پرداخت زکات (قرآن)یکی از وظایف مهم مؤمنین پرداخت زکات است. در این مقاله آیات مرتبط با پرداخت زکات معرفی می‌شوند. فهرست مندرجات۱.۱ - آرامش ۱.۲ - اخوّت دینی ۱.۳ - از زمره ابرار ۱.۴ - از زمره صالحان ۱.۵ - از زمره محسنان ۱.۶ - استواری جامعه ۱.۷ - امداد خدا ۱.۸ - امیدواری ۱.۹ - برکت ۱.۱۰ - بهره‌مندی از رزق خدا ۱.۱۱ - تقوا ۱.۱۲ - حق تعمیر مساجد ۱.۱۳ - دعای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ۱.۱۴ - رحمت خدا ۱.۱۵ - رستگاری ۱.۱۶ - رشد ۱.۱۷ - رضای خدا ۱.۱۸ - صبر ۱.۱۹ - طهارت روح ۱.۲۰ - عاقبت به خیری ۱.۲۱ - فضل خدا ۱.۲۲ - قبولی اسلام ۱.۲۳ - مصونیّت از عذاب ۱.۲۴ - مغفرت ۱.۲۵ - نجات از گمراهی ۱.۲۶ - ولایت خدا ۱.۲۷ - هدایت ۲ - آگاهی از پرداخت زکات ۳ - اخلاص در پرداخت زکات ۴ - اهل‌کتاب و پرداخت زکات ۵ - اهمیّت پرداخت زکات ۵.۱ - رکن دین قیم الهی ۵.۲ - از اهداف جامعه اسلامی ۵.۳ - برترین جایگاه ۵.۴ - از نشانه‌های اصلی مسلمان بودن ۵.۵ - پیمان خدا با بنی‌اسرائیل ۵.۶ - قرار گرفتن در راه میانه ۵.۷ - نشانه اطاعت ۵.۸ - بهترین توشه ۵.۹ - نشانه نیکان ۵.۱۰ - نشانه متقین ۵.۱۱ - نشانه صدق ایمان ۵.۱۲ - ویژگی یاران الهی ۵.۱۳ - صفات محسنین ۵.۱۴ - بهترین اعمال ۶ - پاداش پرداخت زکات ۶.۱ - پاداش ویژه الهی ۶.۲ - تضمین پاداش الهی ۶.۳ - پاداش بزرگ الهی ۶.۴ - پاداش مضاعف ۶.۵ - پاداش پرداخت زکات در زمان حیات ۶.۶ - بهترین و کامل‌ترین پاداش زکات ۶.۷ - راهیابی به بهشت ۶.۸ - خلود در بهشت فردوس ۷ - ترغیب به پرداخت زکات ۷.۱ - توصیه خداوند به حضرت عیسی ۷.۲ - توصیه حضرت اسماعیل به خانواده ۷.۳ - تشویق مؤمنان ۷.۴ - از عوامل رضایت الهی ۷.۵ - نیاز به تبلیف مداوم ۷.۶ - پاداش تبلیغ زکات ۸ - عوامل پرداخت زکات ۸.۱ - اعتماد به مالکیّت خدا ۸.۲ - ایمان ۸.۳ - ترس از خدا ۸.۴ - ترس از قیامت ۸.۵ - توجّه به پاداش خدا ۸.۶ - توجّه به علم خدا ۸.۷ - توجّه به فضل خدا ۸.۸ - دینداری ۸.۹ - یقین به آخرت ۹ - کیفیّت پرداخت زکات ۱۰ - مداومت بر پرداخت زکات ۱۱ - پانویس ۱۲ - منبع ۱ - آثار پرداخت زكات۱.۱ - آرامشپرداخت زكات، از عوامل آرامش درونى: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ ... وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب است. ۱.۲ - اخوّت دينىپرداخت زكات، از جمله عوامل حصول حق اخوّت و برادری دینی: فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ .... ۱.۳ - از زمره ابرارپرداخت زكات، از جمله عوامل قرار گرفتن در زمره ابرار: لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ .... ۱.۴ - از زمره صالحانپرداخت زكات، از موجبات قرار گرفتن در زمره صالحان: وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ. مقصود از «لنصدّقنّ» صدقه‌اى است كه پيامبراكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله دستور جمع‌آورى آن را مى‌داده است كه همان زكات است و روايات و شأن نزول، مؤيّد اين مطلب است. ۱.۵ - از زمره محسنانپرداخت زكات، از عوامل قرار گرفتن در زمره محسنان: هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ الَّذِينَ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... ۱.۶ - استوارى جامعهپرداخت زكات، مايه قوام و سامان دهنده امور اجتماعی: وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ ...وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. بنا بر قولى، مقصود از «دين القيّمة» احكام و دستوراتى است كه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آورده است كه حافظ مصالح جامعه انسانی است. ۱.۷ - امداد خدا••• پرداخت زكات، از عوامل برخوردارى جامعه، از امداد و نصرت خداوند: ۱. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيباً وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ .... ۲. ... وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ .... ۳. ... فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ... هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ. ••• وعده امداد خداوند به بنی‌اسرائیل، در سايه پرداخت زکات: وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ ... وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ .... ۱.۸ - اميدوارىپرداخت زكات، زمينه‌ساز اميدوارى به رحمت خداوند: وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. ۱.۹ - بركتپرداخت زكات، از موجبات برکت در مال: ... وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ.احتمال دارد كه مراد از «مضعفون» -صاحبان زيادت- «زيادى در مال» باشد. ۱.۱۰ - بهره‌مندى از رزق خداپرداخت زكات، از عوامل بهره‌مندى مردان والا مقام الهى، از روزی فراوان و بى‌حساب: رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ ... لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا ... وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ. ۱.