سرگینفضله چارپایان، بویژه دامها را سرگین گویند. از احکام آن در بابهاى طهارت، تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفتهاند. ۱ - سرگین در باب طهارت۱.۱ - سرگین چهارپایانسرگین چارپایان حرام گوشت نجس است. سرگین چارپایان حلال گوشت، حتى- بنابر مشهور- چارپایانى که گوشت آنها مکروه است، پاک مىباشد؛ لیکن بر طرف نکردن آن از لباس و بدن و آلوده بودن به آن، کراهت دارد. ۱.۲ - استنجا با سرگین پاکبنابر قول مشهور، استنجای مخرج غائط با سرگین خشک پاک، حرام است. بر حرمت ادعای اجماع نیز شده است؛ لیکن برخى، قائل به کراهت آن شدهاند. [۷]
وسائل الشیعة ج۱، ص۳۵۷.
برخى نیز در حرمت استنجا با آن تأمل و توقف کردهاند. [۸]
العروة الوثقى ج۱، ص۳۱۸.
بعضى گفتهاند: ظاهر نص و فتوا اختصاص حرمت به سرگین چار پایان داراى سم بدون شکاف (حافر)، همچون اسب، قاطر و الاغ است و شامل چارپایان دیگر که سُمشان شکاف دار است، مانند شتر، گاو، گوسفند و آهو نمىشود.
بنابر قول به حرمت، چنانچه کسى با سرگین خشک پاک استنجا و غائط را با آن برطرف کند آیا کفایت مىکند و محل پاک مىشود یا نه؟ مسئله اختلافى است. [۱۰]
مدارک الأحکام ج۱، ص۱۷۳.
۲ - سرگین در باب تجارت۲.۱ - خرید و فروش سرگین نجسخرید و فروش سرگین نجس بنابر قول مشهور باطل، بلکه بر آن ادعاى اجماع شده است؛ لیکن برخى در بطلان آن تأمل کردهاند. [۱۵]
کفایة الأحکام ج۱، ص۴۲۳.
۲.۲ - خرید و فروش سرگین پاکداد و ستد سرگین پاک بنابر قول مشهور جایز و صحیح، بلکه بر آن ادعاى اجماع شده است؛ [۱۶]
مفتاح الکرامة ج۸، ص۳۶-۳۷.
هرچند عدم جواز خرید و فروش آن نیز به برخى نسبت داده شده است. ۲.۳ - انتفاع از سرگین نجسبنابر قول به حرمت معامله سرگین نجس، انتفاع از آن به عنوان کود زراعت و درختان و مانند آن و نیز ذخیره سازى آن براى بهره بردارى، به تصریح برخى جایز است. ۳ - سرگین در باب اطعمه و اشربهخوردن سرگین، حتى پاک آن حرام است. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۴۴۴-۴۴۹. |