حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
لینک کوتاه

مرکز واویلف

مرکز مبدأ یا مرکز واویلف محیطی جغرافیایی است که در آن گروهی از موجودات اعم از اهلی یا وحشی برای نخستین بار توسعه‌یافته و ویژگی‌های متمایزی می‌یابند. به مرکز مبدأ گاه مرکز تمایز هم گفته می‌شود. این نظریه نخستین بار از سوی نیکلای واویلف مطرح‌شد.

۸ مرکز واویلف

مطالعه برای یافتن منشأ گیاهان کشتی نخستین گام در راه اصلاح نباتات بود.

تقسیم‌بندی واویلف

تقسیم‌بندی واویلف دربارهٔ مبدأ گیاهان کاشتنی به صورت زیر بود:

مرکز گیاهان
۱) مرکز آمریکای مرکزی و مکزیک جنوبی دربرگیرندهٔ بخش‌های جنوبی مکزیک، کوستاریکا، گواتمالا و هندوراس.
  • حبوبات و گیاهان نیامی: ذرت، لوبیا چیتی، لوبیای لیمایی، لوبیای تپاری، کاناوالیا، آمارانت
  • گیاهان خربزه‌ای: کدوی مالابار، کدوتنبل زمستانی، شایوت
  • گیاهان فیبری: پنبه کوهی، پنبه بوربون، صباره (سیسال)
  • گوناگون: سیب‌زمینی شیرین، اروروت، کاپسیکوم، پاپایا، گواوا، بادام هندی، آلبالوی وحشی، شوشنیال، چری تومیتو، کاکائو.
۲)مرکز آمریکای مرکزی ۶۲ گیاه و ۳ زیرمرکز فهرست شده‌اند.

۲) مرکز بولیوی، اکوادور، پرو:

  • ریشه‌های برجسته: سیب‌زمینی آندی، دیگر نمونه‌های بومی کشتی سیب‌زمینی. چهارده گونه یا بیشتر با اختلاف کروموزوم ۲۴ تا ۶۰، گل لادن خوراکی
  • حبوبات و گیاهان نیامی: ذرت نشاسته‌ای، لوبیای لیمایی، لوبیا چیتی
  • ریشه‌های برجسته: گل اختر خوراکی، سیب‌زمینی
  • سبزیجات: پپینو، گوجه فرنگی، کاکنج، کدوتنبل، کاپسیکوم
  • گیاهان فیبری: پنبه مصری
  • میوه‌ها و متفرقه: کاکائو، ساعت، گواوا، هایلبورن، درخت گنه‌گنه، تنباکو، چریمویا

۲A) مرکز شیلی (جزیرهٔ نزدیک کرانهٔ جنوبی شیلی)