۱۱ - تقواپرداخت زكات، از جمله عوامل تقواپیشگی: لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ. ۱.۱۲ - حق تعمير مساجداداى زكات، موجب شايستگى براى آباد کردن و تعمیر مساجد: إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ .... ۱.۱۳ - دعاى پيامبر صلىاللهعليهوآلهپرداخت بخشى از مال براى زكات، موجب برخوردارى از دعاى آرامش‌بخش پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله: خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ .... ۱.۱۴ - رحمت خدا••• پرداخت زكات، زمينه‌ساز جلب رحمت الهی: ۱. ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ. ۲. ... فَإِنْ تابُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ. ۳. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ...أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ .... ۴. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. ۵. هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. ••• پرداخت زكات، مايه امید به رحمت خدا: ۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. ۲. هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. ••• پرداخت زكات، از شرايط بهره‌مندى همراهان موسی علیه‌السلام در میقات از رحمت الهى: وَ اخْتارَ مُوسى قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا لِمِيقاتِنا ...وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... ۱.۱۵ - رستگارى••• پرداخت زكات، از موجبات رستگاری: ۱. وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ. ۲. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ...وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ ... ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ. ۳. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ. قصود از زكات در آيه ياد شده، زکات واجب اموال است. از ابن‌عبّاس نيز همين قول نقل شده است. ۴. الَّذِينَ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ. ۵. قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى. از امام صادق عليه‌السلام نقل شده كه مقصود از «تزكّى» اخراج زکات فطره است. ••• خداوند، نويدبخش موسى عليه‌السلام به استجابت دعايش براى رستگارى بنی‌اسرائیل در دنیا و آخرت، به شرط پرداخت زكات: وَ اخْتارَ مُوسى قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا لِمِيقاتِنا ...وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ. ۱.۱۶ - رشدپرداخت زكات، موجب رشد و کمال زكات دهنده: خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ. ۱.۱۷ - رضاى خداپرداخت زكات، درپى‌دارنده رضا و خشنودی خدا: ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ ... جَنَّاتٍ ... وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ .... ۱.۱۸ - صبرپرداخت زكات، از عوامل صبر و شکیبایی بر آزارهاى دشمنان و زمينه ساز مدارا کردن با آنان: ... فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ ... با توجّه به ارتباط آيه ياد شده با آيه پيشين كه دستور به مدارا كردن با یهود داده است، هدف از امر به نماز و زكات، ايجاد توان براى اطاعت امر خداوند -لزوم مدارا با دشمنان- است. ۱.۱۹ - طهارت روحپرداخت زكات، از موجبات تطهیر نفس و پالايش روح از آلودگی: ۱. خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها ... مراد از «خذ من أموالهم» دستور به گرفتن زكات مال از كسانى است كه مشمول نصاب زكات باشند. «تطهّرهم» اشاره به مقام تخليه از گناهان و «تزكّيهم» اشاره به مقام تحليه و آراسته شدن به فضايل و خوبيها است، بنابراين تخليه بر تحليه مقدّم است و به طور كلّى مقصود اين است كه اين صدقه هم كفّاره گناهان و هم درپى‌دارنده پاداش بزرگ است. ۲. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا ناجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقَةً ذلِكَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ أَطْهَرُ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ. ۱.۲۰ - عاقبت به خيرىپرداخت زكات، زمينه‌ساز عاقبت به خیری انسان: الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ. ۱.۲۱ - فضل خداپرداخت زكات، از جمله عوامل بهره‌مندى مردان والامقام الهى، از فضل خدا: رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ ... لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ .... ۱.۲۲ - قبولى اسلامپرداخت زكات، شرط قبولى اسلام مشركان و کافران، از جانب خداوند: ۱. فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ ... فَإِنْ تابُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ .... ۲. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ .... ۱.۲۳ - مصونيّت از عذابپرداخت زكات، از جمله اسباب كارساز براى دور ماندن از عذاب و مخاطرات روز قیامت: ۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ. ۲. لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ. اين آيه بر وجوب پرداخت زكات واجب در اموال دلالت دارد. «هم المتّقون» يعنى با انجام دادن اعمال ياد شده -از جمله زكات- خود را از آتش جهنّم مصون داشته‌اند. ۳. فَأَنْذَرْتُكُمْ ناراً تَلَظَّى وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى الَّذِي يُؤْتِي مالَهُ يَتَزَكَّى. ۱.۲۴ - مغفرتاداى زكات، از اسباب تکفیر (ناديده گرفتن) و مغفرت گناهان: إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ ... برخى «ان تبدوا الصّدقات» را به زكات واجب مربوط دانسته‌اند. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ...لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ .... ۱.۲۵ - نجات از گمراهىپرداخت زكات، موجب قرار گرفتن در مسير درست و نجات از گمراهی: ... لَئِنْ ... وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ. ۱.۲۶ - ولايت خداپرداخت زكات، زمينه بهره‌مندى از ولایت خدا: ... فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ... هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى .... ۱.۲۷ - هدايت••• پرداخت زكات، زمينه‌ساز قرار گرفتن در زمره هدایت‌یافتگان: ۱. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ. ۲. ... يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ ... رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ... وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ .... ••• اداى زكات، از شرايط دستيابى به هدایت ويژه قرآن: ۱. طس تِلْكَ آياتُ الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ مُبِينٍ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. ۲. الَّذِينَ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... أُولئِكَ عَلى هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ .... ۲ - آگاهى از پرداخت زكاتآگاهی كامل خداوند، از پرداخت زكات: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ. ۲. وَ مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِما لا يَسْمَعُ إِلَّا دُعاءً وَ نِداءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَعْقِلُونَ. ۳. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ. ۳ - اخلاص در پرداخت زكات••• لزوم پرداخت زكات، تنها به قصد جلب رضای خدا: ۱. إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ. بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما آتوا» زكات و صدقه است. ۲. وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ. ••• اخلاص در پرداخت زكات، موجب چند برابر شدن مال و سرمایه: وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ. ۴ - اهل‌كتاب و پرداخت زكاتموظّف بودن اهل‌کتاب، به پرداخت زكات: وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. ۵ - اهميّت پرداخت زكاتپرداخت زكات، از مهم‌ترين تكاليف شریعت الهی و اركان عملى آن: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ .... ۲. وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ ... وَ آتُوا الزَّكاةَ .... ۳. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ .... ۴. لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ .... ۵. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ .... ۶. أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ .... ۷. لكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ الْمُقِيمِينَ الصَّلاةَ وَ الْمُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ .... ۸. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ. ۹. إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ. ۱۰. وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ. ۱۱. فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ .... ۱۲. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ .... ۱۳. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ. ۱۴. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ. ۱۵. خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها ... أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ ... وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ .... ۱۶. ... وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا. ۱۷. وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ .... ۱۸. وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ ...وَ إِيتاءَ الزَّكاةِ .... ۱۹. الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ .... ۲۰. وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ ... فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ .... ۲۱. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ. ۲۲. رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ .... ۲۳. