تحنیکتَحنیك در فقه به دو اصطلاح به کار رفته یکی در کام گرفتن از نوزاد و دیگری در باز کردن عمامه هنگام نماز. ۱ - تعریف تحنیک تحنیك به معنای باز كردن كام نوزاد گذراندن یک یا دو طرف عمامه از زیر چانه می باشد تحنیک به معناى نخست در باب نکاح به كار رفته است. ۲ - احکام تحنیک نوزادباز كردن كام نوزاد با آب فرات و تربت کربلا و در صورت نبود آب فرات، با آب شیرین بویژه آب باران مستحب است. در صورتى كه جز آب شور، آب دیگرى نباشد آن را با اندكى خرما یا عسل آمیخته و كام نوزاد را با آن بردارند. همچنین تحنیک با خرما مستحب است. برخى گفته‌اند: جمع بین روایات این است كه بازكردن كام نوزاد با آب فرات و در صورت نبود آن، با آب باران و در هر دو صورت با آمیختن اندكى تربت، شیرینى خرما و یا عسل مستحب است. كسى كه این‌گونه عمل كند به تمامى روایات مربوط به تحنیک عمل كرده است. ۳ - احکام تحنیک در میتاز تحنیک به معناى دوم در باب صلات سخن رفته است. نهادن عمامه بر سر میت مرد مستحب است و كیفيّت آن بدین‌گونه است كه از وسط عمامه گرفته و بر سر ميّت بپیچانند؛ سپس دو طرف عمامه (طرف چپ و راست) را از زیر چانه (تحت الحنك) گذرانده و بر سینه میت (طرف راست را بر سمت چپ و طرف چپ را بر سمت راست سینه) بیفكنند. ۴ - احکام تحنیک در نمازنماز خواندن با عمامه بدون تحنّك، بنابر مشهور،مکروه و با آن مستحب است. در اینكه مراد از تحنّك- كه به آن «تلحّی» نیز گفته مى‌شود- چیست و اینكه آیا منظور گذراندن یکطرف عمامه از زیر چانه به صورت كمان است و یا انداختن آن به طرف چانه- كه از آن به «اسدال» تعبیر مى‌شود- در صدق عنوان تحنّک كفایت مى‌كند؟ مورد بحث است. البتّه استحباب تحنک اختصاص به حال نماز ندارد، بلكه همه حالات را دربر مى‌گیرد؛ بویژه هنگام مسافرت جهت سلامتى و زمان در پى حاجتى رفتن جهت برآورده شدن آن. بنابر تعریف تحنّک بخصوص معناى نخست (دور دادن زیر چانه) برخى استحباب آن را به سه مورد یاد شده (نماز، طلب حاجت و سفر) محدود كرده و در غیر آن موارد، اسدال را پس از تحنّک مستحب دانسته‌اند؛ بدین معنا كه بعد از فراغ از بستن عمامه ابتدا یک طرف آن را از زیر چانه عبور مى‌دهد سپس اسدال مى‌نماید. ۵ - پانویس۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۳۸۴-۳۸۵. |