صفة الصفوة، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۲۳۰.

منابع

  • ابن‌اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.
  • ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، محقق: محمد عبدالقادر عطا، مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
  • ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، صفة الصفوة، محقق: ابراهیم محمد رمضان، سعید محمد لحام، بیروت، دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۲۳ق.
  • ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عادل احمد عبدالموجود، علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
  • ابن‌سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
  • ابن‌قانع بغدادی، عبدالباقی، معجم الصحابة، محقق: خلیل ابراهیم قوتلای، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۴ق.
  • ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابة، تحقیق محمدحسن اسماعیل شافعی، بیروت، دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۱۹ق.
  • جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
  • صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
  • صفدی، خلیل بن ایبک،‌ الوافی بالوفیات، محقق: ریتر، هلموت، بیروت،‌ دار النشر، ۱۴۰۱ق.