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. ۲۴. هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. ۲۵. هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. ۲۶. وَ قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى وَ أَقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتِينَ الزَّكاةَ .... ۲۷. ... وَ وَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ الَّذِينَ لا يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ. مقصود از زكات در اين آيه، زكات واجب است. ۲۸. أَ أَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ .... ۲۹. إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً إِلَّا الْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَلى صَلاتِهِمْ دائِمُونَ وَ الَّذِينَ فِي أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ. ۳۰. ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً ... مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب است. ۳۱. قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى. ۳۲. فَأَنْذَرْتُكُمْ ناراً تَلَظَّى وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى الَّذِي يُؤْتِي مالَهُ يَتَزَكَّى. ۳۳. وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. منظور از زكات در اين آيه، زکات واجب است. ۵.۱ - رکن دین قیم الهیحكم پرداخت زكات، از اركان دین قیّم الهی: وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. ۵.۲ - از اهداف جامعه اسلامیپرداخت زكات، از ارزشهاى محورى در جامعه اسلامی و از اهداف حاکمیّت اسلامی: ۱. إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساكِينِ وَ الْعامِلِينَ عَلَيْها وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقابِ وَ الْغارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ. مراد از صدقات، زكات اموال است. ۲. الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ ... مقصود از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب مال است. ۵.۳ - برترین جایگاهجايگاه والاى زكات و نماز، در مقايسه با ديگر كارهاى نيك: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إِيتاءَ الزَّكاةِ وَ كانُوا لَنا عابِدِينَ. با آنكه نماز و زكات، از مصاديق كارهاى نيك است، امّا خداوند آن دو فريضه را به طور جداگانه ذكر فرمود. بيان اختصاص آنها نشان اهمّيّت فراوان اين دو فریضه است. ۵.۴ - از نشانه‌های اصلی مسلمان بودنپرداخت زكات، از نشانه‌هاى اصلى و ضرورى مسلمان بودن: ۱. فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ ... از اينكه خداوند در پذيرش توبه مشركان و اسلام‌آوردن آنان تنها دو عمل (نماز و زكات) را از آنان خواسته است، مطلب مزبور استفاده مى‌شود. ۲. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ .... إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ. ۳. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ ...وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... ۵.۵ - پیمان خدا با بنیاسرائیلپرداخت زكات، از تكاليف مهم دينى و از پیمانهای خدا با بنى‌اسرائيل: ۱. وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ آتُوا الزَّكاةَ .... ۲. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ .... ۵.۶ - قرار گرفتن در راه میانهپرداخت زكات، نشانه قرار داشتن در راه میانه و معتدل و عدم گمراهی: ۱. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ...فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ. ۲. وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. ۵.۷ - نشانه اطاعتپرداخت زكات، نشانه اطاعت از خدا و رسول او: ۱. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ. ۲. أَ أَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ .... ۵.۸ - بهترین توشهپرداخت زكات، از بهترين كارها و ارجمندترين توشه براى آخرت: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ. خير (كار نيك و پسنديده) شامل نماز و زكات نيز مى‌شود، بنابراين نام بردن از آنها براى رساندن اين مطلب است كه اين دو فريضه از بهترين كارهاى نيك و سودمندترين توشه‌ها براى آخرت است. ۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. ۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ .... ۵.۹ - نشانه نیکانپرداخت زكات، از مصاديق برّ و نیکی و نشانه نیکان: لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ ... وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ ... وَ آتَى الزَّكاةَ .... ۵.۱۰ - نشانه متقینپرداخت زكات، از نشانه‌هاى بارز متقین: ۱. ... وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ...وَ آتَى الزَّكاةَ ... وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ. ۲. وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى الَّذِي يُؤْتِي مالَهُ يَتَزَكَّى. ۵.