احکام ایام تشریقایام تَشریق ( ایام معدودات ) روزهاى یازده، دوازده و سیزدهم ذیحجه است که احکام خاصی دارد. ۱ - روزه در منىروزه گرفتن در اَیام تشریق براى کسى که در منی است، حرام مى‌باشد، لیکن در اینکه این حکم مخصوص کسى است که در حال به جا آوردن مناسک حج است و یا همه حاضران در منی را در برمى‌گیرد، اختلاف است. [۳]
العروة الوثقى ج۲ ص۲۴۳
در این خصوص امام خمینی معتقد است: « روزه ایام تشریق (یازدهم، دوازدهم و سیزدهم ذی حجه) برای کسی که در منی باشد چه اشتغال به اعمال حج داشته باشد، یا نداشته باشد، حرام است.» [۴]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۲۰، کتاب الصوم، القول فی اقسام الصوم، اما المحضور.
۲ - بیتوته در منىبیتوته در منی در شب یازدهم و دوازدهم و نیز سیزدهم ذیحجه براى حاجى‌اى که تا غروب روز دوازدهم در منى مانده و کوچ نکرده و نیز کسى که از صید و زنان اجتناب نکرده واجب است. و «کسی که در اول شب بدون عذر، در منی نباشد بر او واجب است قبل از نصف شب به منی برگردد و تا سفیده صبح در منی بیتوته کند بنا بر احتیاط (واجب). » و «بیتوته از عبادات است که در آن نیّت با شرایطش لازم است.» وجوب بیتوته شب سیزدهم بر کسی که از صید اجتناب نکرده در صورتی است که «در حال احرام حج یا عمره از صید اجتناب نکرده باشد؛ و برای کسی که صید را گرفته و نکشته احتیاط (واجب) آن است که بیتوته کند.» همچنین است درباره کسی که از زن اجتناب ننموده است. پس وجوب بیتوته هنگامی است که در احرام حج یا عمره از زن‌ها اجتناب نکرده است، چه به‌صورت وطی در دُبُر باشد یا قُبُل، همسرش باشد یا بیگانه و بیتوته در غیر نزدیکی کردن واجب نیست، مانند بوسیدن و لمس کردن و مانند این‌ها.» ۲.۱ - موارد عدم وجوب بیتوتهمطابق تحریرالوسیله امام خمینی، «بیتوته در شب‌های مذکور بر اشخاصی واجب نیست: اول: بیماران و پرستاران آن‌ها بلکه هرکسی که دارای عذری باشد که با وجود آن بیتوته برایش مشقّت دارد. دوم: کسی که بر مال قابل‌اعتنای خودش (که در مکه دارد) بترسد که در مکه تلف گردد یا دزدیده شود. سوم: چوپان‌ها، هنگامی که نیاز داشته باشند که حیوانات خود را در شب بچرانند. چهارم: کسانی که متکفّل آب دادن به حجاج در مکه هستند. پنجم: کسی که در مکه، شب را تا طلوع فجر به عبادت مشغول باشد و به‌غیر عبادت، مشغول نباشد مگر کارهای ضروری مانند خوردن و آشامیدن به‌قدر نیاز و تجدید وضو و غیر این‌ها و ترک بیتوته در منی برای کسی که در غیر مکه مشغول عبادت باشد جایز نیست حتی اگر در بین راه مکه به منی باشد بنا بر احتیاط (واجب).» ۲.۲ - کفاره ترک بیتوته در منیکسی که بیتوته واجب در منی را عمداً یا از روی جهل یا فراموشی ترک کند بر او واجب است برای هر شب، یک گوسفند (کفّاره بدهد)، بلکه «بر اشخاصی هم که گفته شد بیتوته بر آنان واجب نیست غیر از دسته پنجم (کسی که در مکه، شب را تا طلوع فجر به عبادت مشغول باشد) کفاره واجب است، و این حکم در دسته سوم (چوپان‌ها، هنگامی که نیاز داشته باشند که حیوانات خود را در شب بچرانند) آنان و چهارم (کسانی که متکفّل آب دادن به حجاج در مکه هستند) بر اساس احتیاط (واجب) است.» و «کسی که تمام شب را خارج منی نبوده باشد، پس اگر مقداری از اول شب تا نصف آن در منی بوده بدون اشکال کفّاره‌ای بر او نیست. و اگر پیش از نیمه‌شب از منی خارج شود یا مقداری از اول شب را در خارج منی باشد احتیاط (واجب) آن است که کفّاره بر او لازم است.» ۳ - اقامت در منىاقامت در منى در روزهاى یازده، دوازده و سیزدهم ـ علاوه بر مقدار زمان لازم براى رمی جمرات( رمی جمره)که واجب است ـ براى حاجى مستحب است و نیز مستحب است کسى که حج او فوت شده، تا پایان ایام تشریق در منى بماند، سپس عمره به جا آورد. ۴ - رمى جمراتپرتاب سنگ ریزه‌ها به جمرات سه گانه در روزهاى یازدهم و دوازدهم بر حاجى واجب است. این حکم در روز سیزدهم ذیحجّه نیز براى کسى که شب سیزدهم در منى مانده، ثابت است. ۵ - نَفْرکوچ کردن از منى بعد از ظهر روز دوازدهم، براى کسى که به قول مشهور، از زن و صید اجتناب کرده باشد ـ که به آن نَفْر اوّل گفته مى‌شود ـ و نیز روز سیزدهم بعد از رمی جمرات سه گانه، هر چند قبل از ظهر، برای کسی که شب سیزدهم در منی مانده ـ که از آن به نَفْر دوم تعبیر می‌شود ـ جایز است [۲۰]
العروة الوثقی ج۲ ص۵۴۱
.۶ - قربانىزمان قربانی مستحب (اُضحیه) براى کسى که در منى است، چهار روز: از دهم ذیحجّه تا پایان اَیام تشریق، و براى کسى که در منى نیست، سه روز: از دهم تا پایان روز دوازدهم ذیحجّه است . ۷ - تکبیرگفتن تکبیرهاى وارد شده بعداز نمازهاى واجب روز عید قربان و ایام تشریق (نماز ظهر روز دهم تا نماز صبح روز سیزدهم) براى حاضر در منى به قول مشهور، و نیز از نماز ظهر مذکور تا نماز صبح روز دوازدهم براى حاضر در سایر شهرها مستحب است ( تکبیر). ۸ - پانویس۹ - منبع• دانشنامه موضوعی قران. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |