پلیدی شطرنج (قرآن)شطرنج به یکی از آلات قمار گفته می شود که در فقه بر حلیت و حرمت بازی با آن بحث شده است. ۱ - مظهر زشتیشطرنج ، مظهر زشتی و پلیدی می‌باشد. «... فاجتنبوا الرجس من الاوثـن...»؛ ( مناسک حج ) این است! و هر کس برنامه‌های الهی را بزرگ دارد، نزد پروردگارش برای او بهتر است! و چهارپایان برای شما حلال شده، مگر آنچه (ممنوع بودنش) بر شما خوانده می‌شود. از پلیدیهای بتها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید! ( امام صادق علیه‌السّلام فرمود: مقصود از «فاجتنبو الرجس من الاوثان» شطرنج است. ) ۲ - حرمت شطرنجحرمت شطرنج، از آثار پلیدی آن است. «یـایها الذین ءامنوا انما الخمر والمیسر والانصاب والازلـم رجس من عمل الشیطـن فاجتنبوه لعلکم تفلحون»؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بتها و ازلام (نوعی بخت‌آزمایی)، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید! .(از امام باقر علیه‌السّلام روایت شده است: الشطرنج و النرد میسر.) ۲.۱ - شان نزولدر تفاسیر شیعه و اهل تسنن شان نزولهاى مختلفى درباره آیه نخست ذکر شده است ،شده است، که تقریبا با یکدیگر شباهت دارند از جمله اینکه در تفسیر در المنثور از سعد بن وقاص چنین نقل شده که مى گوید: این آیه درباره من نازل گردید، مردى از انصار غذائى تهیه کرده بود و ما را دعوت کرد، جمعى در مجلس میهمانى او شرکت کردند، و علاوه بر صرف غذا شراب نوشیدند و این قبل از تحریم شراب در اسلام بود، هنگامى که مغز آنها از شراب گرم شد شروع به ذکر افتخارات خود کردند، کم کم کار بالا گرفت و به اینجا رسید که یکى از آنها استخوان شترى را برداشت و بر بینى من کوبید و آن را شکافت ، من خدمت پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) رسیدم و این جریان را عرض کردم در این موقع آیه فوق نازل شد. از (( مسند احمد )) و (( سنن ابی داود )) و نسائی و (( ترمذی )) چنین نقل شده است که عمر دعا مى کرد، و مى گفت : خدایا بیان روشنى در مورد خمر براى ما بفرما، هنگامى که آیه سوره بقره (یسئلونک عن الخمر و المیسر...) نازل شد پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) آیه را براى او قرائت کرد ولى او باز به دعاى خود ادامه مى داد، و مى گفت : خدایا بیان روشنترى در این زمینه بفرما، تا اینکه آیه سوره نساء (یا ایها الذین آمنوا لا تقربوا الصلوة و انتم سکارى ) نازل شد، پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) آن را نیز بر او خواند، باز به دعاى خود ادامه مى داد!، تا اینکه سوره مائده (آیه مورد بحث ) که صراحت فوقالعادهاى در این موضوع دارد، نازل گردید، هنگامى که پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) آیه را بر او خواند، گفت : انتهینا انتهینا! از نوشیدن شراب خوددارى میکنیم ، خوددارى مى کنیم !. «... فاجتنبوا الرجس من الاوثـن...»؛ (مناسک حج ) این است! و هر کس برنامه‌های الهی را بزرگ دارد، نزد پروردگارش برای او بهتر است! و چهارپایان برای شما حلال شده، مگر آنچه (ممنوع بودنش) بر شما خوانده می‌شود. از پلیدیهای بتها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید! ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۲۳۰، برگرفته از مقاله «پلیدی شطرنج». |