۱۱ - نشانه صدق ایمانپرداخت زكات، نشانه صداقت و درستی ایمان: ۱. ... وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمالَ عَلى حُبِّهِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... أُولئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا ... «أولئك» اشاره به صفاتى است كه از جمله «و ءاتى المال ... و حين البأس» به‌دست مى‌آيد و متعلّق «صدقوا» به قرينه «من آمن ...» ایمان به خدا و ... است. مقصود از زكات در آيه ياد شده، زکات مال است. ۲. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ. ۵.۱۲ - ویژگی یاران الهی••• پرداخت زكات، از بارزترين ويژگيهاى یاران خدا و جهادگران: الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيراً وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ ... الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ .... ••• مانع نشدن دادوستدها و تجارتها از پرداخت زكات، از ويژگيهاى مردان الهی و اهل تسبیح خدا: فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً ... بنا بر احتمالى، مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات‌واجب اموال است. ۵.۱۳ - صفات محسنینپرداخت مداوم زكات، از صفات محسنان: هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... تعبير «يؤتون الزّكاة» مداومت را مى‌رساند. ۵.۱۴ - بهترین اعمالپرداخت زكات، از جمله بهترین اعمال: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ .... ۲. رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا ... مقصود از «ليجزيهم اللّه احسن ما عملوا» اين است كه جزاى الهى در مقابل اعمال آنها جزاى بهترين عمل است به اينكه خداوند اعمال آنها را از هرگونه منقصت پاكيزه مى‌سازد. ۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ .... ۶ - پاداش پرداخت زكات۶.۱ - پاداش ویژه الهیپرداختكنندگان زكات، بهره‌مند از پاداش ويژه الهى: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ ... «عند ربّهم» اشاره به پاداش ويژه دارد. ۶.۲ - تضمین پاداش الهیتضمین پاداش پرداخت زكات، بدون كمترين كاستى، از جانب خداوند: ۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ ... «تجدوه» يعنى ثواب آن را كه از ناحيه خداوند براى شما آماده شده، مى‌يابيد. ۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ .... ۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ .... ۶.۳ - پاداش بزرگ الهیبهرهمندى مؤمنان پرداخت‌كننده زكات، از پاداش بزرگ الهى: ۱. ... وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ الْمُقِيمِينَ الصَّلاةَ وَ الْمُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ أُولئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْراً عَظِيماً. ۲. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً .... ۶.۴ - پاداش مضاعفاخلاص در پرداخت زكات، از موجبات بهره‌مندى از پاداش مضاعف: ... وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ. مقصود از «مضعفون»، مضاعف شدن مال يا ثواب است. ۶.۵ - پاداش پرداخت زکات در زمان حیاتپرداخت زكات از سوى بدهكاران زكات در حيات خويش، داراى ارزش و پاداشى افزون‌تر از انجام دادن آن پس از مرگ وى، از ناحيه وارثان: ... وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ .... ۶.۶ - بهترین و کامل‌ترین پاداش زکات••• دستيابى به بهترين پاداشهاى خداوند، هدف مردان خداترس و ذاکر، از پرداخت زكات: رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ .... ••• خداوند، عطاكننده كامل‌ترين و بهترين پاداش پرداخت زكات، به مردان الهى و ممحض در ذكر خدا: رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ. ۶.۷ - راهیابی به بهشتپرداخت زكات، از عوامل راهيابى به بهشت: ۱. ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ ... وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... وَ لَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ .... ۲. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ .... ۶.۸ - خلود در بهشت فردوسپرداخت زكات، از موجبات دستيابى به بهشت فردوس و خلود در آن: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُونَ. ۷ - ترغيب به پرداخت زكات۷.۱ - توصیه خداوند به حضرت عیسیپرداخت زكات در تمامى عمر، از توصيه‌هاى خداوند به عیسی علیه‌السلام در نخستين روزهاى زندگى او: قالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتانِيَ الْكِتابَ وَ جَعَلَنِي نَبِيًّا وَ جَعَلَنِي مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْتُ وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا. ۷.۲ - توصیه حضرت اسماعیل به خانوادهتبلیغ و ترغیب مستمرّ خانواده به پرداخت زكات، از مهم‌ترين ويژگى اسماعیل علیه‌السلام: وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ ... وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ .... ۷.