خانه محمد (قرآن)قرآن کریم آیاتی از خود را به خانه‌ی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و ویژگیهای خانه او اختصاص داده است. فهرست مندرجات۱.۱ - حجره‌های متعدد ۱.۲ - پوشش و حفاظ ۲ - آداب ورود به خانه‌ی پیامبر ۲.۱ - متفاوت بودن با آداب دیگر خانه‌ها ۲.۲ - اجازه پیامبر ۲.۳ - حکم ورود بدون اجازه ۲.۴ - صبر برای خروج پیامبر از خانه ۲.۵ - مراعات کردن حال پیامبر ۳ - آداب صرف غذا در خانه پیامبر ۳.۱ - ممنوعیت انتظار برای صرف غذا ۳.۲ - پراکنده شدن بعد از صرف غذا ۳.۳ - نشستن کوتاه بعد از صرف غذا ۴ - رعایت نکردن اداب خانه پیامبر ۵ - شرط مشرکان برای خانه پیامبر ۶ - منزلت والای خانه پیامبر ۷ - مرکز نور خدا بودن ۸ - حرکت از خانه برای جنگ بدر ۹ - پانویس ۱۰ - منبع ۱ - ویژگیهای خانه ی پیامبر۱.۱ - حجره‌های متعددخانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله داراى حجره‌هاى متعدّد: ۱. يا نِساءَ النَّبِيِ ... وَ قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَ ... وَ اذْكُرْنَ ما يُتْلى فِي بُيُوتِكُنَ .... ۲. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ ....ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در خانه‌های پیامبر داخل نشوید مگر به شما برای صرف غذا اجازه داده شود... ما هنگامی که دعوت شدید داخل شوید و وقتی غذا خوردید پراکنده شوید، و (بعد از صرف غذا) به بحث و صحبت ننشینید این عمل، پیامبر را ناراحت می‌نماید... " ۳. إِنَّ الَّذِينَ يُنادُونَكَ مِنْ وَراءِ الْحُجُراتِ .... "(ولی) کسانی که تو را از پشت حجره‌ها بلند صدا می‌زنند، بیشترشان نمی‌فهمند! . " حجرات" جمع"حجره" در اینجا اشاره به اطاقهای متعددی است که در کنار مسجد پیامبر صلی اله علیه واله برای همسران او تهیه شده بود، و در اصل از ماده" حجر" (بر وزن اجر) به معنی منع است، زیرا" حجره" مانع ورود دیگران در حریم زندگی انسان است، و تعبیر به" ورء" در اینجا به معنی بیرون است، از هر طرف که باشد، زیرا در حجره‌های پیامبر به مسجد گشوده می‌شد، و افراد نادان و عجول گاه در برابر در حجره می‌آمدند و فریاد یا محمد! می‌زدند قرآن آنها را از این کار نهی می‌کند. ۱.۲ - پوشش و حفاظخانههای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، دارای پوشش و حفاظ : "يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ ... وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ ......ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در خانه‌های پیامبر داخل نشوید مگر به شما برای صرف غذا اجازه داده شود…. و هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را (بعنوان عاریت ) از آنان) همسران پیامبر (می‌خواهید از پشت پرده بخواهید این کار برای پاکی دلهای شما و آنها بهتر است! " ضمیر " هن" به همسران رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بر می‌گردد، و در خواست متاع از ایشان، کنایه است از اینکه مردم با ایشان در باره حوائجی که دارند سؤال کنند، و معنایش این است که اگر به خاطر حاجتی که برایتان پیش آمده، ناگزیر شدید با یکی از همسران آن جناب صحبتی بکنید، از پس پرده صحبت کنید، " ذلکم اطهر لقلوبکم و قلوبهن" این جمله مصلحت حکم مزبور را بیان می‌کند، و می‌فرماید: برای اینکه وقتی از پشت پرده با ایشان صحبت کنید، دلهایتان دچار وسوسه نمی‌شود، و در نتیجه این رویه، دلهایتان را پاکتر نگه می‌دارد. ۲ - آداب ورود به خانه‌ی پیامبرهمچنین قرآن کریم برای خانه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آداب و احکامی را بیان نموده است. ۲.۱ - متفاوت بودن با آداب دیگر خانههاورود به خانه‌هاى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله داراى آدابى خاصّ و متفاوت با خانه‌هاى ديگران: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ ... فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِي النَّبِيَ .... ۲.۲ - اجازه پیامبراجازه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از آداب ورود به خانه آن حضرت: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ .... ۲.۳ - حکم ورود بدون اجازهجايز نبودن ورود مؤمنان به خانه‌هاى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بدون اجازه: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ .... ۲.۴ - صبر برای خروج پیامبر از خانهادب معاشرت در ملاقات با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مقتضى صدا نزدن آن حضرت و انتظار كشيدن و شكيبا بودن تا خروج ايشان از خانه: إِنَّ الَّذِينَ يُنادُونَكَ مِنْ وَراءِ الْحُجُراتِ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ وَ لَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَكانَ خَيْراً لَهُمْ .... ۲.۵ - مراعات کردن حال پیامبرمراعات نكردن حال پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى مؤمنان در ورود به خانه ايشان و طولانى كردن مهمانى: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِ ... غَيْرَ ناظِرِينَ إِناهُ ... فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِي النَّبِيَ .... ۳ - آداب صرف غذا در خانه پیامبرحضور مؤمنان در خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله براى صرف غذا: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلى طَعامٍ غَيْرَ ناظِرِينَ إِناهُ .... ۳.