پونتیاناکپونْتیاناک، مرکز استان کالیمانتان غربی در کشور اندونزی می‌باشد. ۱ - بیوگرافیاین شهر با ۲۲۶‘۴۵۵ تن جمعیت (۱۳۸۴ش/۲۰۰۵م) در غرب جزیره برنئو در محل تلاقی رودخانه‌های کاپواس و لَنْدک جای دارد. ۱.۱ - اقتصاد و صنعتحوضه گسترده و قابل کشتی‌رانی رودخانه کاپواس نقش مؤثری در اقتصاد پونتیاناک دارد و این شهر را به مرکز تجاری غرب جزیره برنئو بدل ساخته است. [۱]
The World Gazetteer، www world-gazetteercom.
[۲]
Encarta reference Library، ۲۰۰۴.
[۳]
Hardjono J، Indonesia، ج۱، ص۴۰، Land and People، Djakarta، ۱۹۷۱.
[۴]
Hardjono J، Indonesia، ج۱، ص۲۴۰، Land and People، Djakarta، ۱۹۷۱.
کشتی‌سازی و تولید محصولاتی چون روغن نخل، کائوچو و شکر مهم‌ترین صنایع پونتیاناک است و عمده‌ترین محصولات کشاورزی آن عبارت‌اند: برنج، غلات، ادویه و توتون. [۵]
Britannica، ۱۹۷۸، ج۸، ص۱۱۳.
پونتیاناک از مهم‌ترین مناطق کشت برنج در اندونزی است و کشت آن بدون ضرورت رعایت کشت نوبتی، به طور مستمر در آن‌جا صورت می‌پذیرد. [۶]
Hardjono J، Indonesia، ج۱، ص۱۴۴، Land and People، Djakarta، ۱۹۷۱.
۱.۲ - آب و هوااین شهر در منطقه‌ای با آب و هوای گرم و مرطوب استوایی واقع است و میزان بارندگی در برخی از نقاط این منطقه به ۴ متر در سال می‌رسد و برای جلوگیری از زیان‌های ناشی از سیلاب‌ها، خانه‌ها بر روی ستون‌هایی از چوب بنا می‌شود. [۷]
Geography of Pontianak، Tripod، http://riftsindonesia Tripodcom/ geography_ of_ pontianankhtm.
[۸]
Britannica، ۱۹۷۸، ج۸، ص۱۱۳.
۱.۳ - ترکیب جعمیتیبیشتر جمعیت این شهر را بومیان دایاک و چینی‌تبارها تشکیل می‌دهند. چینی‌ها از سده ۷م به جزیره کالیمانتان راه یافتند. در سده ۱۴م نیز که معادن طلا در آن‌جا پیدا شد، مردم به آن منطقه روی آوردند و شمار بیشتری هم در سده ۱۸م به تدریج در کالیمانتان غربی مستقر شدند. چینی‌ها امروزه در محلات خاص خود، مدارس و معابد جداگانه‌ای دارند و به کار کشاورزی و کسب و تجارت می‌پردازند. [۹]
وحید مازندرانی، غ، سرزمین هزاران جزیره، ج۱، ص۱۴-۱۵، تهران، ۱۳۴۵ش.
[۱۰]
Encarta reference Library، ۲۰۰۴.
۲ - پیشینه تاریخیدر ۱۱۸۶ق/۱۷۷۲م مردی عرب‌تبار به نام عبدالرحمان بن حسین قادری که از راه بازرگانی ثروتی سرشار اندوخته بود، در ناحیه‌ای غیرمسکونی در دهانه اتصال رودخانه‌های کاپواس و لندک با صاف کردن جنگل، کلبه‌هایی برای خود و همراهانش برپا کرد. موقعیت مناسب تجاری این محل، بازرگانان بوگی، مالایایی و چینی را به آن‌جا جلب کرد و پونتیاناک به سرعت توسعه یافت. ۲.۱ - ایجاد حکومتعبدالرحمان با هلندی‌ها (که تازه به جزیره کالیمانتان راه یافته بودند) به همکاری پرداخت و خود را سلطان نامید. کمپانی هند شرقی هلند نیز مقام او را به رسمیت شناخت. ۲.۲ - همکاری با هلندیهاهلندیها در ۱۱۹۲ق/ ۱۷۷۸م پایگاهی تجاری در پونتیاناک احداث کردند. [۱۱]
وحید مازندرانی، غ، سرزمین هزاران جزیره، ج۱، ص۱۵، تهران، ۱۳۴۵ش.
[۱۲]
Encarta reference Library، ۲۰۰۴.
[۱۳]
EI ۲.
پونتیاناک عموماً با هلندی‌ها روابط حسنه‌ای داشت. این سیاست به سود هر دو طرف بود، زیرا برای هلندی‌ها حکومتی غیرمستقیم مقرون به صرفه مالی و صلاح سیاسی بود و از سوی دیگر، سلاطین پونتیاناک بدون آن‌که در قبال هلندی‌ها تعهداتی داشته باشند، از مزایا و تسهیلات اداری اروپایی بهره می‌بردند. [۱۴]
وحید مازندرانی، غ، سرزمین هزاران جزیره، ج۱، ص۱۶، تهران، ۱۳۴۵ش.
۲.۳ - آخرین سلطان پونتیاناکپس از جنگ جهانی دوم هلندی‌ها سعی در ایجاد دولتی واحد در کالیمانتان داشتند؛ اما مسلمانان سواحل جنوبی و شرقی این جزیره که تمایلات ملی‌گرایانه داشتند و خواهان حکومت جمهوری بودند، با این طرح هلندی‌ها به مخالفت برخاستند و هلندی‌ها به ناچار در اردیبهشت ۱۳۲۶/ مه ۱۹۴۷ حکومت جداگانه‌ای در غرب کالیمانتان تحت فرمان سلطان عبدالحمید دوم (حکومت ۱۹۵۰-۱۹۴۶م)، آخرین سلطان پونتیاناک تأسیس کردند؛ اما این حکومت در زمان مبارزه برای کسب استقلال اندونزی سرنگون شد و در نهایت عبدالحمید دستگیر و زندانی گردید. [۱۵]
ریکلفس، م ک، تاریخ اندونزی در قرون معاصر، ترجمه عبدالعظیم هاشمی‌نیک، تهران، وزارت امور خارجه.
[۱۶]
وحید مازندرانی غ، سرزمین هزاران جزیره، ج۱، ص۱۶، تهران، ۱۳۴۵ش.
۳ - فهرست منابع(۱) ریکلفس، م ک، تاریخ اندونزی در قرون معاصر، ترجمه عبدالعظیم هاشمی‌نیک، تهران، وزارت امور خارجه. (۲) وحید مازندرانی غ، سرزمین هزاران جزیره، تهران، ۱۳۴۵ش. (۳) Britannica، ۱۹۷۸. (۴) EI ۲. (۵) Encarta reference Library، ۲۰۰۴. (۶) Geography of Pontianak، Tripod، http://riftsindonesia Tripodcom/ geography_ of_ pontianankhtm. (۷) Hardjono J، Indonesia، Land and People، Djakarta، ۱۹۷۱. (۸) The World Gazetteer، www world-gazetteercom. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «پونتیاناک»، شماره۵۵۷۸. رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی
|