۳ - تشویق مؤمنانتشویق خداوند، براى مؤمنان، جهت پرداخت زكات: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ. ۲. ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً .... ۷.۴ - از عوامل رضایت الهی••• ترغيب و تشويق به پرداخت زكات، از عوامل رضایت خداوند: وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا. ••• ترغيب مستمرّ خانواده به پرداخت زكات، موجب رضايتمندى خداوند از اسماعيل عليه‌السلام: وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا. ۷.۵ - نیاز به تبلیف مداومتحقّق فریضه زكات، نيازمند پى‌گيرى و تبليغ مداوم: وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ ... وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ .... ۷.۶ - پاداش تبلیغ زکاتتبليغ مداوم اسماعيل عليه‌السلام براى زكات، از دلايل بزرگداشت و فرمان به يادآورى زندگی وى در قرآن: وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا. ۸ - عوامل پرداخت زكات۸.۱ - اعتماد به مالكيّت خداتوجّه به مالکیّت خدا بر آسمانها و زمین، برانگيزاننده انسان به پرداخت زكات: وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ ... وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ .... ۸.۲ - ايمانپرداخت زكات، لازمه ایمان راستین: ۱. لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ. ۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. ۳. إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِرَبِّهِمْ لا يُشْرِكُونَ وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ.بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما آتوا» زكات و صدقه است. ۸.۳ - ترس از خداترس از (عقاب) خدا، برانگيزاننده مؤمنان به پرداخت زكات: إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ. بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما آتوا» زكات و صدقه است. ۸.۴ - ترس از قيامتترس از شدايد و سختيهاى جانكاه قیامت، برانگيزاننده مردان خدا به پرداخت زكات: رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ. ۸.۵ - توجّه به پاداش خداتوجّه به تضمين پاداش خداوند، از عوامل پرداخت زكات: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ. ۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. ۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً .... ۸.۶ - توجّه به علم خداتوجّه به علم خدا به اعمال انسان، زمينه پرداخت زكات: ۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ. ۲. إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ. ۳. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ. ۸.۷ - توجّه به فضل خداتوجّه به فضل خدا (از جانب خدا بودن داراييها)، آسان‌كننده پرداخت زكات: وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ ... از امام باقر عليه‌السلام نقل شده كه آيه مزبور درباره مانعان وتاركان زكات نازل شده است. برخى به جمهور مفسّران نسبت داده‌اند كه آيه، مربوط به مانعان زکات است. ۸.۸ - ديندارىدینداری و پايبندى به آن، عامل پرداخت زكات: وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. ۸.۹ - يقين به آخرتنقش یقین به آخرت، در پرداخت زكات: ۱. وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ. بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما ءاتوا» زكات و صدقه است. ۲. الَّذِينَ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. ۳. الَّذِينَ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. ۴. الَّذِينَ لا يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ. ۹ - كيفيّت پرداخت زكات••• پرداخت زکات واجب به صورت آشكار، كارى شايسته و پسنديده: إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ... برخى گفته‌اند: پسنديده بودن صدقه آشكار، مربوط به صدقات واجب و زكات است، امّا صدقات مستحبّى خوب است كه پنهانى پرداخت شود. ••• پرداخت زكات به صورت مخفى، عملى خير و پسنديده‌تر از پرداخت آشكار: إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ. ۱۰ - مداومت بر پرداخت زكات••• مداومت بر پرداخت زكات، از صفات مؤمنان راستین: ۱. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ ...وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... تعبير به «يؤتون الزّكوة» مداومت را مى‌رساند. ۲. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ. ۳. هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب اموال است. ••• مداومت بر پرداخت زكات، از صفات محسنان: هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ الَّذِينَ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... ۱۱ - پانویس۱۲ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۵، ص۲۴۷، برگرفته از مقاله «پرداخت زکات». رده‌های این صفحه : زکات | موضوعات قرآنی
|