۱ - ممنوعیت انتظار برای صرف غذاممنوعيّت انتظار كشيدن مؤمنان، در صورت ورود به خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله براى صرف غذا: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلى طَعامٍ غَيْرَ ناظِرِينَ إِناهُ .... ۳.۲ - پراکنده شدن بعد از صرف غذا••• مؤمنان، موظّف به پراكنده شدن از خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله پس از مهمانی و صرف غذا: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلى طَعامٍ غَيْرَ ناظِرِينَ إِناهُ وَ لكِنْ إِذا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ .... ••• فرمان خداوند به زود پراكنده شدن مؤمنان از خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله پس از صرف غذا، به جهت رفع زحمت و اذيّت از آن حضرت: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ لكِنْ إِذا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِي النَّبِيَ .... ۳.۳ - نشستن کوتاه بعد از صرف غذاممنوعيّت نشستن طولانى مهمانان در خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، پس از صرف غذا: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ لكِنْ إِذا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ .... ۴ - رعایت نکردن اداب خانه پیامبر••• وارد شدن بدون اجازه به خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و به انتظار غذا نشستن بدون دعوت قبلى، مايه اذيّت آن حضرت و درپى‌دارنده لعن خدا: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلى طَعامٍ غَيْرَ ناظِرِينَ إِناهُ ... إِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِي النَّبِيَ ... إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ ....ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در خانه‌های پیامبر داخل نشوید مگر به شما برای صرف غذا اجازه داده شود، در حالی که (قبل از موعد نیایید و) در انتظار وقت غذا ننشینید اما هنگامی که دعوت شدید داخل شوید و وقتی غذا خوردید پراکنده شوید، و (بعد از صرف غذا) به بحث و صحبت ننشینید این عمل، پیامبر را ناراحت می‌نماید، ولی از شما شرم می‌کند (و چیزی نمی‌گوید) اما خداوند از (بیان) حق شرم ندارد!. .. • آنها که خدا و پیامبرش را آزار می‌دهند، خداوند آنان را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور ساخته، و برای آنها عذاب خوارکننده‌ای آماده کرده است. ••• اقامت طولانى و آزاردهنده در خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، باعث دورى از رحمت حق و مشمول لعن خدا شدن در دنیا و آخرت: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ ... وَ لا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِي النَّبِيَ ... إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ ... وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ .... ۵ - شرط مشرکان برای خانه پیامبرخانهاى از طلا داشتن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به صورت معجزه، شرط مشرکان، براى ایمان به آن حضرت: وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى ... أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ .... ۶ - منزلت والای خانه پیامبراذن خداوند در رفعت و منزلت والاى خانه‌هاى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ. ابوبصیر نقل كرده است: از امام صادق علیه‌السلام درباره اين آيه پرسيدم، حضرت فرمود: مقصود خانه‌هاى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله است. ۷ - مرکز نور خدا بودنخانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مركز نور خدا به سبب ذکر و تسبیح پيوسته خداوند در آن: ... مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ ... يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ ... فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ. احتمال دارد «فى بيوت» به «يهدى اللّه لنوره ...» متعلّق باشد. ۸ - حرکت از خانه برای جنگ بدرحركت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از خانه خود به فرمان خدا براى جنگ بدر: كَما أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْ بَيْتِكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ فَرِيقاً مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَكارِهُونَ. بر اساس يك احتمال، مقصود از «بيتك» خانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله است، خانه‌اى كه آن حضرت براى شركت در جنگ بدر از آن خارج شد. ۹ - پانویس۱۰ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۲، ص۳۰۱، برگرفته از مقاله « خانه محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله» مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۶، ص۲۶۲، برگرفته از مقاله « خانه محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله» |