زمان تقریبی مطالعه: 12 دقیقه
 

علی بن عبدالعزیز بغوی





بَغَوی، ابوالحسن علی بن عبدالعزیزبن مرزبان بن سابور، محدث و لغوی سده سوم می‌باشد.


۱ - تولد بغوی


پس از سال ۱۹۰ به دنیا آمد.
[۱] محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، ص۳۴۸، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲] عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۷، ص۱۲۴، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.


۲ - وجه تسمیه بغوی


نسبت او به بَغْ یا بَغْشُور،
[۳] علی بن یوسف قِفطی، انباه الرواة علی انباه النحاة، ج۲، ص۲۹۲، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، قاهره ۱۳۷۱/۱۹۵۲.
منطقه‌ای میان هرات و مرو رود، است.
[۴] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱، ص۶۹۴ـ۶۹۵، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۵] پانویس ۳، علی بن یوسف قِفطی، ج۲، ص۲۹۲، انباه الرواة علی انباه النحاة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، قاهره ۱۳۷۱/۱۹۵۲.


۳ - اوصاف بغوی


بغوی را با اوصافی همچون صدوق،
[۶] ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، ج۶، ص۱۹۶، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
ثقه و مأمون،
[۷] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
حَسن الحدیث،
[۸] محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، ص۳۴۸، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۹] حافظ و شیخ الحرم محمدبن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۲۲، حیدرآباد دکن ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷/۱۹۵۵ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۱۰] عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، طبقات الحفّاظ، ص۲۷۴، چاپ علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۳.
[۱۱] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۳۰۰، بیروت ۱۹۸۰.
یاد کرده‌اند. او ساکن مکّه و عموی ابوالقاسم بغوی بود.
[۱۲] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۱، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۱۳] خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، ج۲۱، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.


۴ - اساتید بغوی


بزرگترین استاد او ابوعُبید قاسم بن سَلاّ م، صاحب کتاب‌های غریب الحدیث، کتاب الطَّهور و... بوده و بغوی این آثار را از او روایت کرده
[۱۴] ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، ج۶، ص۱۹۶، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
[۱۵] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۱ـ۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۱۶] علی بن یوسف قِفطی، انباه الرواة علی انباه النحاة، ج۲، ص۲۹۲، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، قاهره ۱۳۷۱/۱۹۵۲.
[۱۷] خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
و قراءات را نزد او آموخته است.
[۱۸] محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، ص۳۴۸، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
بغوی همچنین از ابونُعیم، عَفّان، حجّاج بن مِنْهال، محمّدبن کبیر عبدی، قَعْنَبی، عاصم بن علی، احمد بن یونس، علی بن جَعْد و دیگران روایت کرده است.
[۱۹] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۲۰] محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۱] خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.


۵ - شاگردان بغوی


برادرزاده‌اش، عبدالله بن محمدبن عبدالعزیز، و همچنین دَعْلَج سَجْزی، سلیمان بن احمد طبرانی، علی بن ابراهیم قَطّان، ابوعلی حامدبن محمّدالرَّفّاء و جمعی دیگر از او روایت کرده‌اند.
[۲۲] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۲۳] ابن انباری، نزهة الالباء فی طبقات الادباء، ج۱، ص۲۱۶، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۶/۱۹۶۷).
[۲۴] محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۵] خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، ج۲۱، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.


۶ - اجرت خواستن در برابر نقل حدیث


او به سبب فقر، برای نقل حدیث اجرت می‌خواست؛ ازینرو ابوعبدالرحمان نسائی (متوفی ۳۰۳)، نقل روایت از او را خوش نمی‌داشت
[۲۶] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۲۷] محمدبن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۲۳، حیدرآباد دکن ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷/۱۹۵۵ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۲۸] محمدبن احمد ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج۳، ص۱۴۳، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ۱۹۶۳ـ۱۹۶۴، چاپ افست بیروت.
[۲۹] ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱، چاپ افست بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
بغوی در پاسخ به این سؤال که چرا از حاجیان در قبال خواندن کتاب‌های ابوعبید پول دریافت می‌کند، دلیلی افسانه وار ذکر می‌کند که قانع کننده نیست
[۳۰] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۳، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۳۱] محمدبن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۴۳، حیدرآباد دکن ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷/۱۹۵۵ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۳۲] عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، طبقات الحفّاظ، ص۲۷۵، چاپ علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۳.
، به نوشته ابن حجرعسقلانی (متوفی ۸۵۲)، از عبدالملک بن اَیْمَن در این باره سؤال شد، او گفت که اخذ اجرت عیبی ندارد، عیب در دروغگویی است که این صفت در بغوی نیست و او مردی ثقه است
[۳۳] ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱، چاپ افست بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
از برخی حکایات برمی آید که او در میان مردم از احترام چندانی برخوردار نبوده است.
[۳۴] ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱، چاپ افست بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.


