مشرکان و محمد (قرآن)بعد از بعثت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ، مشرکان نبوت ایشان را انکار کردند. در این مقاله ایات مرتبط با رفتار مشرکان با حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند. فهرست مندرجات۱.۱ - آسیب دیدن از بتها ۱.۲ - موضع‌گیری ۲ - بیزاری از اعمال پیامبر ۳ - درخواست معجزه از پیامبر ۳.۱ - نازل شدن گنج و فرشته ۳.۲ - فرود آوردن قطعاتی از آسمان ۳.۳ - خانه‌ای از طلا ۳.۴ - صعود پیامبر به آسمان ۳.۵ - معجزه تازه ۳.۶ - عدم ایمان مشرکان ۴ - ناخشنود کردن پیامبر ۵ - استهزای پیامبر ۶ - گمراه دانستن پیامبر ۷ - مناظره با پیامبر ۸ - بهانه‌جویی مشرکان ۸.۱ - حضور پیامبر در بازار ۸.۲ - نداستن باغ و فرشته ۸.۳ - درخواست معجزه ویژه ۸.۴ - حضور یافتن خدا برای گواهی دادن ۸.۵ - بهانه‌جویی‌های پیاپی ۸.۶ - زنده شدن نیاکانشان ۸.۷ - گفتگوی مستقیم با خدا ۸.۸ - آگاهی به غیب و داشتن خزائن الهی ۸.۹ - پرستش بتها ۹ - شرط برای ایمان به پیامبر ۹.۱ - درخواست وحی و رسالت ۹.۲ - برخورداری پیامبر از باغستان ۹.۳ - ایجاد چشمه پر آب ۹.۴ - ارائه معجزه ۹.۵ - ارائه معجزاتی مانند معجزات حضرت موسی ۱۰ - آرزوی سازشکاری پیامبر ۱۱ - کینه نسبت به پیامبر ۱۲ - توطئه علیه پیامبر ۱۲.۱ - قتل پیامبر ۱۲.۲ - اخراج پیامبر ۱۲.۳ - توطئه‌های پی در پی ۱۲.۴ - توطئه آشکار و مخفی ۱۲.۵ - پنهان کردن توطئه از خدا ۱۲.۶ - برگزاری جلسات توطئه ۱۳ - تهمت به پیامبر ۱۳.۱ - تهمت جنون ۱۴ - تعیین زمان وقوع عذاب استیصال ۱۵ - اندوهگین کردن پیامبر ۱۶ - دلتنگ شدن پیامبر از مشرکان ۱۷ - دعوت پیامبر به صبر در برابر مشرکان ۱۸ - لجاجت با پیامبر ۱۹ - عدم تبعیت از پیامبر ۲۰ - دیدگاه مشرکان در مورد قرآن ۲۰.۱ - آموزه بودن قرآن ۲۰.۲ - آسمانی نبودن قرآن ۲۱ - مصالحه با پیامبر ۲۲ - آتش‌بس بین مشرکان و پیامبر ۲۳ - نفرت از پیامبر ۲۴ - حسابرسی اختلاف مشرکان با پیامبر ۲۵ - دشمنی با پیامبر ۲۶ - اعتقاد به خدا و انکار پیامبر ۲۷ - ملزم بودن مشرکان به تبعیت از نیاکان ۲۸ - عجز از فهم سخنان پیامبر ۲۹ - تکذیب پیامبر ۳۰ - عناوین مرتبط ۳۱ - پانویس ۳۲ - منبع ۱ - تهدید پیامبرتهدید پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، از ناحيه مشركان: ۱. وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها وَ إِذاً لا يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلَّا قَلِيلًا سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَكَ مِنْ رُسُلِنا وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْوِيلًا. ۲. بَشِيراً وَ نَذِيراً فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لا يَسْمَعُونَ وَ قالُوا قُلُوبُنا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونا إِلَيْهِ وَ فِي آذانِنا وَقْرٌ وَ مِنْ بَيْنِنا وَ بَيْنِكَ حِجابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنا عامِلُونَ. ۱.۱ - آسیب دیدن از بتهاتهديد محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى مشركان به آسيب ديدن از بتها: أَ لَيْسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبْدَهُ وَ يُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِنْ دُونِهِ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ . مقصود از «و يخوّفونك ...» ترساندن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ازسوى مشركان، به آزار ديدن از بتها است. ۱.۲ - موضعگیریتهديد مشركان به موضعگيرى، در برابر محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ قالُوا قُلُوبُنا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونا إِلَيْهِ وَ فِي آذانِنا وَقْرٌ وَ مِنْ بَيْنِنا وَ بَيْنِكَ حِجابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنا عامِلُونَ. ۲ - بیزاری از اعمال پیامبربیزاری پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از اعمال و كردار مشركان و بيزارى مشركان، از اعمال و کردار پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ إِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ لِي عَمَلِي وَ لَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنْتُمْ بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَ أَنَا بَرِي‌ءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ. ۳ - درخواست معجزه از پیامبر۳.۱ - نازل شدن گنج و فرشتهنازل شدن گنج و همراه بودن فرشته‌اى با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، از پيشنهادها و معجزه‌هاى درخواستى مشركان براى باور كردن حقّانيّت رسالت آن حضرت: فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى إِلَيْكَ ... أَنْ يَقُولُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّما أَنْتَ نَذِيرٌ .... ۳.۲ - فرود آوردن قطعاتى از آسمانفرود آوردن قطعاتى از آسمان، از معجزات اقتراحی و مورد درخواست مشركان مكّه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلًا. ۳.۳ - خانه‌ای از طلاايجاد خانه‌اى از طلا براى خود، معجزه مورد درخواست مشركان مكّه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَراً رَسُولًا. ۳.