دیوارديوار بنايي عمودي از سنگ يا مانند آن است . ۱ - تعريف دیوارديوار بنايى صاف و عمودى از سنگ، گل، آجر و مانند آنها می باشد. ۲ - کاربرد ديوار در فقهاز احکام آن در بابهايى نظير طهارت، صلات، حج، صلح، اجاره، احیاء موات، حدود و دیات سخن گفته‌اند. ۳ - طهارت و ديوارتخلی پشت ديوار مکروه است. زمین از مطهرات است که کف پا و ته کفش نجس با راه رفتن روى آن پاک مى‌گردد. در اينکه مسح کف پا و ته کفش بر ديوار نيز همين حکم را دارد يا نه، اختلاف است. [۱]
العروة الوثقى ج ۱، ص ۲۴۹ - ۲۵۰.
[۲]
التنقيح (الطهارة) ج ۳، ص ۱۳۶.
تیمم بر ديوار گِلى صحیح است. ۴ - صلات و ديواراز شرايط قصر نماز براى مسافر ديده نشدن ديوار خانه‌هاى شهر مبدأ است نماز خواندن مقابل ديوارى که از چاه مستراح رطوبت گرفته، مکروه است. با پوشاندن ديوار کراهت برطرف مى‌شود. بنابر قول مشهور، مستحب است مناره بر روى ديوار مسجد بنا شود نه وسط مسجد. بلندتر بودن آن از ديوار، بنابر تصريح برخى کراهت دارد. ۵ - حج و ديوار حجر اسماعيلطواف کردن از روى ديوار حجر اسماعیل و نيز بالاى شاذروان صحيح نيست و از طواف کفايت نمى‌کند ۶ - صلح و ديوارگذاردن چوب يا آهن و مانند آن بر ديوار همسایه بدون اجازه وى جایز نيست، و در صورت چنين درخواستى از سوى همسایه، اجابت آن بر مالک ديوار مستحب است و اگر اجازه داد، قبل از اقدام همسایه مى‌تواند از اجازه خود برگردد؛ ليکن بعد از اقدام او آيا مى‌تواند از اجازه خود برگردد يا نه، اختلاف است. بنابر قول به جواز، برخى، مالک ديوار را ضامن خسارت وارد شده بر مالک چوب يا آهن دانسته‌اند. با خراب شدن ديوار و بناى دوباره آن، استفاده مجدد از ديوار بنابر قول برخى نياز به اذن جديد دارد. اگر چند نفر به طور مشاع در ديوارى شریک باشند، تصرف هر يک از شرکا در آن ديوار به ايجاد بنا يا زدن سقف روى آن، منوط به اجازه همه شرکا است. اگر ديوار مشترک بين دو يا چند نفر خراب شود و يکى از شرکا تصميم بر بازسازى آن بگيرد، نمى‌تواند بقيه شرکا را بر اين کار مجبور کند؛ ليکن در اينکه خود مى‌تواند بدون اجازه شرکايش نسبت به تعمیر ديوار اقدام کند يا نه، اختلاف است. آيا بودن تير سقف بر ديوارِ مورد نزاع بين دو طرف در صورت عدم وجود بینه موجب حکم به ملکیت صاحب تير نسبت به ديوار با سوگند ياد کردن بر آن مى‌شود يا نه؟ مسئله محل اختلاف است. اگر سر تير يا پايه ساختمان کسى روى ديوار همسایه قرار گرفته باشد و حق يا ناحق بودن آن مشخص نباشد، حکم به حق بودن آن مى‌شود، مگر آنکه خلافش ثابت شود. هرگاه دو نفر بر سر ديوارى که بين دو ملک است نزاع کنند و هرکدام مدعی مالکیت آن باشد، در صورتى که آجر ها و سنگهاى ديوار، درون سنگها و خشتهاى ساختمان کار گذاشته شده باشد قول مالک ساختمان، به شرط عدم وجود بینه، با قسم پذيرفته مى‌شود گشودن در به کوچه بن بست براى کسى که فقط ديوار خانه‌اش به سمت کوچه است بدون اذن صاحبان کوچه جایز نيست؛ ليکن گشودن پنجره جایز است. ۷ - اجاره و ديوارجایز نيست مستأجر آب يا برفهاى خانه را پاى ديوار آن بريزد و يا کارى که- از نظر عرف- به ديوار ضرر زند، انجام دهد. ۸ - احياء موات و ديوارتحجیر با مثل دیوارکشی در اطراف زمین موات تحقق پيدا مى‌کند ۹ - حدود و ديواردر اجراى حد لواط بنابر مشهور- بلکه ادعاى اجماع شده- امام بين يکى از موارد ذيل مخير است: زدن گردن لواط کننده با شمشیر، افکندن در آتش، سنگسار کردن، پرتاب کردن از بالاى بلندى و خراب کردن ديوار بر سر او. ۱۰ - ديات و ديواراگر کسى بر اثر فروريختن ديوار ديگرى بر سر او بميرد، مالک ديوار ضامن نيست به شرط آنکه ديوار در ملک او و يا در مکانى مباح بنا شده باشد و بناى آن از استحکام لازم- که نوعاً قابل اعتماد است و در شرايط عادى خراب نمى‌شود- برخوردار باشد. ۱۱ - پانویس
۱۲ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص ۶۸۹ |