۷ - وفات و سن بغوی


درگذشت او را ۲۸۶
[۳۵] محمدبن احمد ذهبی، العبرفی خبرمن غبر، ج۲، ص۸۳، چاپ فؤاد سیّد، کویت ۱۹۸۴.
[۳۶] ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۱۱، ص۸۲، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰.    
[۳۷] ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر والقاهرة، ج۳، ص۱۲۱، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۳/۱۹۶۳).
[۳۸] عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، ص۲۷۵، طبقات الحفّاظ، چاپ علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۳.
[۳۹] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ج۱، ص۷۸، چاپ رضا تجدّد، تهران ۱۳۵۰ش.
[۴۰] ابن انباری، نزهة الالباء فی طبقات الادباء، ج۱، ص۲۱۶، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۶/۱۹۶۷).
[۴۱] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۵۰۸، بیروت ۱۳۹۹ـ۱۴۰۲/۱۹۷۹ـ۱۹۸۲.
در نود سالگی
[۴۲] محمدبن احمد ذهبی، العبرفی خبرمن غبر، ج۲، ص۸۳، ج۲، چاپ فؤاد سیّد، کویت ۱۹۸۴.
در مکه پیش از آغاز مراسم حج
[۴۳] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۳، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
ذکر کرده‌اند.

۸ - آثار بغوی


و مسندی دارد که با نام‌های المسند،
[۴۴] یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
[۴۵] ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۱۱، ص۸۲، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰.    
[۴۶] فؤاد سزگین، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء ۱، ص۳۱۴، ج۱، جزء۱، نقله الی العربیة محمود فهمی حجازی، ریاض ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۷] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۳۰۰، بیروت ۱۹۸۰.
المسندالکبیر
[۴۸] محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۱، ص۸۲، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۹] عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۷، ص۱۲۴، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
و المسندالمنتخب
[۵۰] مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج۲، ستون ۱۶۸۵، چاپ محمد شرف الدین یالتقایا و رفعت بیلگه کلیسی، استانبول ۱۹۴۱ـ۱۹۴۳، چاپ افست تهران ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
خوانده شده است. از آثار دیگر او جزءٌ فیه مِن حدیثِ علی بن عبدالعزیز عن ابی عبیدالقاسم بن سلاّ م است.
[۵۱] فؤاد سزگین، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء ۱، ص۳۱۴، ج۱، جزء۱، نقله الی العربیة محمود فهمی حجازی، ریاض ۱۴۰۳/۱۹۸۳.


۹ - فهرست منابع


(۱) ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
(۲) ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۳۹۹ـ۱۴۰۲/۱۹۷۹ـ۱۹۸۲.
(۳) ابن انباری، نزهة الالباء فی طبقات الادباء، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۶/۱۹۶۷).
(۴) ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر والقاهرة، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۳/۱۹۶۳).
(۵) ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، حیدرآباد دکن ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱، چاپ افست بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
(۶) ابن کثیر، البدایة والنهایة، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰.
(۷) ابن ندیم، کتاب الفهرست، چاپ رضا تجدّد، تهران ۱۳۵۰ش.
(۸) مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، چاپ محمد شرف الدین یالتقایا و رفعت بیلگه کلیسی، استانبول ۱۹۴۱ـ۱۹۴۳، چاپ افست تهران ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
(۹) محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۱۰) محمدبن احمد ذهبی، العبرفی خبرمن غبر، ج۲، چاپ فؤاد سیّد، کویت ۱۹۸۴.
(۱۱) محمدبن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، حیدرآباد دکن ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷/۱۹۵۵ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
(۱۲) محمدبن احمد ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ۱۹۶۳ـ۱۹۶۴، چاپ افست بیروت.
(۱۳) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۰.
(۱۴) فؤاد سزگین، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء۱، نقله الی العربیة محمود فهمی حجازی، ریاض ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۱۵) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، طبقات الحفّاظ، چاپ علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۳.
(۱۶) خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
(۱۷) علی بن یوسف قِفطی، انباه الرواة علی انباه النحاة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، قاهره ۱۳۷۱/۱۹۵۲.
(۱۸) عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
(۱۹) یاقوت حموی، معجم الادباء، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
(۲۰) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.