  • سیب‌زمینی عادی (۴۸ کروموزوم), توت‌فرنگی شیلیایی

۲B) مرکز برزیل-پاراگوئه‌ای

  • مانیوک، بادام زمینی، درخت لاستیک، آناناس، آجیل برزیلی، بادام هندی، گل ساعت گرمسیری بنفش.
۳) مرکز مدیترانه دربرگیرندهٔ مرزهای دریای مدیترانه. ۴۸ گیاه فهرست شده‌اند.
  • غلات و گیاهان نیامی: گندم دوروم، شعیر ابلیس، گندم لهستانی، اپوتر، جو دوسر مدیترانه‌ای، جو دوسر ماسه‌ای، چمن قناری، لاتیروس ساتیپوس، نخودفرنگی، باقلای مصری
  • گیاهان علوفه‌ای: شبدر مصری، شبدر سفید، شبدر لاکی، سرادل
  • گیاهان فیبری و روغنی: کتان، کلزا، خردل سیاه، زیتون
  • سبزیجات: چغندر، کلم، شلغم، کاهو، مارچوبه، کرفس، کاسنی دشتی، شقاقل، ریواس،
  • گیاهان ادویه‌ای و روغنی رقیق: زیره، انیسون، آویشن، نعناع‌فلفلی، مریم‌گلی، رازک.
۴) خاور میانه دربرگیرندهٔ بخش‌های درونی آسیای کوچک، تراقفقاز، ایران و ارتفاعات ترکمنستان. ۸۳ گونه.
  • حبوبات و گیاهان نیامی: گندم آینکورن، گندم دوروم، گندم اخته، مکسیپک، گندم شرقی، گندم ایرانی، جو دوشاخه، چاودار، جو دوسر مدیترانه‌ای، جو معمولی، عدس، باقلای مصری
  • گیاهان علوفه‌ای: یونجه، شبدر ایرانی، شنبلیله، ماشک، ماشک مودار
  • میوه‌ها: انجیر، انار، سیب، گلابی، به، گیلاس، آلبالو، پسته، بادام، زردآلو، خرما، انگور، زالزالک.
۵) اتیوپی دربرگیرندهٔ حبشه، اریتره و بخش‌هایی از سومالی‌لند. ۳۸ گونه، غنی در گندم و جو.
  • حبوبات و گیاهان نیامی: گندم سخت حبشی، گندم پولارد، شعیر ابلیس، گندم لهستانی، جو، ذرت خوشه‌ای، ارزن مرواریدی، ارزن آفریقایی، لوبیای چشم‌بلبلی، کتان، تف
  • گوناگون: کنجد، کرچک، شاهی، قهوه، بامیه، مرّ، ایندیگو.
۶) مرکز آسیای مرکزی دربرگیرندهٔ شمال غربی هند (پنجاب و کشمیر)، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان و بخش غربی تیان‌شان. ۴۳ گیاه
  • حبوبات و گیاهان نیامی: مکسیپک، گندم گرزی، گندم ساچمه‌ای، نخود فرنگی، عدس، باقلا، نخود، ماش، گیاه خردل، کتان، کنجد
  • گیاهان فیبری: شاهدانه، پنبه
  • سبزیجات: پیاز، سیر، اسفناج، هویج
  • میوه‌ها: پسته، گلابی، بادام، انگور، سیب.
۷) مرکز هندی دو زیرمرکز

۷) هندوبرمه: مرکز اصلی (هندوستان): دربرگیرندهٔ آسام و برمه به جز شمال غربی هندوستان و پنجاب. ۱۱۷ گیاه.

  • غلات و گیاهان نیامی: برنج، نخود، لوبیای سودانی، نخود سیاه، ماش، لوبیای برنجی، لوبیای چشم‌بلبلی،
  • سبزیجات و ریشه‌ها: بادنجان، خیار، ترب، گوش‌فیل گرمسیری، سیب‌زمینی هندی
  • میوه‌ها: انبه، پرتقال، نارنگی، بالنگ، تمر هندی
  • گیاهان فیبری، روغنی و شکر: نیشکر، نارگیل، سمسم، گلرنگ، درخت پنبه، پنبه شرقی، چتایی، نخود شنی، کنف
  • ادویه، محرک‌ها رنگ و گیاهان متفرقه: شاهدانه، فلفل سیاه، صمغ عربی، صندل، ایندیگو، درخت دارچین، کرچک هندی، خیزران.

۷A) سیام-مالایا-جاوه: دربرگیرندهٔ هندوچین و مجمع‌الجزایر مالائی، ۵۵ گیاه:

  • غلات و گیاهان نیامی: دمع ایوب، لوبیای مخملی
  • میوه‌ها: پومیلو، موز، میوه نان، ترگیل
  • گیاهان فیبری، شکر ادویه و روغن: آلوریتس مولاکانا، نارگیل، نیشکر، میخک صدپر، جوز هندی، فلفل سیاه، شاهدانه مانیلی.
۸) مرکز چینی مجموعه‌ای از ۱۳۶ گیاه خوراکی فهرست‌شده و بدین ترتیب بزرگ‌ترین مرکز مستقل می‌باشد.
  • غلات و گیاهان نیامی: ارزن، ارزن ایتالیایی، ارزن ژاپنی، کوالیانگ، گندم سیاه، جو بی‌نیام، سویا، لوبیای آزوکی، لوبیای مخملی
  • ریشه‌ها، سیبک‌ها، و سبزیجات: سیب‌زمینی چینی، ترب، کلم چینی، پیاز، خیار
  • میوه و شب‌چره:. گلابی، سیب چینی، هلو، زردآلو، گیلاس، گردو، سرخالو
  • شکر، مخدرات، و گیاهان فیبری: نیشکر، خشخاش، کافور جنسه، شاهدانه.

منابع

Wikipedia contributors, "Center of origin," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Center_of_origin&oldid=477486734 (accessed February 26, 2012).

پیوند به بیرون

  • شبکهٔ اطلاع‌رسانی گندم ایران
آخرین نظرات
  • ذرت
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.