زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

سلامتی




سلامتى یک حالت سالم و بیمار نبودن جسم می باشد.


۱ - معنای سلامتی

‌
سالم و بى عیب بودن و بیمار نبودن را سلامتی می گویند.

۲ - کاربرد سلامتی در فقه


از آن در بابهاى طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد، نکاح، کفارات، لعان، قصاص و دیات سخن گفته‌اند.

۲.۱ - سلامتی در باب طهارت


مستحب است انسان در حال سلامتى کفن، سدر و کافور خود را تهیه کند.
[۱] توضیح المسائل مراجع ج۱، ص۳۳۰ م ۵۸۴.


۲.۲ - سلامتی در باب صلات


امام خمینی در تحریرالوسیله می‌فرماید: بدون اشکال، اذان و اقامه برای نمازهای پنج‌گانه - ادا باشد یا قضا، در حضر باشد یا در سفر، در سلامتی‌ باشد یا در بیماری، برای کسی که نماز جماعت می‌خواند یا فرادا، برای مردان و زنان – مستحب مؤکد است، حتی بعضی (از فقها) آن دو را واجب دانسته‌اند و اقوی آن است که آن دو درهرحال؛ مستحب می‌باشند هرچند ترک اذان و اقامه موجب محرومیّت از ثواب فراوانی است.
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۶۱، کتاب الصلاة، المقدمة الخامسة فی الاذان و الاقامة، مسالة۱.    
و از شرایط وجوب حضور در نماز جمعه، بیمار نبودن است؛ چنان که سلامت از کوری و لنگی نیز شرط وجوب آن است.
[۳] جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۵۷.    
[۴] جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۶۱-۲۶۳.    
[۵] توضیح المسائل مراجع ج۱، ص۸۶۹.

در اینکه سلامت از جذام، برص و کوری از شرایط امامت نماز جمعه و جماعت است یا نه، اختلاف است.
[۶] جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۹۷-۲۹۹.    
[۷] جواهر الکلام ج۱۳، ص۳۸۱-۳۸۳.    

به عقیده امام خمینی «احتیاط (واجب) آن است که صاحب مرض جذام و برص و کسی که حد شرعی خورده و توبه نموده است، امامت ننمایند و به آن‌ها اقتدا نشود.»
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۹۱، کتاب الصلاة، القول فی شزائط امام الجماعة، مسالة۹.    


۲.۳ - سلامتی در باب زکات


در زکات انعام ثلاثه (گاو، گوسفند و شتر) در صورت سالم بودن تعداد نصاب، پرداخت حیوان معیوب و بیمار کفایت نمى‌کند.
[۹] العروة الوثقی ج۴، ص۴۰.    
[۱۰] مستمسک العروة ج۹، ص۸۸.


۲.۴ - سلامتی در باب حج


وجوب حج مشروط به استطاعت و تحقق استطاعت منوط به متمکن بودن فرد از امورى، از جمله برخوردارى از سلامت و توانایى جسمى براى رفتن به مکه و به جا آوردن مناسک حج است.
[۱۱] مستند الشیعة ج۱۱، ص۶۴.    
[۱۲] العروة الوثقی ج۴، ص۴۱۶.    

امام خمینی در تحریرالوسیله آورده است: «(از شرایط وجوب حج) استطاعت از نظر مالی و سلامتی‌ و توانمندی بدن و باز بودن راه و امنیت آن و وسعت داشتن وقت و کافی بودن آن (برای حج) است.
[۱۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، ثالثها.    
بنابراین « قدرت عقلی در وجوب حج کافی نیست، بلکه در وجوب آن استطاعت شرعی معتبر است و استطاعت شرعی توشه سفر و مرکب و سایر چیزهایی (مثل سلامتی) که در آن اعتبار دارد می‌باشد، و با نبودن چنین استطاعتی، حج واجب نیست و کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند؛ بدون اینکه بین کسی که با پیاده رفتن و کسب کردن در راه بتواند حج کند و غیر او فرقی باشد؛ خواه چنین کاری مخالف شان و شخصیت او باشد یا نباشد. و (همچنین) بین دور و نزدیک فرقی نیست.»
[۱۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۹.    

از شرایط قربانی در حج، سالم بودن آن است. بنابر این، قربانى لنگ و یا یک چشم کفایت نمى‌کند.
[۱۵] جواهر الکلام ج۱۹، ص۱۳۹.    