۱۰ - پانویس

 
۱. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، ص۳۴۸، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۲. ↑ عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۷، ص۱۲۴، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
۳. ↑ علی بن یوسف قِفطی، انباه الرواة علی انباه النحاة، ج۲، ص۲۹۲، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، قاهره ۱۳۷۱/۱۹۵۲.
۴. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱، ص۶۹۴ـ۶۹۵، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۵. ↑ پانویس ۳، علی بن یوسف قِفطی، ج۲، ص۲۹۲، انباه الرواة علی انباه النحاة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، قاهره ۱۳۷۱/۱۹۵۲.
۶. ↑ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، ج۶، ص۱۹۶، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
۷. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۸. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، ص۳۴۸، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۹. ↑ حافظ و شیخ الحرم محمدبن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۲۲، حیدرآباد دکن ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷/۱۹۵۵ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۱۰. ↑ عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، طبقات الحفّاظ، ص۲۷۴، چاپ علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۳.
۱۱. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۳۰۰، بیروت ۱۹۸۰.
۱۲. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۱، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۱۳. ↑ خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، ج۲۱، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
۱۴. ↑ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، ج۶، ص۱۹۶، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
۱۵. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۱ـ۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۱۶. ↑ علی بن یوسف قِفطی، انباه الرواة علی انباه النحاة، ج۲، ص۲۹۲، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، قاهره ۱۳۷۱/۱۹۵۲.
۱۷. ↑ خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
۱۸. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، ص۳۴۸، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۹. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۲۰. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۲۱. ↑ خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
۲۲. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۲۳. ↑ ابن انباری، نزهة الالباء فی طبقات الادباء، ج۱، ص۲۱۶، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۶/۱۹۶۷).
۲۴. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۳، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۲۵. ↑ خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۵، ج۲۱، چاپ محمد حجیری، اشتوتگارت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
۲۶. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۲۷. ↑ محمدبن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۲۳، حیدرآباد دکن ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷/۱۹۵۵ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۲۸. ↑ محمدبن احمد ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج۳، ص۱۴۳، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ۱۹۶۳ـ۱۹۶۴، چاپ افست بیروت.
۲۹. ↑ ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱، چاپ افست بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
۳۰. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۳، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۳۱. ↑ محمدبن احمد ذهبی، کتاب تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۴۳، حیدرآباد دکن ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷/۱۹۵۵ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۳۲. ↑ عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، طبقات الحفّاظ، ص۲۷۵، چاپ علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۳.
۳۳. ↑ ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱، چاپ افست بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
۳۴. ↑ ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱، چاپ افست بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
۳۵. ↑ محمدبن احمد ذهبی، العبرفی خبرمن غبر، ج۲، ص۸۳، چاپ فؤاد سیّد، کویت ۱۹۸۴.
۳۶. ↑ ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۱۱، ص۸۲، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰.    
۳۷. ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر والقاهرة، ج۳، ص۱۲۱، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۳/۱۹۶۳).
۳۸. ↑ عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، ص۲۷۵، طبقات الحفّاظ، چاپ علی محمد عمر، قاهره ۱۳۹۳.
۳۹. ↑ ابن ندیم، کتاب الفهرست، ج۱، ص۷۸، چاپ رضا تجدّد، تهران ۱۳۵۰ش.
۴۰. ↑ ابن انباری، نزهة الالباء فی طبقات الادباء، ج۱، ص۲۱۶، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره (تاریخ مقدمه ۱۳۸۶/۱۹۶۷).
۴۱. ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۵۰۸، بیروت ۱۳۹۹ـ۱۴۰۲/۱۹۷۹ـ۱۹۸۲.
۴۲. ↑ محمدبن احمد ذهبی، العبرفی خبرمن غبر، ج۲، ص۸۳، ج۲، چاپ فؤاد سیّد، کویت ۱۹۸۴.
۴۳. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۳، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۴۴. ↑ یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۱۲، مصر ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷/۱۹۳۶ـ ۱۹۳۸، چاپ افست بیروت.
۴۵. ↑ ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۱۱، ص۸۲، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰.    
۴۶. ↑ فؤاد سزگین، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء ۱، ص۳۱۴، ج۱، جزء۱، نقله الی العربیة محمود فهمی حجازی، ریاض ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۴۷. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۳۰۰، بیروت ۱۹۸۰.
۴۸. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۱، ص۸۲، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۴۹. ↑ عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۷، ص۱۲۴، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
۵۰. ↑ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج۲، ستون ۱۶۸۵، چاپ محمد شرف الدین یالتقایا و رفعت بیلگه کلیسی، استانبول ۱۹۴۱ـ۱۹۴۳، چاپ افست تهران ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
۵۱. ↑ فؤاد سزگین، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء ۱، ص۳۱۴، ج۱، جزء۱، نقله الی العربیة محمود فهمی حجازی، ریاض ۱۴۰۳/۱۹۸۳.


۱۱ - منبع


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بغوی »، شماره۱۵۳۱.    


رده‌های این صفحه : حدیث شناسی | محدثین اهل سنت




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.