رینه
رِینه یکی از شهرهای استان مازندران ایران است. این شهر در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. مردم رینه از قومیت طبری هستند و به زبان مازندرانیرینه نزدیک‌ترین شهر به قله دماوند است. شهر رینه در دوران باستان ورنه نامیده می‌شد.
| رینه رنه | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | مازندران |
| شهرستان | آمل |
| بخش | لاریجان |
| نام(های) دیگر | رِینه لاریجان |
| نام(های) پیشین | ورنه |
| مردم | |
| جمعیت | ۹۸۳ نفر |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۲۴۰۰ متر |
| آب‌وهوا | |
| روزهای یخبندان سالانه | ۱۰۰ |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۱۱۴ |
رینه reyna (و نه rine) در سنسکریت: reyṇa و به معنی آب شده بوده است. (Williams Monier Monier. A Sanskrit-Englishe Distionary. Oxford 1964)
لاریجان از سال ۱۳۱۶ به بخش ارتقا یافته و بخشداری لاریجان در رینه تأسیس شده و تا سال ۱۳۴۲ در آنجا مستقر بوده و به دلیل تأسیس جاده هراز به خاطر دسترسی بهتر اهالی لاریجان به اداره حاکمیتی، بخشداری این اداره به کنار جاده هراز انتقال یافته و در همان سال شهرداری رینه تأسیس و تاکنون هم در حال ادامه خدمات‌رسانی به شهروندان می‌باشد و از سال ۱۳۷۹ با تصویب طرح هادی‌شهر رینه، روستاهای گرنا و آبگرم جزو حوزه خدماتی شهر رینه قرار گرفتند. شهر رینه در کیلومتر ۷۹ جاده هراز از مسیر شهرستان آمل به تهران بالاتر از گزنک واقع گردیده و دارای کلانتری مستقل می‌باشد. کوهنوردانی که قصد صعود به قله دماوند از یال جنوبی را دارند نیز می‌بایستی از مسیر رینه رفت‌وآمد نمایند. از مناطق دیدنی و جالب توجه رینه می‌توان آبگرم لاریجان (در ۵ کیلومتری رینه با راه آسفالت) و دشت لاله را نام برد.
پادگان نظامی رینه که در ضلع غربی این شهر قرار داشت و در آخرین وضعیت یک گردان از لشکر ۲۳ تکاور در آنجا مستقر بودند که چند سال است نظامیان رفته و زمین‌های پادگان فروخته شده و اکنون خریداران در حال ساخت و ساز واحدهای مسکونی می‌باشند. مهم‌ترین محصولات کشاورزی رینه سیب، گیلاس، آلبالو، گردو، زردآلو، آلو طلایی، فندوق، گلابی و… می‌باشد.
جمعیت
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۹۸۲ نفر جمعیت بوده‌است. مردم رینه به گویش آملی که گویشی از زبان مازندرانی است صحبت می‌کنند.
تاریخچه
وجه تسمیه
شهر رینه در گذشته ورنه نامیده می‌شد. در وندیداد از ورنهٔ چهارگوش و سرزمین چهاردهم، از بهترین جاها و سرزمین‌ها و محل تولد فریدون، دربند کنندهٔ ضحاک، نیز سخن به میان آمده‌است. ورنه با گذشت زمان به رینه تغییر نام داد. در فرهنگ عامه و ادبیات عامیانه برخی نام رینه را با ذکر داستانی به ریحانه، دختری صاحب خدم و حشم که در تفرج به صورت تصادفی در این سامان سکنی گزید، پیوند می‌زنند. تاریخ نویسان عهد قدیم مطالبی دربارهٔ لاریجان، از نظر سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی بیان کرده‌اند. از جمله لاریجان یک از قدیمی‌ترین نواحی طبرستان است که قریه ورکه محل تولد فریدون و زندانی شدن ضحاک در آن واقع شده‌است. ابن اسفندیار (مورخ قرن ششم) در تاریخ طبرستان، فریدون را اهل روستای ورک لاریجان معرفی می‌کند.
دوران باستان
استان مازندران پیش از اسلام تپورستان (به پهلوی: 
) نامیده می‌شد که برگرفته از نام قوم تپوری (به یونانی: Τάπυροι) می‌باشد که پس از اسلام قوم طبری نام گرفتند و سرزمینشان طبرستان نامیده شد.
به گفته واسیلی بارتلد تپوری‌ها در قسمت جنوب شرقی ولایت سکونت داشتند و در قید اطاعت هخامنشیان درآمده بودند و آماردها مغلوب اسکندر مقدونی و بعد مغلوب اشکانیان شدند و اشکانیان در قرن دوم ق. م آنها را در حوالی ری سکونت دادند و اراضی سابق آماردها به تصرف تپوری‌ها درآمد و بطلمیوس در شرح دیلم یعنی قسمت شرقی گیلان در ساحل بحر خزر فقط از تپوری‌ها نام می‌برد. به گفته مجتبی مینوی قوم آمارد و قوم تپوری در سرزمین مازندران می‌زیستند و تپوری‌ها در ناحیه کوهستانی مازندران و آماردها در ناحیه جلگه‌ای مازندران سکونت داشتند. در سال ۱۷۶ ق. م فرهاد اول اشکانی قوم آمارد را به ناحیه خوار کوچاند و تپوری‌ها تمام ناحیه مازندران را فرو گرفتند و تمام ولایت به اسم ایشان تپورستان نامیده شد. شهرهای آمل، چالوس، کلار، سعیدآباد و رویان جزئی از سرزمین قوم تپوری بودند.