۴ - صعود پیامبر به آسمانصعود پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به آسمان، و آوردن دستخطّى قابل خواندن و گواه بر صعود واقعى خويش، معجزه درخواستى مشركان مكّه از آن حضرت: أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَراً رَسُولًا. ۳.۵ - معجزه تازهمشرکان، خواهان معجزه‌اى تازه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ .... ۳.۶ - عدم ایمان مشرکانعدم ایمان مشرکان، حتّى با مشاهده معجزه مورد درخواست خويش: وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ وَ ما يُشْعِرُكُمْ أَنَّها إِذا جاءَتْ لا يُؤْمِنُونَ. ۴ - ناخشنود کردن پیامبرپيشنهادهاى نابجاى مشركان و معجزه‌هاى درخواستى آنان، موجب دلتنگى و ناخشنودی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى إِلَيْكَ وَ ضائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جاءَ مَعَهُ مَلَكٌ .... ۵ - استهزای پیامبر••• استهزای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از جانب مشركان: فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ. ••• ازدحام کافران و مشركان در اطراف پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله براى مشاهده عبادت و نماز آن حضرت، با هدف استهزا: وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَداً . براساس يكى از احتمالات است كه مقصود از ضمير جمع «يكونون» مشركان و كافران قریش باشد كه با هدف استهزا در موقع نماز و قرائت قرآن در اطراف پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ازدحام مى‌نمودند. ۶ - گمراه دانستن پیامبرمحمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله در نظر مشركان، انسانى گمراه: قُلْ إِنْ ضَلَلْتُ فَإِنَّما أَضِلُّ عَلى نَفْسِي .... ۷ - مناظره با پیامبرآزاد بودن مشركان در بحث و مناظره با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ... لازمه امر به دعوت و مجادله احسن، آزاد بودن طرف مقابل به اظهار نظر است. ۸ - بهانه‌جویی مشرکان۸.۱ - حضور پیامبر در بازاربهانهجویی مشرکان از حضور پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در بازارها و استفاده از خوراكيها: وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ... وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشِي فِي الْأَسْواقِ .... ۸.۲ - نداستن باغ و فرشتهبهانهجويى مشركان از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به علّت نداشتن باغ و همراه نبودن فرشته‌اى با او: وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ... وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ ... لَوْ لا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيراً ... أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْها .... ۸.۳ - درخواست معجزه ویژهبهانهجويى مشركان با درخواست آیه و معجزه‌اى ويژه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: ۱. وَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ لَوْ لا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينا آيَةٌ .... ۲. ... ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قادِرٌ عَلى أَنْ يُنَزِّلَ آيَةً وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ. ۳. ... سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ وَ يَقُولُونَ لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ .... ۴. وَ قالُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آياتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ .... ۸.۴ - حضور یافتن خدا برای گواهی دادنمشركان مكّه، خواهان حضور يافتن خدا و ملائکه نزد آنان براى گواهى دادن به حقّانيّت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلًا. ۸.۵ - بهانه‌جويی‌هاى پياپىبهانهجوييهاى پياپى و گوناگون مشركان مكّه، در برابر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و قرآن: ... قالُوا هذا سِحْرٌ ... وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ .... ۸.۶ - زنده شدن نیاکانشانمشركان، خواهان زنده شدن نیاکان خود، به وسيله پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولى وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ. ۸.۷ - گفتگوی مستقیم با خدامشركان، خواهان گفتگوى مستقيم خداوند با آنان، درباره حقّانيّت رسالت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ لَوْ لا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ .... ۸.۸ - آگاهی به غیب و داشتن خزائن الهیتوقّعات نابجا در اختيار داشتن خزائن الهی، آگاهی به غیب و فرشته بودن، از درخواستهاى غير اصولى مشركان از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ .... ۸.۹ - پرستش بتهاپرستش بتها و سازش در اصول اعتقادی، خواسته نابجاى مشركان صدر اسلام از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قُلْ لا أَتَّبِعُ أَهْواءَكُمْ .... ۹ - شرط برای ایمان به پیامبر۹.۱ - درخواست وحی و رسالتدر خواست رسالت و دریافت وحی، شرط بيجاى مشرکان مکّه براى ایمان آوردن به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ إِذا جاءَتْهُمْ آيَةٌ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتى مِثْلَ ما أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عَذابٌ شَدِيدٌ بِما كانُوا يَمْكُرُونَ. ۹.