باغ‌های قوم ثمود (قرآن)قوم ثمود دارای باغ‌های گوناگونی بودند که امنیت و آسایش آنها را تأمین می‌کرد. ۱ - باغ‌های گوناگون ثمودیانثمودیان، از باغ‌های گوناگون برخورداری بودند: کذبت ثمود المرسلین... • فی جنت وعیون... • وزروع ونخل طـلعها هضیم. قوم ثمود رسولان (خدا) را تکذیب كردند، ... در اين باغ‌ها و چشمه‌ها، در اين زراعت‌ها و نخل‌هايى كه ميوه‌هايش شیرین و رسيده است؟ خداوند به شرح و تفسیر آن نعمت‌های آنها می‌پردازد و می‌فرماید: «فی جنات و عیون» (در باغ‌ها و چشمه‌ها) مقصود این است که: آیا شما را در این نعمت‌های دنیا رها می‌کنند که همیشه باشید؟ (البته چنین نیست) و این که پس از ذکر باغ‌ها درخت خرما را که جزء باغ‌هاست به تنهایی ذکر کرده یا برای اهمیتی است که این درخت دارد یا به این سبب است که منظور از باغ‌ها غیر از باغ خرما بوده و سپس باغ خرما را به آنها عطف فرموده است. واژه «طلع» (از ماده طلوع به معنای ظاهر و آشکار شدن است و به شکوفه یا میوه نخل گفته می‌شود) و این جا به معنای کفری (شکوفه) است، زیرا شکوفه چیزی است که از درخت خرما آشکار می‌شود. و لفظ «هضیم» به معنای لطیف و باریک اندام است، چنان که عرب‌ها گفته‌اند، کشح هضیم (دشمن ضعيف و لاغر اندام.) و همچنین گفته‌اند: و فی طلع اناث النخل لطف لیس فی طلع فحاحیلها.(در شکوفه نخل ماده لطافتی است که در شکوفه نخل نر نیست.) و برخی در معنای «هضیم» گفته‌اند: نرم و رسیده. ۲ - منبع تأمین امنیت ثمودباغهای قوم ثمود، تامین کننده امنیت و آسایش آنان بود: کذبت ثمود المرسلین• اتترکون فی ما هـهنا ءامنین• فی جنت وعیون. قوم ثمود رسولان (خدا) را تكذيب كردند، ... آيا شما تصوّر مى‌كنيد هميشه در نهايت امنيّت در نعمت‌هايى كه اينجاست مى‌مانيد، در اين باغ‌ها و چشمه‌ها. در این آیات انگشت روی نقطه‌های حساس و قابل انتقاد زندگی آنها گذارده، و آنان را در یک محاکمه وجدانی محکوم می‌کند. می‌گوید: آیا شما چنین تصور می‌کنید که همیشه در نهایت امنیت در این ناز و نعمت خواهید ماند؟! (ا تترکون فی ما هاهنا آمنین). آیا چنین می‌پندارید که این زندگی مادی و غفلت زا جاودانی است، و دست مرگ و انتقام و کیفر گریبانتان را نخواهد گرفت؟! سپس با استفاده از روش اجمال و تفصیل جمله سر بسته گذشته خود را چنین تشریح می‌کند، می‌گوید: شما گمان می‌کنید در این باغ‌ها و چشمه ها... (فی جنات و عیون). در این زراعت‌ها و نخل‌ها که میوه‌های شیرین و شاداب و رسیده دارند، برای همیشه خواهید ماند؟ ظاهرا استفهام در آیه، استفهام انکار است و کلمه ما موصوله می‌باشد و مراد از آن نعمت‌هایی است که بعدا یعنی از جمله، فی جنات و عیون، به بعد آن را تفصیل می‌دهد و کلمه، هاهنا، اشاره است به مکان حاضر و نزدیک، که مراد از آن در آیه همان سرزمین ثمود است و کلمه، آمنین، حال از نایب فاعل تترکون، است. و معنای آیه این است که شما در این نعمت‌هایی که در سرزمین‌تان احاطه‌تان کرده مطلق العنان رها نمی‌شوید و چنین نیست که از آنچه می‌کنید بازخواست نگردید و از هر مؤاخذه الهی ایمن باشید. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۱۰۷، برگرفته از مقاله «باغ‌های قوم ثمود». |