ویلیام اسمیت در فرهنگ لغت جغرافیای یونان و روم می‌نویسد: تپورها قومی بودند که محل سکونت آنها در دوره‌های مختلف تاریخ به نظر می‌رسد در امتداد فضای وسیعی از کشور از ارمنستان به سمت شرق تا آمودریا گسترش یافته بود. استرابون آنها را در کنار دروازه‌های کاسپین و ری، در پارت و بین دربیک و اسرم هیرکانی و همراه با آماردی‌ها و سایر مردم در امتداد سواحل جنوبی دریای مازندران قرار می‌دهد که آخرین دیدگاه یعنی سکونت در امتداد سواحل جنوبی دریای مازندران مطابق نظر کوینت کورس و دیونیسوس و پلینی هم می‌باشد. بطلمیوس در جایی آنها را در زمره اقوام سرزمین ماد به حساب می‌آورد و در جایی دیگر آنها را به مارگیانا نسبت می‌دهد. تپوری‌هایی که در پلینی و کوینت کورس به آنها اشاره می‌کند شکی در آن نیست که ناحیه کنونی طبرستان نام خود را از آنها گرفته‌است. آلیان توصیف عجیبی از تپوری‌هایی که در ماد زندگی می‌کردند ارائه می‌دهد.
جاذبه‌ها
مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و دیدنی رینه و نزدیک به رینه:
- قله دماوند
- امامزاده محمد طاهر
- آبگرم لاریجان
- آبشار سر آسیاب
- دخمه سنگی کافر کلی
- کوهستان پارک
- پارک شهر
- تکیه رینه
- دشت شقایق‌ها
ادارات مهم دولتی
- دفتر اسناد رسمی شماره ۱۷۰ رینه (سر دفتر: مصطفی جلالی)
- اداره ثبت اسناد و املاک لاریجان
- اداره برق لاریجان
- شهرداری رینه
- ارشاد اسلامی رینه
- اداره پست رینه
- کتابخانه عمومی شهر
- دانشگاه پیام نور واحد رینه لاریجان
- سازمان آب و فاضلاب رینه
- پایگاه بسیج امام موسی کاظم
- کلانتری ۱۴ رینه
- بانک ملی ایران
- فدراسیون کوهنوردی رینه
- مرکز مخابرات شهید غلامی
- مجمع خیرین شهر رینه
- هلال احمر شهر رینه
- مرکز بهداشت (بهداری) رینه
شهرک‌ها
رینه دارای ۵ شهرک بزرگ می‌باشد.
- شهرک آرین
- شهرک صنعتی رینه
- شهرک منصوریه
- شهرک بهاران (نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران)
- شهرک صادقیه
آیین‌های سنتی رینه
- آیین کله سر
- آیین برف چال
- مراسم تعزیه‌خوانی
- مراسم عزاداری ماه محرم
- تیر ماه سیزه شو
- اربعین حسینی
- جشن بزرگ تیرگان
منابع
- ↑ درگاه ملی آمار، سرشماری سال ۱۳۹۵.
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
- ↑ نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد سوم. نشرنی = ۴۹.
- ↑ نصری اشرافی، جهانگیر (١٣٧٧). واژه‌نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی و سید کاظم مداح و کریم الله قائمی و علی اصغر یوسفی نیا و محمود داوودی درزی و محمد حسن شکوری و عسکری آقاجانیان میری و ابوالحسن واعظی و ناصر یداللهی و جمشید قائمی و فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۰-۵-۹۱۱۳۱-۹۶۴.
- ↑ نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد سوم. نشرنی = ۴۹.
- ↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ نصری اشرافی، جهانگیر (١٣٧٧). واژه‌نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی و سید کاظم مداح و کریم الله قائمی و علی اصغر یوسفی نیا و محمود داوودی درزی و محمد حسن شکوری و عسکری آقاجانیان میری و ابوالحسن واعظی و ناصر یداللهی و جمشید قائمی و فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۰-۵-۹۱۱۳۱-۹۶۴.
- ↑ نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد سوم. نشرنی = ۴۹.
- ↑ نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد سوم. نشرنی = ۴۶.
- ↑ عمادی، اسدالله (۱۳۷۲). بازخوانی تاریخ مازندران. نشر فرهنگ خانه مازندران. ص. ۷۲.
- ↑ مارکوارت، یوزف (۱۳۷۳). ایرانشهر بر مبنای جغرافیای موسی خورنی. ترجمهٔ مریم میر احمدی. تهران انتشارات اطلاعات. ص. ۲۴۵.
- ↑ BORJIAN, HABIB (2004). "Mazandaran: Language and People (The State of Research)". Yerevan State University (به انگلیسی): 289. doi:10.1163/1573384043076045.
- ↑ بارتلد، واسیلی (۱۳۰۸). تذکره جغرافیای تاریخی ایران. اتحادیه تهران. ص. ۲۸۳.
- ↑ مینوی، مجتبی (۱۳۴۲). مازیار. مؤسسه مطبوعاتی امیرکبیر. ص. ۹.
- ↑ محمدپور، صفرعلی (۱۳۸۶). چالوس در آیینه تاریخ. انتشارات کلام مسعود. ص. ۳۷۰.
- ↑ "Dictionary of Greek and Roman Geography, illustrated by numerous engravings on wood. William Smith, LLD. London. Walton and Maberly, Upper Gower Street and Ivy Lane, Paternoster Row; John Murray, Albemarle Street. 1854. ,TAPU´RI". www.perseus.tufts.edu. Retrieved 2021-02-04.