۲ - برخورداری پیامبر از باغستانبرخوردارى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، از باغستانى بزرگ با درختهاى خرما و انگور و جارى ساختن نهرهای آب فراوان در لابه لاى آنها، پيش شرط مشركان مكّه براى ايمان آوردن به آن حضرت: أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجِيراً. ۹.۳ - ایجاد چشمه پر آبايجاد چشمه‌اى پر آب و جوشان براى مشركان، پيش شرط آنان براى ایمان به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجِيراً. ۹.۴ - ارائه معجزهسوگند مؤکّد مشرکان، مبنى بر ایمان به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در صورت ارائه معجزه: وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكُوا ... وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها .... ۹.۵ - ارائه معجزاتی مانند معجزات حضرت موسیآوردن معجزاتى همانند معجزات موسی علیه‌السلام، بهانه مشركان براى ايمان به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ. ۱۰ - آرزوی سازشکاری پیامبرمشركان، آرزومند سازشکاری پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با آنان: وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ. ۱۱ - کینه نسبت به پیامبرآگاهی خداوند از بغض و کینه پنهان و آشكار مشركان نسبت به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: ... سُبْحانَ اللَّهِ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ وَ رَبُّكَ يَعْلَمُ ما تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَ ما يُعْلِنُونَ. ۱۲ - توطئه علیه پیامبر۱۲.۱ - قتل پیامبرتوطئه مشرکان عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مبنى بر زندان يا قتل و يا تبعید وى: وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ ... اشاره آيه به توطئه مشركان در دارالندوه است. ۱۲.۲ - اخراج پیامبرتوطئه مشركان مكه عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و تصميم به اخراج آن حضرت: ۱. أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ وَ هَمُّوا بِإِخْراجِ الرَّسُولِ وَ هُمْ بَدَؤُكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ .... ۲. وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها .... ۱۲.۳ - توطئه‌های پی در پیتوطئههاى پى در پى و جدّى مشركان عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: أَمْ أَبْرَمُوا أَمْراً فَإِنَّا مُبْرِمُونَ أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ بَلى وَ رُسُلُنا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ. ۱۲.۴ - توطئه آشکار و مخفیمشركان، داراى مواضع علنى و آشكار عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و توطئه‌هاى سرّى و محرمانه برضد آن حضرت: أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ .... ۱۲.۵ - پنهان کردن توطئه از خداسر به گريبان فرو بردن مشركان، به منظور پنهان ماندن توطئه‌هاى‌شان عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از خدا: أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ. ۱۲.۶ - برگزاری جلسات توطئهمشركان، داراى جلسات پنهانى براى توطئه‌چينى عليه اسلام و پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ .... ۱۳ - تهمت به پیامبر۱۳.۱ - تهمت جنونمتّهم شدن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به جنون از سوى مشركان: ۱. أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ .... ۲. أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كارِهُونَ. ۳. ... ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ .... ۴. وَ يَقُولُونَ أَ إِنَّا لَتارِكُوا آلِهَتِنا لِشاعِرٍ مَجْنُونٍ. ۵. ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ. ۶. فَذَكِّرْ فَما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِكاهِنٍ وَ لا مَجْنُونٍ. ۷. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ. ۸. وَ ما صاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ. ۱۴ - تعیین زمان وقوع عذاب استيصالمشركان، خواهان تعيين زمان وقوع عذاب استیصال از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، با تمسخر و استهزا: وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ. ۱۵ - اندوهگین کردن پیامبرگفتار مشركان، موجب اندوه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: ۱. قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لا يُكَذِّبُونَكَ وَ لكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآياتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ. ۲. وَ لا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ. ۳. فَلا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ. ۱۶ - دلتنگ شدن پیامبر از مشرکاندلتنگ شدن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از گفتار مشركان: فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ. ۱۷ - دعوت پیامبر به صبر در برابر مشرکاندعوت شدن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به شکیبایی در برابر سخنان مشركان: ۱. وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ. ۲. فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ .... ۳. فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌ .... ۴. اصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ .... ۵. فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ .... ۶. وَ اصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ .... ۱۸ - لجاجت با پیامبرسرسختى و لجاجت مشرکان، در مقابل سخنان و تعالیم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: ۱. وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ كانُوا لا يَعْقِلُونَ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ لَوْ كانُوا لا يُبْصِرُونَ. ۲. أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلًا. ۱۹ - عدم تبعیت از پیامبرسرباز زدن مشركان، از تبعيّت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به رغم ديدن اعمال و رفتار آن حضرت: وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ لَوْ كانُوا لا يُبْصِرُونَ. ۲۰ - دیدگاه مشرکان در مورد قرآن۲۰.۱ - آموزه بودن قرآنقرآن، آموزه فردى عجم به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از ديدگاه مشركان: وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّما يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌ .... ۲۰.۲ - آسمانی نبودن قرآنمشركان حق ستيز، منكر آسمانى بودن قرآن، به بهانه عدم نزول دفعى آن: فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ. در احتمالى، مقصود از «ما اوتى موسى» تورات است، كه يكباره نازل شده بود، چرا كه قرآن مانند تورات، يكباره نازل نشد. ۲۱ - مصالحه با پیامبرمصالحه مشرکان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در حدیبیّه: إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِراطاً مُسْتَقِيماً . در احتمالى، مراد از «فتحاً مبيناً» صلح حدیبیّه است. ۲۲ - آتش‌بس بين مشركان و پيامبرقرارداد آتش‌بس بين مشركان و پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در حديبيّه: ۱. كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ ... بنا بر اينكه «الّذين عاهدتم عند المسجدالحرام» مربوط به مشرکان قریش و صلح حديبيّه باشد. ۲. وَ هُوَ الَّذِي كَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ عَنْهُمْ بِبَطْنِ مَكَّةَ مِنْ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَكُمْ عَلَيْهِمْ ... آيه مذكور مربوط به مصالحه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با مشركان درحديبيّه است. ۲۳ - نفرت از پیامبرنفرت شديد مشركان از بعثت رسول‌اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، به رغم سوگند براى ايمان آوردن به وى: وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَهُمْ نَذِيرٌ لَيَكُونُنَّ أَهْدى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جاءَهُمْ نَذِيرٌ ما زادَهُمْ إِلَّا نُفُوراً. ۲۴ - حسابرسی اختلاف مشركان با پيامبرحسابرسی اختلاف مشركان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در قیامت: ۱. قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ ... ثُمَّ إِلى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ. ۲. ... فَلا يُنازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ وَ ادْعُ إِلى رَبِّكَ إِنَّكَ لَعَلى هُدىً مُسْتَقِيمٍ اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ. ۲۵ - دشمنی با پیامبردشمنی مشرکان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ قالُوا أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ ما ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ. ۲۶ - اعتقاد به خدا و انکار پیامبرمشركان، منكر نبوّت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و پيام توحيدى او، نه وجود آفریدگار جهان: وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ. ۲۷ - ملزم بودن مشرکان به تبعیت از نیاکانالتزام به تبعیّت از نیاکان و آداب و سنن آنان، پاسخ مشركان در برابر دعوت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله به پیروی از احکام خدا: ۱. وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما أَلْفَيْنا عَلَيْهِ آباءَنا .... ۲. وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا .... ۲۸ - عجز از فهم سخنان پیامبرعاجز بودن برخى مشركان از فهم سخن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به رغم گوش فرادادن به سخنان آن حضرت: وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً .... ۲۹ - تکذیب پیامبرتکذیب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى مشركان: ۱. فَإِنْ كَذَّبُوكَ ... سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا .... ۲. وَ إِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ لِي عَمَلِي وَ لَكُمْ عَمَلُكُمْ .... ۳۰ - عناوین مرتبطاحتجاج محمد (قرآن)، محمد و مشرکان (قرآن). ۳۱ - پانویس۳۲ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۷، ص۲۷۶، برگرفته از مقاله «مشرکان و محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله». |