به بیان امام خمینی، از جمله شرایط قربانی حج «صحیح‌وسالم بودن (آن است) بنابراین بیمار کفایت نمی‌کند حتی بنابر احتیاط نباید کچلی داشته باشد.»
[۱۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۲، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة۸.    


۲.۵ - سلامتی در باب جهاد


از شرایط وجوب جهاد ابتدایی، سلامت از کورى، زمین‌گیرى و بیمارى بازدارنده از دویدن و سوار شدن است.
[۱۷] الروضة البهیة ج۲، ص۳۸۲.    


۲.۶ - سلامتی در باب نکاح


مستحب است عقیقه سالم و بى عیب باشد.
[۱۸] جواهر الکلام ج۳۱، ص۲۶۸.    

آیا در حضانت، سلامت از بیمارى مسرى خطرناک، از قبیل پیسی و جذام، شرط است یا نه؟ مسئله اختلافى است.
[۱۹] مسالک الأفهام ج۸، ص۴۲۸-۴۲۹.    
[۲۰] الأنوار اللوامع ج۲، ص۳۴۰.


۲.۷ - سلامتی در باب لعان


از شرایط صحّت لعان، سلامت ملاعَنه (زن لعان شده) از کرى و لالى است.
[۲۱] جواهر الکلام ج۳۴، ص۳۰.    


۲.۸ - سلامتی در باب کفارات


از شرایط برده‌اى که به عنوان کفاره آزاد مى‌شود، سالم بودن او از عیبهایى است که موجب آزادى قهری وى مى‌گردد، مانند کورى، جذام و زمین گیرى.
[۲۲] جواهر الکلام ج۳۳، ص۲۰۴.    


۲.۹ - سلامتی در باب قصاص


از شرایط قصاص اعضاى بدن، همسانى عضو آسیب رساننده با عضو آسیب دیده از حیث سالم و شَل بودن است. بنابر این، دست سالم در برابر دست شل قصاص نمى‌شود؛ لیکن اگر عضو جانى شَل باشد، در برابر عضو سالم قصاص مى‌شود.
[۲۳] جواهر الکلام ج۴۲، ص۳۴۸-۳۴۹.    


۲.۱۰ - سلامتی در باب دیات


از شرایط حیوان پرداختى به عنوان دیه قتل، سالم بودن آن از عیب و بیمارى (معیوب و بیمار نبودن) است؛ چنان که سلامت از عیب در دیگر چیزیهایى که به عنوان دیه پرداخت مى‌گردد نیز شرط است.
[۲۴] تحریرالوسیلة ج۲، ص۵۵۵.



۳ - پانویس

 
۱. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۱، ص۳۳۰ م ۵۸۴.
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۶۱، کتاب الصلاة، المقدمة الخامسة فی الاذان و الاقامة، مسالة۱.    
۳. ↑ جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۵۷.    
۴. ↑ جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۶۱-۲۶۳.    
۵. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۱، ص۸۶۹.
۶. ↑ جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۹۷-۲۹۹.    
۷. ↑ جواهر الکلام ج۱۳، ص۳۸۱-۳۸۳.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۹۱، کتاب الصلاة، القول فی شزائط امام الجماعة، مسالة۹.    
۹. ↑ العروة الوثقی ج۴، ص۴۰.    
۱۰. ↑ مستمسک العروة ج۹، ص۸۸.
۱۱. ↑ مستند الشیعة ج۱۱، ص۶۴.    
۱۲. ↑ العروة الوثقی ج۴، ص۴۱۶.    
۱۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، ثالثها.    
۱۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۹.    
۱۵. ↑ جواهر الکلام ج۱۹، ص۱۳۹.    
۱۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۲، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة۸.    
۱۷. ↑ الروضة البهیة ج۲، ص۳۸۲.    
۱۸. ↑ جواهر الکلام ج۳۱، ص۲۶۸.    
۱۹. ↑ مسالک الأفهام ج۸، ص۴۲۸-۴۲۹.    
۲۰. ↑ الأنوار اللوامع ج۲، ص۳۴۰.
۲۱. ↑ جواهر الکلام ج۳۴، ص۳۰.    
۲۲. ↑ جواهر الکلام ج۳۳، ص۲۰۴.    
۲۳. ↑ جواهر الکلام ج۴۲، ص۳۴۸-۳۴۹.    
۲۴. ↑ تحریرالوسیلة ج۲، ص۵۵۵.


۴ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۵۱۹-۵۲۰.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : احکام اموات | جهاد | حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | زکات | فقه | نماز جمعه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.